Τι προβλέπει ο Νόμος για την περιουσία που αποκτάται κατά τη διάρκεια ενός γάμου

Η αρχή αυτή διατυπώνεται στο άρθρο 1397 Αστικού Κώδικα που ορίζει ότι «Με την επιφύλαξη των διατάξεων που ακολουθούν, ο γάμος δεν μεταβάλλει την περιουσιακή αυτοτέλεια των συζύγων». Αυτό συνεπάγεται ατομική ευθύνη του καθενός συζύγου απέναντι στους δανειστές και ελευθερία συναλλαγής. Το σύστημα αυτό βοηθά στην ασφάλεια των συναλλαγών.

Κατά τη διάταξη του άρθρου 1400 του Αστικού Κώδικα, αν ο γάμος λυθεί ή ακυρωθεί και η περιουσία του ενός συζύγου έχει αυξηθεί κατά τη διάρκεια του γάμου, ο άλλος σύζυγος, εφόσον συνέβαλε με οποιοδήποτε τρόπο στην αύξηση αυτής της περιουσίας, δικαιούται να απαιτήσει την απόδοση του μέρους της αύξησης, το οποίο προέρχεται από τη δική του συμβολή. Τεκμαίρεται δε ότι η συμβολή αυτή ανέρχεται στο ένα τρίτο της αύξησης, εκτός αν αποδειχθεί μεγαλύτερη ή μικρότερη ή καμία συμβολή. Η αγωγή που ασκείται στην περίπτωση αυτή ονομάζεται αγωγή συμμετοχής στα αποκτήματα του γάμου.

Η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα του γάμου είναι υποχρέωση προσωποπαγής, προστατεύεται δηλαδή μόνο ο δικαιούχος σύζυγος, όχι οι κληρονόμοι του και δικαιούται μόνον ο ίδιος να ασκήσει αυτήν την αξίωση, ενώ σκοπός της αποτελεί η προστασία του οικονομικά ασθενέστερου δικαιούχου συζύγου.

Κρίσιμα χρονικά διαστήματα για τον υπολογισμό της αξίας των αποκτημάτων, δηλαδή της αύξησης της περιουσίας ενός εκ των συζύγων κατά τη διάρκεια του γάμου, η οποία οφείλεται στη συμβολή του άλλου συζύγου, θεωρούνται ο χρόνος της τέλεσης του γάμου και ο χρόνος λύσης ή ακύρωσης αυτού.

Η συμβολή μπορεί να έχει γίνει με κάθε τρόπο, άμεσα ή έμμεσα (εργασία στο σπίτι, επίβλεψη και ανατροφή των παιδιών που εξασφαλίζει περισσότερο χρόνο στον άλλο σύζυγο για κερδοφόρο επίδοση στο επάγγελμά του, απασχόληση με τα οικιακά, κλπ.)

Στην περίπτωση που έχουν αυξηθεί οι περιουσίες και των δύο συζύγων, γεννώνται δύο αμοιβαίες αξιώσεις για συμμετοχή στα αποκτήματα, οι οποίες δύνανται να υπαχθούν σε συμψηφισμό, αφού υπολογιστεί η συμβολή (δηλαδή η βοήθεια) του κάθε συζύγου στην επαύξηση της τελικής περιουσίας του άλλου συζύγου, ενώ τυχόν ζημία που έχει προκληθεί από τον ένα σύζυγο στον άλλον λαμβάνεται υπόψη μόνο για τον υπολογισμό της τελικής περιουσίας και όχι για τον υπολογισμό της συμβολής.

Δεν υπολογίζονται στην τελική περιουσία του συζύγου αποκτήματα από χαριστική αιτία (δωρεές, κληρονομία) ή από τύχη (π.χ. κέρδη λαχείου), αφού σε αυτές τις περιπτώσεις η μεταβολή στην περιουσία δεν έχει επέλθει λόγω της συμβολής του άλλου συζύγου.

Το χρονικό διάστημα που προβλέπει ο νόμος για την άσκηση της αγωγής, είναι στην περίπτωση της έκδοσης αμετάκλητης δικαστικής απόφασης διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου, δύο (2) έτη από αυτήν για να μπορέσει να ασκήσει την αγωγή συμμετοχής στα αποκτήματα. Αν αυτή η διετής προθεσμία παρέλθει άπραγη, τότε το σχετικό δικαίωμά του αποσβέννυται.

Δημήτριος Ν. Αυλωνίτης
Δικηγόρος, LL.B.
κιν. 6972205516
e-mail: info@avlonitislaw.gr
http://www.avlonitislaw.gr