Για αυτούς τους λόγους δεν μπορείς να είσαι φίλος με το παιδί σου
«Με την κόρη μου είμαστε φίλες!», «Με το γιο μου είμαστε φίλοι, μιλάμε σαν άνδρες!» Πόσο συχνά έχετε πει αυτά τα λόγια; Πόσο συχνά τα ακούτε γύρω σας; Υπάρχει φιλία ανάμεσα στο γονιό και στο παιδί του; Μπορούν να είναι φίλοι;
Η απάντηση είναι κατηγορηματικά ΟΧΙ! Ο γονιός ήταν, είναι και παραμένει γονιός, ανεξάρτητα την ηλικία τη δική του και του παιδιού του. Δεν μπορεί να είναι φίλος μαζί του, μπορεί όμως να έχει φιλική διάθεση.
Ο γονιός είναι αυτός που καθοδηγεί και οριοθετεί καταστάσεις και αργότερα κάνει σιγά σιγά πιο πίσω από το παιδί του για να του αφήσει το χώρο να αναπτύξει τη προσωπικότητά του και να βγει προς τα έξω στηριζόμενο στις δικές του δυνάμεις.
Ο φίλος είναι αυτός που μπορεί να πει τη γνώμη του αλλά δεν καθοδηγεί ούτε και οριοθετεί το φίλο του. Με τον φίλο ή η φίλη που είναι άτομα συνομήλικα κυρίως, τα παιδιά μοιράζονται τα μυστικά τους, αναπτύσσουν κοινωνικές δεξιότητες, μιλάνε για θέματα και ανταλλάσσουν απόψεις, δίνουν και παίρνουν συναισθηματική στήριξη και κοινωνική αποδοχή. Με το γονιό δεν μπορεί να γίνει αυτή η ανταλλαγή συναισθηματικής στήριξης καθώς αυτό αλλοιώνει τη σχέση τους και αλλάζει τους ρόλους, δίνοντας στο παιδί βάρη που δεν του αναλογούν για παράδειγμα. Φανταστείτε έναν γονιό που αντιμετωπίζει προβλήματα στη δουλειά του να πρέπει το παιδί του να τον στηρίξει και να του πει ότι όλα θα πάνε καλά!
Πώς θα νιώσει αυτό το παιδί; Πόση ανασφάλεια θα αισθανθεί όταν ο "Θεός - γονιός" γκρεμίζεται μπροστά στα μάτια του και αναγκάζεται το ίδιο να λειτουργήσει ως "Θεός";
Οι γονείς λοιπόν, θα πρέπει να είναι κοντά στο παιδί τους, να συζητούν, να ακούν τα προβλήματα και τις ανησυχίες του, να λένε τη γνώμη τους χωρίς να δείχνουν κριτική διάθεση. Ο έφηβος έχει την ανάγκη να μοιράζεται τα προβλήματά του, να εμπιστεύεται τους γονείς του, να νιώθει ότι υπάρχει φιλική και υποστηρικτική διάθεση από τη μεριά τους, χωρίς όμως να χάνεται ο γονεϊκός ρόλος που του προσφέρει την ασφάλεια.
Είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε τη φιλική διάθεση από τη φιλία εστιάζοντας στο πώς αντιλαμβανόμαστε εμείς αλλά και το παιδί μας τη φιλική σχέση. Τα όρια και οι ισορροπίες είναι πολύ λεπτές στο πώς αντιλαμβάνεται παιδί και γονιός μια τέτοια σχέση.
Η φιλική διάθεση δίνει την αίσθηση εμπιστοσύνης, σεβασμού, αγάπης, αποδοχής, χαλαρότητας, ασφάλειας και ισοτιμίας. Όλα αυτά είναι στοιχεία που μπορεί να παίξουν θετικό ρόλο στη σχέση μας με τον έφηβο που μεγαλώνει και διεκδικεί την αυτονομία του. Από την άλλη μεριά αν διευρύνουμε την φιλική διάθεση σε μια ουσιαστικά φιλική σχέση αυτό εμπεριέχει τον κίνδυνο να κλονιστούν τα όρια μεταξύ γονιού και παιδιού, καθώς θα μπορούσε το παιδί να διεκδικήσει το δικαίωμα για μια πιο κριτική θέση απέναντι στο γονιό, όπως θα μπορούσε να συμβεί και με το φίλο του.
Ο γονιός από την πλευρά του, μέσα στα πλαίσια της φιλικής σχέσης, ενδέχεται να μιλήσει για θέματα που το παιδί μπορεί να έχει τη διάθεση να ακούσει αλλά να μη μπορεί ουσιαστικά να επεξεργαστεί, όπως για παράδειγμα για θέματα που αφορούν την επικοινωνία ή ακόμη και τη σεξουαλική ζωή του συζυγικού ζευγαριού.
Μαρίνα Μόσχα
Ψυχοθεραπεύτρια, Συνεργάτης του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας του Θάνου Ασκητή
Κάντε τις ερωτήσεις σας στην Ψυχοθεραπεύτρια της σελίδας μας εδώ!