Ευρωπαϊκή Ημέρα Μελανώματος-Τι πρέπει να γνωρίζετε για τις ελιές στο δέρμα των παιδιών

Ωστόσο με την έγκαιρη διάγνωση, σε πολύ πρώιμο στάδιο μπορεί να είναι ιάσιμο ακόμη και σε ποσοστό 95%.

Οι ειδικοί συνιστούν προστασία από την υπερέκθεση στον ήλιο , αποφυγή του σολάριουμ, χρήση επαρκούς ποσότητας αντηλιακού (διπλή επάλειψη) μισή ώρα πριν την έκθεση στον ήλιο, χρήση προστατευτικών ρούχων και καπέλων, και ειδικότερα στα παιδιά ρούχα με αντηλιακή προστασία.

Τα τελευταία χρόνια, χάρη στη χρήση του δερματοσκοπίου μπορεί να γίνει με ακρίβεια η διάγνωση του καρκίνου του δέρματος, και γι αυτό όταν κάποιος παρατηρήσει μια βλάβη στο δέρμα που φαίνεται ύποπτη θα πρέπει να απευθύνεται σε δερματολόγο.

Στα παιδιά το μελάνωμα, παρά το γεγονός ότι παραμένει σπάνιο, εντούτοις η συχνότητά του παρουσιάζει τη μεγαλύτερη αύξηση σε σύγκριση με άλλους καρκίνους της παιδικής ηλικίας. Οι λόγοι για τους οποίους αυξάνεται το μελάνωμα στα παιδιά βρίσκονται υπό διερεύνηση.

Η ελάττωση του στρώματος του όζοντος που προστατεύει τη γη από τη βλαβερή υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου, αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνων του δέρματος . Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο των παιδιών και τα σοβαρά δερματικά εγκαύματα λόγω αυτής της έκθεσης κατά την παιδική ηλικία δημιουργούν τις συνθήκες καρκινοποίησης των μελανοκυττάρων του δέρματος των παιδιών.

«Στις ΗΠΑ καταγράφονται 22 νέα περιστατικά μελανώματος ανά 100.000 ανθρώπους ετησίως, στις Ευρώπη 14, ενώ στην Αυστραλία 47 περιπτώσεις. Το 2016 εκτιμάται ότι θα έχουμε 76.380 νέες εμφανίσεις μελανώματος στις ΗΠΑ και 10.130 θανάτους από τη συγκεκριμένη ασθένεια. Στην Ελλάδα περίπου 1.500 άνθρωποι κάθε χρόνο εμφανίζουν μελάνωμα», επισήμανε ο καθηγητής Δερματολογίας στο ΑΠΘ και διευθυντής της Α΄ Πανεπιστημιακής Δερματολογικής Κλινικής Δημήτρης Ιωαννίδης.

Υπάρχουν πολλοί τύποι καρκίνου του δέρματος, οι συχνότεροι από τους οποίους είναι: το μελάνωμα, το βασικοκυτταρικό και το ακανθοκυτταρικό επιθηλίωμα. Κι ενώ το μελάνωμα είναι η πιο επιθετική μορφή καρκίνου όχι μόνο του δέρματος αλλά και όλων των οργάνων, τα επιθηλιώματα, που εμφανίζονται κυρίως στο πρόσωπο, εξελίσσονται τις περισσότερες φορές τοπικά, ενώ η συχνότητά τους είναι 20 φορές μεγαλύτερη από αυτή του μελανώματος.

Η αλφαβήτα του μελανώματος
Τα κλινικά σημεία τα οποία μπορεί να εντοπίσει ο ίδιος ο ασθενής και αφορούν τους σπίλους , δηλαδή τις ελιές, συνοψίζονται στον γνωστό κανόνα ABCDE. Πρόκειται για έναν οδηγό σύμφωνα με τον οποίο είναι δυνατή η αναγνώριση των προειδοποιητικών σημείων του μελανώματος. Το γράμμα Α υποδηλώνει την ασυμμετρία (Asymetry), το Β το ανώμαλο όριο (Border), το C την πολυχρωμία (Color), το D τη μεγαλύτερη των 5 χιλιοστών διάμετρο (Diameter) και το E υποδηλώνει την ανύψωση ή την εξέλιξη και αλλαγή (Elegetion, Evolving).
«Τα σημεία αυτά γίνονται αντιληπτά από ένα στάδιο και μετά, γι αυτό είναι απαραίτητη η έγκαιρη εξέταση και διάγνωση. Όταν πρόκειται για καρκίνους τους δέρματος, εκτός του μελανώματος, υπάρχει το περιθώριο να επισκεφθεί κανείς τον δερματολόγο αφού εντοπίσει τα ύποπτα σημάδια. Όταν όμως πρόκειται για μελάνωμα και εμφανιστούν τα ορατά κλινικά χαρακτηριστικά, είναι πολύ πιθανόν ο καρκίνος να έχει διηθήσει το κυρίως δέρμα, κάτω από την επιδερμίδα, όπου βρίσκονται αγγεία και νεύρα», ανέφερε ο γραμματέας της Διεθνούς Εταιρείας Δερματοσκόπησης Αιμίλιος Λάλλας.

Όσοι ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου -δηλαδή όσοι έχουν οικογενειακό ή προσωπικό ιστορικό καρκίνου του δέρματος, έχουν περισσότερες από 100 ελιές και όσοι έχουν ανοιχτό δέρμα- πρέπει να επανεξετάζονται περιοδικά.

Η κύρια μέθοδος εξέτασης κι ελέγχου των σπίλων στα παιδιά είναι η κλινική εξέταση απαραιτήτως με δερματοσκόπηση και η χαρτογράφηση σε περίπτωση πολλάπλών σπίλων, σπίλων δυσπλαστικών καθώς και σε παιδιά με οικογενειακό ιστορικό μελανώματος. Δε διαφέρει η δερματοσκόπηση και χαρτογράφηση από την αντίστοιχη των ενηλίκων αλλά είναι αναμενόμενη σε περίπτωση συγγενών σπίλων , η αύξηση του μεγέθους τους ανάλογα με την ανάπτυξη του παιδιού.

Ειδικά για ανοιχτόχρωμα παιδιά, για παιδιά με πολλές ελιές ή παιδιά που στο οικογενειακό τους περιβάλλον υπάρχει ιστορικό μελανώματος, η αντιηλιακή προστασία είναι ζωτικής σημασίας .

Πώς να προστατευτούμε από τον ήλιο;

Η υπεριώδης ακτινοβολία εμπλέκεται σημαντικά με την παθογένεση όλων των όγκων του δέρματος. Η προστασία από την υπερέκθεση στον ήλιο αποτελεί προληπτική συμπεριφορά για όλους, και ιδίως γι αυτούς που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου.
«Η πιθανότητα εμφάνισης των επιθηλιωμάτων αυξάνει ευθέως ανάλογα με την αθροιστική ποσότητα ηλιακής ακτινοβολίας που έχει δεχτεί ο άνθρωπος κατά τη διάρκεια της ζωής του. Όσον αφορά το μελάνωμα, μεγαλύτερο ρόλο παίζει η έντονη περιοδική έκθεση στον ήλιο, όπως κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών, και τα εγκαύματα από τον ήλιο -ιδίως κατά την παιδική ηλικία», επισήμανε ο κ. Ιωαννίδης

Οι ειδικοί συνιστούν αποφυγή της έντονης έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία και τις υπερβολές, όπως π.χ. τον ύπνο στη ξαπλώστρα. Συνιστούν επίσης χρήση όλων των μεθόδων ηλιοπροστασίας, όπως χρήση σκουρόχρωμων ρούχων με πυκνή ύφανση, να κάθονται σε σκιερά μέρη και χρήση αντηλιακού όχι μόνο με υψηλό δείκτη προστασίας αλλά και σε επαρκή ποσότητα.