Συναισθηματικός εκβιασμός: Μήπως «εκβιάζετε» τα συναισθήματα του παιδιού σας;

Ο συναισθηματικός εκβιασμός είναι μια χειριστική τακτική που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο ή τη χειραγώγηση των συναισθημάτων, των πράξεων ή των αποφάσεων κάποιου μέσω του φόβου, της ενοχής, της ντροπής ή άλλων συναισθηματικών πιέσεων.

Όπως μπορεί να γίνει αντιληπτό διαφέρει από την υγιή επικοινωνία στο ότι είναι χειριστική και καταχρηστική. Αποκλείει την ανοιχτή και ειλικρινή επικοινωνία, όπου και τα δύο μέρη μπορούν να εκφράσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους χωρίς φόβο αντεκδίκησης ή χειραγώγησης.

40 πράγματα που δεν πρέπει να λέτε στα παιδιά σας (pics)

Ο συναισθηματικός εκβιασμός μπορεί να είναι πολύ επιζήμιος για κάθε είδους σχέση, αλλά είναι ιδιαίτερα επιβλαβής στις σχέσεις γονέα-παιδιού, επειδή συχνά ο στόχος είναι τα παιδιά.

Τι είναι ο συναισθηματικός εκβιασμός από τους γονείς

Ο συναισθηματικός εκβιασμός από τους γονείς συμβαίνει όταν προσπαθούν να ελέγξουν τα παιδιά τους χειραγωγώντας τα συναισθήματά τους. Χρησιμοποιούν τακτικές για να τα κάνουν να αισθάνονται ένοχα, υποχρεωμένα ή φοβισμένοι μήπως χάσουν την αγάπη ή την αποδοχή τους αν δεν κάνουν αυτό που θέλουν.

Το να αναγνωρίσετε τη δική σας συμπεριφορά στη σχέση με το παιδί σας μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά είναι ένα ουσιαστικό βήμα για να αποτρέψετε τον συναισθηματικό εκβιασμό να γίνει πρότυπο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι συχνά οι γονείς καταφεύγουν στον συναισθηματικό εκβιασμό εξαιτίας του φόβου πώς μπορεί να χάσουν τον έλεγχο ή της ανασφάλειας πώς τα παιδιά τους δεν τους χρειάζονται πια.

Παραδείγματα συναισθηματικού εκβιασμού από γονείς

Αγάπη υπό όρους: Οι γονείς μπορεί να αρνηθούν τη στοργή ή την επιδοκιμασία, εξαρτώντας την αγάπη τους από τη συμπεριφορά ή την υπακοή του παιδιού («Αν πάρεις καλούς βαθμούς, τότε θα είμαι περήφανος για σένα»).

Παίζοντας το θύμα: Οι γονείς μπορεί να χειραγωγήσουν τα παιδιά τους παρουσιάζοντας τους εαυτούς τους ως θύμα των πράξεων του παιδιού («Μου προκαλείς πονοκέφαλο με όλες αυτές τις φωνές»).

Παγίδες υποχρεώσεων: Οι γονείς μπορεί να ενοχοποιήσουν τα παιδιά τους υπενθυμίζοντάς τους τις θυσίες που έχουν κάνει («Μετά από όλα όσα έχω κάνει για εσάς, το λιγότερο που μπορείτε να κάνετε είναι…» ).

Οι επιπτώσεις του «είσαι κακό παιδί, δεν σ΄ αγαπώ»

Ποιες είναι οι επιπτώσεις του συναισθηματικού εκβιασμού στα παιδιά

Ο συναισθηματικός εκβιασμός μπορεί να είναι επιζήμιος για τα παιδιά και να οδηγήσει σε άγχος, κατάθλιψη και χαμηλή αυτοεκτίμηση καθώς αισθάνονται ότι πρέπει να επιλέξουν μεταξύ του να κάνουν αυτό που είναι σωστό και αυτό που τα ίδια επιθυμούν.

Αυτή η χειραγώγηση μπορεί επίσης να εμποδίσει την ικανότητά τους να δημιουργούν υγιείς σχέσεις αργότερα στη ζωή τους.

Μια μελέτη του 2020 που δημοσιεύτηκε στο Journal of Child & Adolescent Trauma διερεύνησε τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του τραύματος της πρώιμης παιδικής ηλικίας, ιδιαίτερα της συναισθηματικής κακοποίησης, στην ψυχική υγεία των ενηλίκων. Διαπίστωσε ότι η συναισθηματική κακοποίηση συσχετίζεται με υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψης, άγχους, στρες και νευρωτισμού σε σύγκριση με τη σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση.

Ο καθορισμός υγιών ορίων στις σχέσεις γονέα-παιδιού είναι απαραίτητος για να αποτραπεί ο συναισθηματικός εκβιασμός. Αυτό συνεπάγεται σαφήνεια σχετικά με τις προσδοκίες, τις αξίες και τις συνέπειες και την προώθηση της ανοιχτής και ειλικρινούς επικοινωνίας μεταξύ τους.