Παραβίαση υποχρέωσης διατροφής παιδιού:Τι προβλέπει ο νόμος

Το μέτρο και το περιεχόμενο της διατροφής, όπως ορίζει το οικογενειακό δίκαιο κατά το άρθρο 1493 Α.Κ., καθορίζεται με βάση την ηλικία των τέκνων, την κοινωνικοοικονομική κατάσταση της ζωής τους, τις πάγιες ανάγκες συντήρησης, διατροφής και ψυχαγωγίας τους, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής τους και ανάλογα με την περίπτωση το δικαστήριο επιδικάζει ένα ορισμένο ποσό για διατροφή, ένδυση, υπόδηση, ψυχαγωγία και εκπαίδευση του τέκνου.

Εφόσον οι σύζυγοι δεν τακτοποιήσουν εξωδικαστικά το θέμα της διατροφής του τέκνου, για το ποσό που θα καταβάλλεται για αυτό και για το χρόνο καταβολής του, αρμόδια είναι τα πολιτικά δικαστήρια ώστε να ορίσουν το ύψος της διατροφής. Για τον καθορισμό της διατροφής, λαμβάνονται υπ' όψιν ο αριθμός των τέκνων, η ηλικία και τα συνήθη μηνιαία έξοδά τους, τα έξοδα και τα έσοδα του γονέα που έχει την επιμέλεια και τα έξοδα και έσοδα του υπόχρεου προς διατροφή γονέα. Συνήθως υπόχρεος προς διατροφή είναι ο πατέρας των τέκνων, καθώς την επιμέλεια έχει κατά κύριο λόγο η μητέρα. Σε περίπτωση μη καταβολής από τον ένα γονέα της διατροφής που του έχει επιδικασθεί από το δικαστήριο, τούτος μπορεί να βρεθεί κατηγορούμενος για το αδίκημα του άρθρου 358 Π.Κ., όπως αναλύεται κατωτέρω. Ακόμα και όταν δεν υπάρχουν εισοδήματα ή περιουσιακά στοιχεία, ο υπόχρεος εξακολουθεί να έχει ποινική ευθύνη.

Η παραβίαση της υποχρέωσης για διατροφή από τον υπόχρεο γονέα συνιστά το ποινικό αδίκημα του αρθρ. 358 του Π.Κ., με ποινή φυλάκισης μέχρι ενός έτους και αποτελεί διαρκές έγκλημα. Το διαρκές έγκλημα έχει την ιδιαιτερότητα ότι δεν ισχύουν τα χρονικά όρια του τυπικού αυτοφώρου (που ισχύει για όλη την ημέρα τέλεσης του εγκλήματος συν όλη την επομένη, μέχρι τις 24:00) γεγονός που σημαίνει ότι, εφόσον έχει υποβληθεί έγκληση-μήνυση, είναι δυνατόν ο υπόχρεος να συλληφθεί και να δικαστεί με την αυτόφωρη διαδικασία ακόμη και αρκετές ημέρες μετά την υποβολή της εγκλήσεως-μηνύσεως.

Κατά τη διάταξη του άρθρου 358 του Ποινικού Κώδικα, "όποιος κακόβουλα παραβιάζει την υποχρέωση διατροφής, που του την έχει επιβάλει ο νόμος και έχει αναγνωρίσει, έστω και προσωρινά, το δικαστήριο, με τρόπο τέτοιο, ώστε ο δικαιούχος να υποστεί στερήσεις ή να αναγκαστεί να δεχθεί βοήθεια άλλων, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός έτους".

Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι για τη στοιχειοθέτηση του εγκλήματος της παραβίασης της υποχρεώσεως για διατροφή απαιτείται δεδηλωμένη παράλειψη του φερόμενου ως υπόχρεου προς διατροφή, προβλεπόμενη από το νόμο και αναγνωρισμένη με δικαστική απόφαση, έστω και προσωρινώς που διατηρεί την ισχύ της και οφειλόμενη σε κακοβουλία, δηλαδή στην ενδιάθετη βούληση μη συμμορφώσεως του δράστη προς την υποχρέωση, από κακεντρέχεια ή κακή θέληση, παρότι είχε την οικονομική δυνατότητα να καταβάλει το χρηματικό ποσό που επιδικάσθηκε για την κάλυψη των αναγκών επιβιώσεως του δικαιουμένου προσώπου για το προσδιορισμένο χρονικό διάστημα.

Στο δόλο του δράστη περιλαμβάνεται και η γνώση της περί διατροφής υποχρεώσεως βάσει δικαστικής αποφάσεως, χωρίς να απαιτείται και τυπική επίδοση σε αυτόν της αποφάσεως με δικαστικό επιμελητή και γνώση ότι ο δικαιούχος θα περιέλθει σε στερήσεις ή θα αναγκασθεί να δεχθεί τη βοήθεια άλλων για τη διατροφή του. Η οικονομική δυνατότητα του υπόχρεου κρίνεται εν αναφορά προς την οικονομική κατάσταση και την επαγγελματική δραστηριότητά του. Η απόφαση του πολιτικού δικαστηρίου δεσμεύει το ποινικό δικαστήριο περί της υπάρξεως υποχρεώσεως διατροφής.

Δημήτριος Ν. Αυλωνίτης
Δικηγόρος, LL.B.
κιν. 6972205516
e-mail: info@avlonitislaw.gr
http://www.avlonitislaw.gr