Το στρες που βιώνουν οι γυναίκες μαμάδες αυτή την περίοδο που βρίσκονται στο σπίτι με τα παιδιά

Οι εκνευρισμοί και η αγανάκτηση μοιάζουν αναπόφευκτοι. Πολλές απαιτήσεις λόγω πολλαπλών ρόλων, δυσκολία στη διατήρηση της ψυχραιμίας εν γένει αλλά και ειδικά με τα παιδιά που κι εκείνα με την σειρά τους δεν θα μπορούσαμε να πούμε ότι διανύουν την καλύτερη περίοδό τους τόσο συναισθηματικά όσο και συμπεριφοριστικά. Όταν οι συνθήκες δεν είναι φυσιολογικές, ούτε η διαχείρισή σας ως γονείς θα είναι φυσιολογική.

Σας ασκούνται πιέσεις από κάθε πλευρά να μπορέσετε να δείτε αυτή την κρίση ως μια ευκαιρία να μην χάσετε αυτό τον επιπλέον χρόνο που έχτε με τα παιδιά σας. Να οργανώσετε τις ντουλάπες των παιδιών, να δουλέψετε μαζί τους στις μαθηματικές δεξιότητες, κλπ. αλλά ρεαλιστικά, είναι απλά άτοπο. Είναι πιο σημαντικό να το περάσουμε και να κάνουμε την καλύτερη δυνατή διαχείριση σε μια λιγότερο ιδανική κατάσταση. Πρέπει να ρίξετε τις προσδοκίες σας. Δεν θα μπορέσετε να κάνετε όσα κάνατε ως γονείς, εργαζόμενοι ή σύντροφοι. Θα αποδειχθεί υπέρ σας να μπορέσετε να εστιάσετε στην συναισθηματική κατάσταση τόσο στην δική σας όσο και των παιδιών σας και να διατηρήσετε την οικογενειακή συνοχή. Γιατί η οικογένεια έχει μια θετική δυναμική. Κι αυτό πρέπει να είναι το μέλημα των γονέων.

Δεν μπορώ βέβαια να μην αναφέρω ότι τα περισσότερα παράπονα τα ακούμε από τις μαμάδες καθώς σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, λόγω των περισσότερων ευθυνών που αναγνωρίζουν να τους έχουν δοθεί, η συναισθηματική τους κατάσταση δεν τους ευχαριστεί. Δεν τους αρέσει που φωνάζουν, που ξεσπούν, που δεν μπορούν όσα θα ήθελα να μπορούν.

Ξεκινώντας από τα του σχολείου που τουλάχιστον για τα νήπια και τα παιδιά του δημοτικού τα πράγματα δεν θα αλλάξουν άμεσα. Αυτό που συχνά λέω στις μαμάδες είναι ότι αν δεν καταφέρετε και πολλά ακαδημαϊκά καθημερινά αλλά έχετε εστιάσει περισσότερο στην σχέση σας με τα παιδιά σας, τότε ο χρόνος αυτός θα έχει πολλά οφέλη για όλους.. Τα παιδιά δεν μπορούν να μάθουν αν δεν αισθάνονται ασφαλή και αγαπητά. Αν υπάρχει πρόβλημα στις σχέσεις στο σπίτι και υπάρχει ένταση και γκρίνια, το μυαλό του παιδιού σας θα το κρατήσει μέσα του ακόμα κι αν θεωρείτε ότι είναι πολύ συνεργάσιμο. Το πιο πιθανό είναι να είναι στρεσαρισμένο και θυμωμένο. Η σχέση σας είναι ο δείκτης για οτιδήποτε άλλο ακολουθεί.

Πώς όμως θα μπορέσετε να κρατήσετε την ψυχραιμία σας με τόσα θέματα που καλείστε να τακτοποιήσετε;

Σαφέστατα και το πρώτο που απαιτείται είναι αποδοχή. Μπορεί παρουσία μιας τόσο δύσκολης και πρωτόγνωρης εμπειρίας να ακούγεται παράδοξο, αλλά η αποδοχή της κατάστασης που βιώνεις δεν σημαίνει ότι σου αρέσει αυτό που βιώνεις. Θέλουμε ρεαλιστική αποδοχή δηλαδή αποδοχή αυτού που συμβαίνει την στιγμή αυτή χωρίς κριτική, αντί να παλεύουμε με αυτό που βιώνουμε με άρνηση. Επιπλέον αποδοχή των συναισθημάτων που έχουμε συμπεριλαμβανομένων του θυμού και της ματαίωσης. Όταν είμαστε εγκλωβισμένοι σε μια δύσκολη κατάσταση, θα βοηθήσει να μείνουμε κοντά στον εαυτό μας και να αναγνωρίσουμε τί θεωρούμε ότι ελέγχουμε και τί δεν ελέγχουμε. Αφού δεχτούμε τί δεν μπορούμε να ελέγξουμε, θα μπορούμε να προχωρήσουμε μπροστά βελτιώνοντας αυτό που μπορούμε να ελέγξουμε.

Ας είμαστε ειλικρινείς. Αν παρατηρείτε ότι φωνάζετε πολύ, το πιο πιθανό είναι να το κάνατε και παλιότερα. Αλλά εφόσον τώρα τα πράγματα είναι πιο αγχωτικά, οι γονείς πρέπει να είναι ακόμα πιο ευσυνείδητοι για 3 βασικά θέματα : διατροφή και γεύματα, σωματική άσκηση και ύπνος. Αυτά έχουν αντίκτυπο στη διάθεσή μας όπως και στην ικανότητά μας να λύνουμε προβλήματα, να μένουμε ψύχραιμοι, να συγκεντρωνόμαστε και να εστιάζουμε στο στόχο μας. Αν κάτι από αυτά δυσλειτουργεί, αυτό μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ικανότητά σας να είστε ο καλύτερός σας εαυτός. Όταν έχετε την αίσθηση ότι χάνετε τον έλεγχο, θα βοηθήσει να απολογηθείτε αφού όλοι έχουν ηρεμήσει. Να είστε ειλικρινείς με τα παιδιά και να τους λέτε όταν είστε κουρασμένοι, πεινασμένοι, πιεσμένοι, ή προσπαθείτε να ολοκληρώσετε κάτι. Απολογηθείτε για κάποια λόγια που δεν θα θέλατε να έχετε ξεστομίσει και «υποσχεθείτε» τους ότι δεν θα επαναληφθεί. Μπορείτε να βάλετε και τα παιδιά να συμμετέχουν στην επίλυση κάποιων θεμάτων σχετικά με τί θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά την επόμενη φορά.

Σε μεγάλο βαθμό όσα καλείστε να ρυθμίσετε στο σύνολό τους μοιάζει απίθανο. Άρα θα χρειαστεί να θέσετε προτεραιότητες. Διασφαλίστε ότι όλοι είναι ασφαλή και καλύπτονται οι βασικές τους ανάγκες. Στην συνέχεια προσδιορίστε τί είναι εφικτό να πραγματώνετε εσείς και τα παιδιά ημερησίως και σύμφωνα με αυτό κάνετε τον προγραμματισμό της ημέρας του καθενός σας χωρίς να είναι χρονικά πιεστικός. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι κάθε παιδί τρώει ή και κάνει τη δουλειά του διαφορετικές στιγμές. Επίσης ότι οι ώρες οθόνης μπορεί να είναι μέρος της χαλάρωσης όλων. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα τα αφήσετε να βλέπουν τηλεόραση όλη την ημέρα. Αλλά η στιγμή τους στο παιχνίδι τους μπορεί να είναι χρόνος αποφόρτισης για εσάς και όλοι να κάνετε ένα διάλειμμα. Να θυμάστε ότι αυτές οι αλλαγές δεν είναι για πάντα – απλά προσαρμόζεστε σε μια πρωτόγνωρη κατάσταση.

Στην αρχή των μαθημάτων μέσω e-mails ή και Online, οι περισσότερες μαμάδες διαμαρτύρονταν για μη-ρεαλιστικό όγκο δουλειάς που δίνονταν στα παιδιά. Αν δεν μπορεί να βγει η δουλειά δεν τίθεται θέμα να κάνετε το αδύνατο δυνατό. Συστήναμε και συστήνουμε να έχετε επικοινωνία με τους δασκάλους. Είναι βέβαιο ότι μπορούν να καταλάβουν και να προσαρμόσουν το υλικό. Είναι και για εκείνους η πρώτη φορά που δοκιμάζουν την τήλε-διδασκαλία και πρέπει να λάβουν υπόψιν τους ότι οι περισσότεροι γονείς δουλεύουν ταυτόχρονα με τα παιδιά τους από το σπίτι. Κάθε οικογένεια πρέπει να προσδιορίσει τί είναι πρακτικά δυνατό σήμερα. Είναι απίθανο να δουλεύετε από το σπίτι και να είστε και η δασκάλα του παιδιού σας 5 μέρες την εβδομάδα. Αν καταφέρετε να κάνετε μέρος της δουλειάς του παιδιού τις 3 ημέρες την εβδομάδα αντί 5, είναι ιδανικά. Αν μπορείτε μόνο 2 τη δεδομένη στιγμή, είναι επίσης καλά. Θα υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για δοκιμή και διόρθωση ενώ μαθαίνετε τί έχουν ανάγκη τα παιδιά και πόσο μπορείτε να τα βοηθήσετε.

Αρκετές μαμάδες δηλώνουν ότι μοιάζει σαν να βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση με τα παιδιά τους. Προσπαθούν να τιμωρήσουν τα παιδιά τους στερώντας τους τον υπολογιστή. Είναι σημαντικό να μοιράζεστε τις δυσκολίες σας ακόμα και με χιούμορ. Σαφώς και μέρος της δουλειάς σας ως γονείς είναι να παραδειγματίζετε την κατάλληλη συμπεριφορά. Αν ξεσπάσετε, είναι δύσκολο να το μαζέψετε οπότε θα χρειαστεί να το προλάβετέ. Για παράδειγμα, όταν νοιώθετε ότι είστε αναστατωμένοι, ακόμα και 5-10 λεπτά για να κάνετε ένα μπάνιο βοηθούν εξαιρετικά. Σίγουρα θα βοηθήσει να έχετε προγραμματίσει στιγμές αποφόρτισης και ενίσχυσης του εαυτού σας προληπτικά. Μικρές δόσεις απολαύσεων. Είναι ένας καλός τρόπος να νικήσετε τα ξεσπάσματα και τους εκνευρισμούς πριν καν εμφανιστούν. Αυτές τις ημέρες το «βάλε πρώτα τη δική σου μάσκα» έχει κουράσει. Αλλά η ιδέα ότι αν δεν μπορείς να βοηθήσεις τον εαυτό σου, δεν μπορείς να βοηθήσεις ούτε το παιδί σου, παραμένει μεγάλη αλήθεια. Ένα λεπτό προσωπικής φροντίδας, πέντε λεπτά προσωπικής φροντίδας – αυτό δεν σημαίνει ότι θα μετατρέψετε το μπάνιο σας σε spa και θα κάτσετε ώρες. 15 λεπτά για διάβασμα, σωματική άσκηση, κάτι δημιουργικό ή οτιδήποτε σας στρέφει θετικά στον εαυτό σας. Μικρά διαλείμματα μες στην ημέρα είναι απολύτως απαραίτητα ακόμα κι αν αυτό είναι διατάσεις ή να πιείτε λίγο νερό. Και μόνο η σκέψη ότι έχετε κάποιο χρόνο για τον εαυτό σας, μπορεί να αποτελέσει πηγή ηρεμίας στις ιδιαιτέρως προκλητικές στιγμές.

Οι δυσκολίες στον ύπνο είναι φυσιολογικές σε φάσεις αβεβαιότητας ή αλλαγών στη ρουτίνα. Ακόμα και με τακτικές συνήθειες και καλή υγιεινή ύπνου, τα παιδιά όλων των ηλικιών μπορεί να παλεύουν να αποκοιμηθούν – έχουν ανάγκη τους γονείς τους περισσότερο από κάθε φορά τώρα. Αν το δούμε από αυτή την πλευρά, είμαστε η ασφάλειά τους. Είμαστε οι άνθρωποι από τους οποίους ζητούν την επιβεβαίωση και μπορεί να μας χρειάζονται και αφού η ώρα περάσει τις 9.00 το βράδυ. Τα παιδιά σας θέλουν περισσότερη επαφή μαζί σας και υπάρχουν πολλοί λόγοι να αλλάξετε συνήθειες και να τα αφήσετε να κοιμηθούν μαζί σας αν αυτό είναι μια συνήθεια που ανά διαστήματα την επιτρέπετε. Αν όχι, σκεφτείτε πώς μπορείτε να τους δώσετε αυτό που έχουν ανάγκη. Ίσως επιπλέον αγκαλιές και χάδια πριν τον ύπνο ή κάτι δικό σας να κοιμηθούν με αυτό. Ή ίσως είναι βοηθητικό να τσεκάρετε κάθε 15 λεπτά εφόσον παραμένουν ήσυχα.

Αν τα παιδιά σας φαίνονται αγχωμένα, εκμεταλλευτείτε αυτό το χρόνο για να τους διδάξετε πότε να ανησυχούν, δηλαδή ποτέ πριν τον ύπνο. Δώστε τους χρόνο να συζητήσουν τις ανησυχίες τους το πρωί ή το απόγευμα. Πριν τον ύπνο, κάνετε μαζί τους θετικές συζητήσεις για κάποιες όμορφες αναμνήσεις, πράγματα που τους αρέσουν ή για τα σχέδιά της επόμενης ημέρας τους.

Ανεξάρτητα με το πώς κάποιος προσπαθεί να δει και να διαχειριστεί όλη αυτή την περίοδο αλλαγών, είναι γεγονός ότι έχει δυσκολίες. Ακόμα και οι γονείς που αναρτούν πολύχρωμες ζωγραφιές και πολύπλοκες δημιουργίες στα κοινωνικά δίκτυα, κάνουν το δικό τους καθημερινό αγώνα. Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι είστε καλοί γονείς και κάνετε ότι καλύτερο μπορείτε σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση, γιορτάζοντας μικρές νίκες κάθε μέρα. Κάντε μια λίστα όσων κάνατε καλά κρατώντας τις απαιτήσεις σε ρεαλιστικά επίπεδα. Ντυθήκαμε όλοι; Ή σχεδόν ντυθήκαμε; Κάναμε όλοι μπάνιο σήμερα; Κάναμε τις μισές από τις δουλειές μας και μετά βγήκαμε για τον οικογενειακό μας περίπατο; Αυτά είναι όλα νίκες σας. Πρέπει να δεχτούμε ότι θα υπάρχουν μέρες που αν μπορούμε να φροντίσουμε τα περισσότερα, και αυτή θα είναι μια καλή μέρα. Αλλά αν την μία μέρα γίνουν αρκετά από όσα θέλαμε και την επόμενη πέσουν λίγο οι επιδόσεις μας, δεν πειράζει.

Προηγουμένως ανέφερα τον παραδειγματισμό. Πολλές φορές έχετε την ανάγκη να ζητήσετε βοήθεια. Και τώρα είναι η κατάλληλη. Με το δεδομένο ότι το θέμα δεν είναι πώς διαχειριζόμαστε το πλάνο Α αλλά πώς προσαρμοζόμαστε στο πλάνο Β, όταν τη δεδομένη στιγμή είμαστε στο πλάνο Β μην πω σχεδόν στο πλάνο Γ. Είναι απαραίτητο λοιπόν να έχουμε την συμπεριφορά που θέλουμε να δούμε και στα παιδιά μας. Άρα ζητήστε βοήθεια όταν το έχετε ανάγκη. Αν δεν την βρίσκετε στο άμεσο περιβάλλον σας ίσως χρειαστεί ειδικός τόσο για την ψυχική υγεία (τη δική σας και των παιδιών σας), όσο για την ισορροπία εργασίας και χρόνου με τα παιδιά (που φαντάζει απίθανο), είτε για τη διαχείριση δύσκολων συμπεριφορών (κάτι αναμενόμενο).

Δεν σας κάνει καλύτερες μαμάδες το να τα κάνετε όλα μόνες σας και να παραπονιέστε σαν να μην υπάρχει εναλλακτική. Η εναλλακτική υπάρχει αν αποφασίσουμε ότι θέλουμε να την δούμε. Και αποδεικνύεται όλο και περισσότερο ότι όταν λείπουν από την ημέρα σας ευχάριστες δραστηριότητες, δυσκολεύεστε πολύ να είστε ο καλύτερός σας εαυτός ιδίως παρουσία πολλαπλών αγχωτικών καταστάσεων. Δεν αναγνωρίζετε βοήθειες και γι` αυτό και δεν τις ζητάτε. Σκεφτείτε λοιπόν από αρκετά νωρίτερα πού θα θέλατε να απευθυνθείτε όταν ξέρετε ότι η ημέρα που ξεκινάει έχει αρκετά projects. Μπορεί και μόνο ο προγραμματισμός μιας βιντεοκλήσης με την αγαπημένη σας φίλη που ξέρετε ότι γελάτε και περνάτε όμορφα, να είναι η σημαντικότερη βοήθεια της ημέρας.

Αν υπάρχει χρυσή τομή σε όλο αυτό, ή τουλάχιστον ένα μάθημα που θέλουμε να διδάξουμε στα παιδιά μας είναι αυτό ακριβώς. Είμαστε υποχρεωμένοι να συνειδητοποιήσουμε ότι η ζωή λειτουργεί πολύ καλύτερα όταν μπορούμε ο ένας να βοηθάμε τον άλλον.

Ιωάννα Θεοδωρακόπουλου, PsyD, MSc
Συμβουλευτικός ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος υπογονιμότητας
Επικεφαλής επιστημονικών υπηρεσιών του www.feelwelltoday.com
e-mail: ioanna.thps@gmail.com / itheodorakopoulou@feelwelltoday.com