Πώς να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να έχουν τα σωστά πρότυπα

Τα πρότυπα παίζουν σημαντικό ρόλο και ενίοτε καθοριστικό, στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού.

Είναι στο χέρι του γονιού να δώσει στο παιδί της τις κατάλληλες αξίες και βάσεις ώστε μεγαλώνοντας να είναι σε θέση να αναγνωρίζει τα πρότυπα που θέλει να μιμηθεί ή να ακολουθήσει.

Τα πρώτα πρότυπα του παιδιού

Μεγάλο μέρος της μάθησης κατά την παιδική ηλικία αποκτάται μέσω της παρατήρησης και της μίμησης των προτύπων τα οποία καθορίζουν τη διαμόρφωση του τρόπου με τον οποίο συμπεριφέρονται τα παιδιά στο σχολείο, στις σχέσεις τους.Με δεδομένο ότι τα περισσότερα παιδιά έχουν ως πρώτα πρότυπα τους γονείς ή τους φροντιστές τους, γίνεται αντιληπτό πόσο καθοριστική είναι η επίδρασή τους στον καθορισμό των σωστών προτύπων.

Τι μαθαίνουν τα παιδιά από τα πρότυπά τους

• Πώς να συμπεριφέρονται στους άλλους ανθρώπους.
• Πόσο σημαντική είναι η ευγένεια, η προσφορά, η γενναιοδωρία.
• Πώς να αντιμετωπίζουν προβλήματα και να βρίσκουν λύσεις.
• Να πιστεύουν στον εαυτό τους.
• Να μην παρασύρονται από πράγματα με τα οποία διαφωνούν απλά για να είναι αρεστά από τον περίγυρό τους.
• Πώς να φροντίζουν τον εαυτό τους.
• Να έχουν υπομονή.
• Πώς να εκφράζουν τα συναισθήματά τους.
• Πώς να αντιμετωπίζουν τα λάθη, τις ευθύνες, τις προσδοκίες, τον ανταγωνισμό και την απώλεια.

Ο ρόλος των σωστών προτύπων στην ψυχολογία του παιδιού

Τα καλά πρότυπα είναι απαραίτητα γιατί διδάσκουν στα παιδιά το σωστό από το λάθος αλλά και το πώς θα γίνουν ενήλικες που θα δείχνουν σεβασμό και θα αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους. Ωστόσο, όπως εύστοχα επισημαίνει το kiwanis.org υπάρχουν γύρω μας πολλά αρνητικά «πρότυπα» που προωθούν τη βία, τον γρήγορο πλουτισμό, την απουσία ηθικών αξιών.

Δεδομένου ότι η πλειοψηφία των παιδιών μεγαλώνοντας, επηρεάζεται όλο και πιο πολύ από τα social media και τα πρόσωπα που προβάλλονται (αθλητές, ηθοποιούς, μουσικούς , youtubers κ.ο. κ.), είναι σημαντικό να συζητάτε μαζί τους για τους λόγους που θαυμάζουν αυτούς τους ανθρώπους.

Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας τους έχει ως πρότυπα για τους σωστούς λόγους και όχι γιατί επειδή είναι της μόδας, αρέσουν στους φίλους του ή γιατί έτσι δεν θα μένει στο περιθώριο.

Ξεκαθαρίστε ότι πρότυπα που ενστερνίζονται την ανάρμοστη συμπεριφορά, τη βία, την κατάχρηση ουσιών δεν είναι αποδεκτά από κανέναν.

Πώς θα το βοηθήσετε να έχει τα σωστά πρότυπα

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων (AACAP) για να προωθήσετε τα σωστά πρότυπα στα παιδιά σας χρειάζεται η δική σας ενεργή συμμετοχή. Ειδικότερα:

• Ζητήστε από το παιδί σας να αναγνωρίσει ποιες ιδιότητες θαυμάζει στο πρότυπό του.
• Δώστε παραδείγματα ανθρώπων που πιστεύετε ότι έχουν θετικές ιδιότητες και επηρεάζουν θετικά τους άλλους. Ζητήστε τη γνώμη του παιδιού σας.
• Εξηγήστε του ότι όλοι οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν λάθη, το σημαντικό όμως είναι να ζητούν συγγνώμη και να μαθαίνουν από αυτά.
• Ρωτήστε το παιδί σας τι πιστεύει για τη συμπεριφορά του προτύπου του.
• Δώστε παραδείγματα θετικών και υγιών τρόπων χειρισμού μιας αρνητικής κατάστασης που σας έχει περιγράψει.
• Ενθαρρύνετε το παιδί σας να εμπλακεί σε δραστηριότητες που αντικατοπτρίζουν τις αξίες σας, όπως θρησκευτικά προγράμματα, αθλήματα, προγράμματα μετά το σχολείο, συλλόγους.
• Υπενθυμίστε στο παιδί σας ότι δεν χρειάζεται να κάνει όλα όσα κάνει το πρότυπό του. Μπορεί να «αντιγράφει» όσα του αρέσουν αρκεί να είναι ο εαυτός του.
• Υπάρχουν δεκάδες θετικά πρότυπα που μπορεί να παραμένουν στη σκιά. Ανακαλύψτε τα μαζί με τα παιδιά σας, κάνοντας πράξη καθημερινά τις αξίες που τους διδάσκετε, όπως την εργατικότητα, την πίστη στις δυνάμεις του, την αγάπη για την οικογένεια και τον συνάνθρωπό του.