Ο σπουδαίος ρόλος της γιαγιάς και του παππού στη ζωή των παιδιών
Οι παππούδες μπορούν να παρέχουν μια αίσθηση ασφάλειας και υποστήριξης, εφόδιο των παιδιών στις δύσκολες εμπειρίες κατά την παιδική ηλικία.
Στο δεσμό μεταξύ παππούδων και εγγονιών υπάρχει κάτι εκπληκτικά ιδιαίτερο, και πολύ πιο βαθύ από τα λαχταριστά μπισκότα και το δωρεάν babysitting. Κάποιες φορές δεν είναι εύκολο να έχουν συχνή επαφή και μπορεί να απαιτείται πολύωρο ταξίδι αλλά όταν στηρίζουμε αυτή την σχέση, τα παιδιά μας έχουν μεγάλα οφέλη όπως αποδεικνυέται πλέον και επιστημονικά. Κι όσο κι αν συχνά μου παραπονιούνται γονείς ότι οι παππούδες κακομαθαίνουν τα παιδιά, θα ήθελα να σας πω ότι επουδενεί δεν τα κάνουν μαλθακά – αντιθέτως τα δυναμώνουν.
Οι παππούδες μπορούν να παρέχουν μια αίσθηση ασφάλειας και υποστήριξης, εφόδιο των παιδιών στις δύσκολες εμπειρίες κατά την παιδική ηλικία. Αρκετές πανεπιστημιακές έρευνες εντοπίζουν ότι τα παιδιά που είναι κοντά τους παππούδες έχουν λιγότερα συναισθηματικά και συμπεριφοριστικά προβλήματα, και ανταπεξέρχονται καλύτερα σε τραυματικά γεγονότα της ζωής τους, όπως το διαζύγιο ή ο σχολικός εκφοβισμός.
Οι ιστορίες από τη δική τους ζωή που μοιράζονται με τα εγγόνια τους, τα βοηθούν να καταλάβουν ότι είναι ένα κομμάτι από κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό τους. Μαθαίνουν πώς επιβίωσαν οι προηγούμενες γενιές στους δύσκολους καιρούς και πώς να προσαρμόζονται και να ξεπερνούν τις δικές τους δυσκολίες. Αυτό που βλέπουμε δηλαδή είναι ότι αναπτύσσουν μια ψυχική ανθεκτικότητα μέσα από την κατανόηση της ιστορίας της οικογένειας στην οποία ανήκουν και νοιώθουν ότι έχουν περισσότερο έλεγχο στη ζωή τους ακόμα κι όταν ο κόσμος έξω από την οικογένειά τους μοιάζει ανεξέλεγκτος. Σε έρευνα που έγινε σε παιδιά που βίωσαν το 9/11, βρήκαν ότι η ανθεκτικότητά τους καθορίστηκε από το πόσο καλά γνώριζαν την ιστορία της οικογένειάς τους. Όσο περισσότερα, τόσο καλύτερα μπόρεσαν να διαχειριστούν το στρες.
Όλοι θα γεράσουμε και σίγουρα δεν θα θέλαμε να νοιώθουμε ότι μας ξεχωρίζουν αρνητικά λόγω της ηλικίας μας. Η συνειδητή ενίσχυση θετικών σχέσεων των παππούδων με τα εγγόνια είναι το καλύτερο αντίδοτο στην γήρανση. Όταν τα παιδιά είναι κοντά στους παππούδες τους καλλιεργούν λιγότερα στερεότυπα για τους υπερήλικες ενώ όσα δεν είχαν και τόσο κοντινή σχέση - και δεν εννοώ μόνο λόγω περιορισμένης επαφής αλλά και τη δυνατότητα δημιουργίας μοναδικής σχέσης - συνήθως μεγαλώνουν με προκαταλήψεις για τους γηραιότερους.
Οι παππούδες με ενήλικα εγγόνια έχουν την ευκαιρία να εκτεθούν σε νέες ιδέες με τον ίδιο τρόπο που τα ενήλικα εγγόνια επωφελούνται από την εμπειρία ζωής και τις συμβουλές που παίρνουν από τους παππούδες. Έτσι δικαιολογούνται και τα χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης σε υπερήλικες και ενήλικα εγγόνια σε αντίστοιχες μελέτες παρουσία στενής σχέσης μεταξύ τους. Τα παιδιά γίνονται πιο ανθεκτικά και οι παππούδες πιο υγιείς, με έναν μέσο όρο 5 χρόνων ζωής περισσότερα. Και αυτό είναι ανεξάρτητο από το αν το σπίτι των παππούδων είναι στο επόμενο στενό!
Θα κλείσω λέγοντας ότι σίγουρα στις μέρες μας οι παππούδες μπορεί σε πολλά σπίτια να έχουν πάρει ρόλο γονεϊκό καθώς συχνά περνούν περισσότερο χρόνο με τα παιδιά από ότι οι γονείς. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι γονείς θα πρέπει να σκεφτούν κατά πόσο συνειδητά έχουν δεχτεί τις συνέπειες όπως και πώς θα διαχειριστούν την δική τους σχέση με τα παιδιά τους, όσον αφορά συνήθειες και συμπεριφορές. Είναι αυτές οι περιπτώσεις που συχνά οι παππούδες κατηγορούνται για τη διατροφή και το πρόγραμμα του παιδιού ενώ επί της ουσίας η ευθύνη δεν πρέπει επουδενεί να βαραίνει εκείνους, αλλά τον ρόλο που δίνουν οι γονείς στους παππούδες όταν οι ίδιοι θεωρούν ότι δεν μπορούν να έχουν - για διαφόρους λόγους στο κάθε σπίτι. Δείτε κατάματα την πραγματικότητα και την καθημερινότητά που διατηρείτε, μιλήστε στους γονείς σας και τον ρόλο που θα θέλατε να έχουν στη ζωή των παιδιών σας, αλλά την ίδια στιγμή μην ξεχνάτε ότι εσείς επιλέξατε τόσο να φέρετε στον κόσμο τα παιδιά σας όσο και να έχετε βοήθεια - σε όποια βάση εσείς θεωρείτε ότι σας εξυπηρετεί - από τους παππούδες.
Όπως και να χει, ο «καθαρόαιμος» όπως συχνά αποκαλώ ρόλος των παππούδων, είναι ένα καταπληκτικό δώρο !!
Ιωάννα Θεοδωρακόπουλου, PsyD, MSc
Συμβουλευτικός ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος υπογονιμότητας
Επικεφαλής επιστημονικών υπηρεσιών του www.feelwelltoday.com
e-mail: ioanna.thps@gmail.com / itheodorakopoulou@feelwelltoday.com