Το σύνδρομο της υπερπροστατευτικής Ελληνίδας μάνας

Η Ελένη είναι μία 20χρονη φοιτήτρια που επέλεξε να σπουδάσει μακριά από το πατρικό της σπίτι, παρόλο που θα μπορούσε να βρίσκεται στην Αθήνα και κάτω από την προστατευτική ομπρέλα των γονιών της.

Την συνοδεύει η μητέρα της, η οποία της έκλεισε και το ραντεβού, λέγοντας πως έχει πρόβλημα με την κόρη της και συμφωνεί και εκείνη να έρθουν μαζί για να δουν «τι δεν πάει καλά με την Ελένη» που θέλει να πάει στα Γιάννενα για σπουδές.

Η μητέρα 44 ετών, έχει φτιάξει τη ζωή της με τέτοιο τρόπο που τα πάντα περιστρέφονται γύρω από τη κόρη της και ας έχει και άλλα δύο μικρότερα παιδιά και έναν σύζυγο πιο πίσω. «Η Ελένη είναι φίλη μου! Μαζί τα κάνουμε όλα… δεν μπορώ να καταλάβω γιατί θέλει να φύγει μακριά μου…»

Προφανώς δεν είναι η Ελένη το πρόβλημα αλλά η μαμά που αγχώνεται εύκολα και προσπαθεί να έχει τον έλεγχο στα πάντα. Της τηλεφωνεί καθημερινά ή «για να μην είναι βάρος» υποχρεώνει την κόρη να της στέλνει μηνύματα και να την παίρνει έστω ένα τηλέφωνο το βράδυ. Μάλιστα, συμπληρώνει με ενοχή, πως αν δεν είχε την οικογένεια στο σπίτι θα μετακόμιζε και εκείνη να μείνει μαζί με την κόρη της. Επιπλέον, είναι «φίλη» με τους φίλους της Ελένης στα social media…

Μια εικόνα που συναντάμε συχνά σήμερα, όπου ο γονιός είναι πάνω από το παιδί του και του φαίνεται παράξενο όταν αυτό ζητάει να αποκτήσει το δικό του χώρο ώστε να μπορέσει να αναπνεύσει! Σκηνές που τις έχουμε δει στις ελληνικές ταινίες και έχουμε γελάσει και κοροϊδέψει, δεν μπορούμε όμως να τις αντιληφθούμε όταν τις επαναλαμβάνουμε εμείς! Και μπορεί να έχουμε στο μυαλό τη σχέση μάνας-γιου, όπου ο γιος είναι στο επίκεντρο, υπάρχουν όμως και οι παραπάνω περιπτώσεις με τις …Ελένες και τις μανάδες τους που επίσης ζουν μέσα από τις κόρες.

Η αθάνατη υπερπροστατευτική Ελληνίδα μάνα λοιπόν! Η μάνα εκείνη που δεν μπορεί να αποχωριστεί το παιδί ή τα παιδιά της και ζει μέσα από αυτά. Μία μάνα που αν το παιδί είναι πιο παθητικό, εύκολα το κάνει εξαρτημένο από εκείνη και αδύναμο… Αν το παιδί δεν δέχεται από φύση του αυτή την υπερπροστατευτικότητα, θεωρείται ατίθασο, αδιάφορο, αντιδραστικό, «κακό παιδί», γίνεται το μαύρο πρόβατο της οικογένειας συχνά.

Όταν μάλιστα η σχέση στο ζευγάρι δεν είναι καλή ή έχει χάσει την ερωτική της διάσταση και οι δύο σύντροφοι έχουν αδελφοποιηθεί ξεχνώντας την σεξουαλική τους ζωή το κενό έρχεται εύκολα να καλυφθεί μέσα από τα παιδιά, όπου η γυναίκα-μάνα βρίσκει και πάλι «το νόημα της ζωής» με λάθος όμως τρόπο!

Σίγουρα ο κάθε γονιός θέλει το καλό του παιδιού του και προσπαθεί να το προφυλάξει από κινδύνους και επικίνδυνες συμπεριφορές, μόνο που με τη δική του υπερπροστατευτική συμπεριφορά καταφέρνει αυτό ακριβώς που θέλει να αποφύγει για το μικρό του. Όταν το παιδί μεγαλώσει και έχει μάθει κάποιος να τρέχει μπροστά από αυτό και να του ανοίγει το δρόμο ή να μην του φέρνει αντιρρήσεις ή να εξαρτιέται από το γονιό, τα πράγματα θα είναι δύσκολα καθώς είτε θα κάνει εξαρτητικές σχέσεις επαναλαμβάνοντας το μοτίβο, είτε θα απογοητευτεί βλέποντας πως τελικά έξω στον κόσμο τα πράγματα είναι διαφορετικά και χρειάζεται το ίδιο να προσπαθήσει και να κοπιάσει.

Και όπως γράφει και ο Γιωσαφάτ στο βιβλίο του «η υπερβολική “αγάπη” της υπερπροστατευτικής Ελληνίδας μητέρας δεν είναι πραγματική αγάπη. Η πραγματική αγάπη δεν είναι υπερπροστασία, δεν πνίγουμε το παιδί. Αν το πνίγουμε, το χρησιμοποιούμε…»

Μαρίνα Μόσχα
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας