«Όταν οι γονείς ζητούν συγγνώμη»

Οι περισσότεροι από εμάς δεχόμαστε με ευχαρίστηση μια ειλικρινή συγνώμη, αλλά μοιάζει διαφορετικό το λαμβάνω από το δίνω. Κάποιες φορές μπορεί να μη μας αρέσει να παραδεχόμαστε ότι είμαστε λάθος, άλλες φορές να φοβόμαστε πως θα απορριφθεί η συγγνώμη μας, κάποιες άλλες να αισθανόμαστε πως είναι σημάδι αδυναμίας ή πως θα χάσουμε την εξουσία μας και το κύρος μας, ή μπορεί να σκεφτόμαστε πως η συγγνώμη ισοδυναμεί με ταπείνωση.

Ακόμα όμως και αν είναι δύσκολο να ζητήσουμε συγγνώμη, φαίνεται πως είναι απαραίτητη στη δημιουργία υγιών σχέσεων γιατί η φύση μας είναι ατελής και λανθάνει συνεχώς – κάτι που ισχύει απόλυτα και στη σχέση μας με τα παιδιά!
Η σημασία της συγγνώμης στα παιδιά...
Το να παραδεχόμαστε το λάθος μας όταν έχει να κάνει με παιδιά, η αλήθεια είναι πως δεν είμαι μέρος της κουλτούρας μας. Αυτό συμβαίνει είτε γιατί πολλοί γονείς δεν συνειδητοποιούν τη σημασία της συγγνώμης για τα παιδιά, είτε γιατί πιστεύουν πως δεν πρέπει να παραδέχονται τα λάθη τους μπροστά τους για να χρειαστεί να ζητήσουν συγγνώμη. Στην πραγματικότητα όμως, τρεις απλές λέξεις "Συγγνώμη, έκανα λάθος", έχουν σημαντικό αντίκτυπο στα παιδιά και προσφέρουν μαθήματα ζωής.

Τα παιδιά μπορεί να δυσκολεύονται να το εκφράσουν, αλλά συχνά αναγνωρίζουν τα λάθη των γονιών τους. Όταν οι γονείς έχουν ενεργήσει εσφαλμένα και δεν αναγνωρίζουν τα λάθη τους, είναι σαν να κρύβονται πίσω από το δάχτυλό τους. Για παράδειγμα, όταν ζητούν από τα παιδιά τους να μη φωνάζουν ή να μιλούν άσχημα και στη συνέχεια φωνάζουν και βρίζουν οι ίδιοι χωρίς να ζητήσουν συγγνώμη για το λάθος τους, στέλνουν ένα μικτό μήνυμα στα παιδιά.
Αντίθετα, όταν οι γονείς ζητούν συγγνώμη στα παιδιά για το λάθος τους, ενισχύουν τη σχέση γονιού – παιδιού και παρέχουν την αίσθηση της ασφάλειας. Ταυτόχρονα, μεταφέρουν στα παιδιά ένα σύστημα αξιών και την πεποίθηση πως οι άνθρωποι κάνουν λάθη και ως εκ τούτου είναι ατελείς. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για να καταφέρουν τα παιδιά να αποδεχτούν τον εαυτό τους με τα όποια λάθη τους.

Τα παιδιά έχουν ανάγκη να καταλάβουν πως το να κάνεις λάθος δεν είναι το ίδιο με το να είσαι αδύναμος. Το να ζητάς συγχώρεση και να αποδέχεσαι τα σφάλματά σου, δεν είναι μόνο πιο σημαντικό από το να καλύψεις το λάθος σου, αλλά σημάδι δύναμης και ανδρείας. Ζητώντας συγγνώμη επομένως οι γονείς, διδάσκουν στα παιδιά πως το ψέμα είναι χειρότερο από το να παραδέχεσαι το λάθος σου.

Τέλος, οι γονείς μέσα από τη συγγνώμη τους λειτουργούν ως μοντέλα συμπεριφοράς δείχνοντας πως η αποδοχή της ευθύνης μετά από ένα λάθος είναι πιο σημαντικό από το ίδιο το λάθος και έτσι βοηθούν τα παιδιά να κάνουν το ίδιο. Όταν οι γονείς παραδέχονται το σφάλμα τους, δείχνουν στα παιδιά πως αισθάνονται αρκετά καλά με τον εαυτό τους για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες των πράξεών τους. Προωθούν δηλαδή μια υγιή αυτοεκτίμηση η οποία λειτουργεί ως μοντέλο για να την αναπτύξει και το ίδιο το παιδί.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;

Πολλοί γονείς θεωρούν ότι ζητώντας συγγνώμη από τα παιδιά θα χάσουν το κύρος στα μάτια ους. Οι γονείς πρέπει να θυμούνται πως λέγοντας συγγνώμη δεν χάνουν κάτι από τον ρόλο τους ως γονείς. Ο στόχος δεν είναι να κυριαρχούν απέναντι στα παιδιά, αλλά να καθοδηγούν και να λειτουργούν ως παράδειγμα για το πώς να αλληλεπιδρούν με τους άλλους ανθρώπους. Οι γονείς πρέπει να διδάξουν στα παιδιά πως η συγγνώμη προϋποθέτει μεγάλη δύναμη για να δοθεί αβίαστα και από την καρδιά μας. Είναι αυτή που μας επιτρέπει να έχουμε συναίσθηση του κακού που κάναμε και μας οδηγεί στη βελτίωση. Η συγγνώμη των γονιών επομένως, είναι απαραίτητη για να εισπράξουν τα παιδιά το σεβασμό και την ασφάλεια, να δεχτούν την ατελή τους φύση, αλλά και να διδαχτούν πως η έκφραση της συγγνώμης είναι χαρακτηριστικό των δυνατών και όχι των αδυνάτων!

Ελένη Σίγκου BSc, MSc Ψυχολογίας, Professional Certification στις Μαθησιακές Δυσκολίες – Δυσλεξία) Parentshelp.gr