Προγεννητικός δεσμός - Πώς μπορείτε να τον αναπτύξετε

Ο δεσμός αυτός αρχίζει να «υφαίνεται» ήδη από ενδομήτρια ζωή (συνήθως, από το δεύτερο τρίμηνο της κύησης), όταν ο μελλοντικός γονέας αρχίζει να αναπτύσσει μία σχέση με το μωρό, η οποία εκδηλώνεται μέσα από τα συναισθήματα, τις συμπεριφορές και τις σκέψεις του γονέα.

Οι σκέψεις και η φαντασία των μελλοντικών γονέων γύρω από το πώς μοιάζει το μωρό τους, τί θα κάνουν μαζί, πως θα είναι ο μητρικός ή ο πατρικός ρόλος, είναι μια διαδικασία που φαίνεται να αυξάνει τα στοργικά συναισθήματα, την αγάπη και την κατανόηση προς το μωρό τους ήδη από την ενδομήτρια ζωή και εγκαθιδρύει μία δυνατή σχέση. Αυτή η σχέση συνεισφέρει στην ψυχο-συναισθηματική προετοιμασία του γονέα για τη μετάβαση στη γονεϊκότητα και ενισχύει (μαζί με άλλους παράγοντες) τη δημιουργία ασφαλούς δεσμού με το μωρό μετά τη γέννα. Ακόμη, έρευνες συνδέουν την ύπαρξη δεσμού της μητέρας με το έμβρυο με καλύτερη ψυχοσωματική ανάπτυξη του εμβρύου και μετέπειτα βρέφους και παιδιού (π.χ., McFarland et al, 2011; Lee, McCreary, Breitmayer, Kim, & Yang, 2013).

Πώς μπορείτε να αναπτύξετε τον προγεννητικό δεσμό;

Μέσω της ζεστής υποδοχής και θετικής αντιμετώπισης της εγκυμοσύνης και του μωρού στη σκέψη των γονέων.

Μέσω της σύνδεσης με το αναπτυσσόμενο έμβρυο καθώς οι γονείς φαντάζονται και ονειροπολούν γύρω από το μωρό αλλά και το μητρικό & πατρικό ρόλο.

Μέσω των θετικών συναισθημάτων και της έκφρασης αγάπης και τρυφερότητας προς το έμβρυο. Τα συναισθήματα της μητέρας μεταδίδονται στο έμβρυο μέσω ορμονικών εκκρίσεων. Έτσι, όταν η μητέρα νιώθει ευεξία εκκρίνονται ενδορφίνες. Η πρόσληψη θετικών συναισθημάτων δημιουργεί ένα αίσθημα ζεστασιάς, ασφάλειας και εμπιστοσύνης για το έμβρυο.

Μέσω της αλληλεπίδρασης με το έμβρυο, ιδιαίτερα από το δεύτερο τρίμηνο και μετά. Μιλήστε του, χαϊδέψτε το απαλά, λαμβάνοντας υπόψιν ότι μωρό έχει αισθήσεις, δέχεται έναν χείμαρρο εντυπώσεων και αντιδράει σε αυτές. Όταν μιλάτε στο μωρό σας, του δείχνετε ότι αναγνωρίζετε την παρουσία του. Αυτό συνεισφέρει σε ένα σταθερό και βαθύ δεσμό.

Μέσω του συντονισμού μητέρας – εμβρύου χρησιμοποιώντας χάδια, χαιρετισμούς, ασκήσεις αναπνοών, λικνίσματα & μουσική.

Μέσω μιας ρουτίνας ύπνου. Η επιλογή μιας συγκεκριμένης ώρας που αφιερώνετε για τον συντονισμό με το μωρό σας είναι μια όμορφη επένδυση στο χτίσιμο αυτού του δεσμού. Σαν ένα σταθερό ραντεβού με το μωρό σας! Έτσι, στο τέλος της μέρας, αφού ξαπλώσετε, μπορείτε να καλέσετε το μωρό σας, με 2 παιχνιδιάρικα χτυπηματάκια στην κοιλιά σας, να σας κάνει αισθητή την παρουσία του. Αν το μωρό φαίνεται να είναι δραστήριο, μπορείτε να επικεντρωθείτε στις φορές που σας ‘κλωτσάει’ και να του ‘απαντήσετε’ με ένα ακόμα απαλό χτυπηματάκι. Στη ρουτίνα αυτή, μπορείτε να του μιλήσετε για τη μέρα σας, για το πως αισθάνεστε για εκείνο, για την ανυπομονησία σας να το συναντήσετε. Μπορείτε να επιλέξετε μια μουσική για το χαλαρωτικό τελετουργικό σας ή να του τραγουδάτε σταθερά το ίδιο νανούρισμα. Όταν το μωρό έρθει στον εξωμήτριο κόσμο, το νανούρισμα αυτό μπορεί να το ανακουφίζει καθώς του είναι γνώριμο και συνδεδεμένο με τρυφερές στιγμές και να σηματοδοτεί την ώρα του βραδινού ύπνου.

Μέσω της βοήθειας του υπέρηχου. Κατά τη διάρκεια του υπέρηχου, έχετε την ευκαιρία να δείτε το μωρό σας να κινείται μέσα στο περιβάλλον της μήτρας. Αυτό φαίνεται ότι βοηθάει πολύ τη δημιουργία δεσμού. Να έχετε μαζί σας τον μπαμπά και τα άλλα αδερφάκια σε αυτήν την πρώτη συνάντηση της οικογένειας με το νέο μέλος.

Και οι μπαμπάδες (άλλα και άλλα μέλη της οικογένειας) μπορούν να επωφεληθούν από το χτίσιμο του προγεννητικού δεσμού. Είναι βοηθητικό οι μπαμπάδες να μοιράζονται με τη μαμά σκέψεις και όνειρα για τη ζωή με το μωρό τους. Μπορούν να χαϊδεύουν και να κάνουν μασάζ στην κοιλιά της μαμάς, να αισθανθούν το μωρό τους να κλωτσάει, να του μιλήσουν, να του επιτρέψουν να συνηθίσει τη φωνή τους, που θα του είναι οικεία όταν γεννηθεί. Δημιουργούν έτσι ευκαιρίες για να γνωριστούν μαζί του ήδη από τώρα.

Νίκος Πετρογιάννης
Διευθυντής Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής ΜΙΥΑ του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών. Γενικός Γραμματέας ΕΜΓΕ

Φανή Χονδρού,
Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια, MSc, PhD