Είχα σεξουαλική επαφή και είδα αίμα - Τι πρέπει να κάνω;

Πόσο συχνό φαινόμενο είναι η κολπική αιμόρροια μετά από σεξουαλική επαφή;

Σύμφωνα με μελέτη του 2014 ο επιπολασμός (η συχνότητα δηλαδή) της εκδήλωσης αιμορραγίας μετά από κολπική διείσδυση κυμαίνεται μεταξύ του 0,7% και του 9% ενώ φαίνεται, πως κατά μέσο όρο το 6% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας σε ετήσια βάση θα αναφέρουν το σύμπτωμα αυτό.

Είναι δυνατόν η αιμόρροια αυτή να εξαφανιστεί από μόνη της;

Σύμφωνα με τα στοιχεία μελέτης του 2013 η κολπική αιμόρροια μετά από επαφή εξαφανίζεται αυτόματα στο 51% των περιπτώσεων εντός διετίας χωρίς να υφίστανται σημεία υποτροπής.

Ποια είναι τα αίτια, που ενδέχεται να συνδέονται με την εκδήλωση κολπικής αιμόρροιας μετά από σεξουαλική επαφή;

Τα υποφώσκοντα αίτια της κατάστασης αυτής μπορούν να χωριστούν σχηματικά σε δύο διακριτές κατηγορίες:

• Καρκίνος
• Μη – καρκινικά αίτια

Στο παρόν πόνημα θα ασχοληθούμε με τα διαγνωστικά βήματα, που θα χρειαστούν.

Η λήψη λεπτομερούς γυναικολογικού ιστορικού

Η αρχή και εν πολλοίς η βάση της διάγνωσης οποιουδήποτε ιατρικού προβλήματος είναι η λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού. Στην περίπτωση της εκδήλωσης κολπικής αιμόρροιας μετά από σεξουαλική επαφή κατά τη διαδικασία αυτή ενδεικτικές ερωτήσεις, που συνήθως τίθενται είναι:

• η ηλικία
• η διάρκεια, η συχνότητα και η ποσότητα της αιμόρροιας
• τα χαρακτηριστικά του κύκλου (αν πρόκειται για γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας): το μήκος, η διάρκεια, η εμμηναρχή. Φυσικά, θα ερωτηθεί η γυναίκα, αν έχει μπει στην εμμηνόπαυση. Η εμμηνόπαυση ορίζεται ως η απουσία εμμήνου ρύσεως για 12 συναπτούς μήνες απουσία παθολογιών, που θα μπορούσαν να συνδέονται με αμηνόρροια.
• αν υφίστανται άλλα συνοδά συμπτώματα όπως δυσπαρευνία (πόνος στη σεξουαλική επαφή) ή εκροή κολπικών υγρών
• χρήση αντισύλληψης (είδος και κατά πόσον αυτή είναι συστηματική)
• χρήση ορμονικών σκευασμάτων, όπως αντισυλληπτικών
• ιστορικό λοίμωξης από HPV και σχετικού εμβολιασμού
• τακτικότητα γυναικολογικού ελέγχου
• υποβολή σε κολποσκόπηση ή κωνοειδή εκτομή, αλλά και τα σχετικά ιστολογικά ευρήματα
• ιστορικό χειρουργικών επεμβάσεων γενικότερα και στην περιοχή του κόλπου ειδικότερα
• ενδεχόμενο διαταραχών πηκτικότητας του αίματος
• χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής ή άλλου είδους φαρμακευτικής αγωγής
• αν είναι καπνίστρια

Γυναικολογική εξέταση

Η γυναικολογική εξέταση περιλαμβάνει την επισκόπηση τραχήλου, στα πλαίσια της οποίας η γυναίκα λαμβάνει τη θέση λιθοτομής (έτσι ονομάζεται η «γυναικολογική» θέση), όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα) και ο ιατρός εισάγει στον κόλπο της έναν κολποδιαστολέα, προκειμένου να μπορέσει να εξετάσει εξ όψεως τα τοιχώματα του κόλπου και τον τράχηλο και να εντοπίσει ενδεχόμενα μορφώματα, όπως πολύποδες ή εκτρόπιο, αλλά και τραυματισμούς.

Στη θέση αυτή ενδέχεται εξάλλου να γίνει και λήψη test Παπανικολάου, ενώ αν τεθεί και η υποψία κολπίτιδας ή τραχηλίτιδας, ίσως ληφθεί και καλλιέργεια κολπικού υγρού.

Ενδεχομένως, να διεξαχθεί και κολποσκόπηση με ή χωρίς τη λήψη βιοψίας. Μελέτη του 2006 κατέληξε στο συμπέρασμα, ότι η αναφορά από την πλευρά της γυναίκας αιμόρροιας μετά από σεξουαλική επαφή, είναι από μόνη της ένδειξη υποβολής της γυναίκας στη συγκεκριμένη εξέταση, λόγω κατά βάσιν του υψηλού ποσοστού ύπαρξης προκαρκινικών αλλοιώσεων. Στη συγκεκριμένη μελέτη το ποσοστό των γυναικών αυτών, στις οποίες τελικά διεγνώσθησαν προκαρκινικές αλλοιώσεις ανήρχετο στο 4,9%.

Ακολουθεί η αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση, στα πλαίσια της οποίας ο ιατρός εισάγει εντός του κόλπου δύο δάκτυλα και με το άλλο χέρι ψηλαφεί την κοιλιά. Δια του χειρισμού αυτού εκτιμάται το μέγεθος της μήτρας, αλλά και αν κατά την άσκηση πίεσης επ’ αυτής και επί των εξαρτημάτων (ωοθήκες) εκδηλώνεται άλγος.

Με την αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση είναι δυνατόν να εντοπισθούν και μορφώματα στα τοιχώματα του κόλπου, επί της μήτρας ή επί των ωοθηκών. Εντούτοις, ο εντοπισμός τέτοιου είδους μορφωμάτων επιτυγχάνεται με μεγαλύτερη ακρίβεια δια του υπερηχογραφικού ελέγχου.

Υπερηχογραφικός έλεγχος

Ο υπερηχογραφικός έλεγχος στα πλαίσια της εκτίμησης της αιμόρροιας μετά από σεξουαλική επαφή είναι ιδιαίτερα χρήσιμος, καθότι μέσω αυτού είμαστε σε θέση να εκτιμήσουμε την πιθανότητα ύπαρξης μορφωμάτων εντός της ενδομητρικής κοιλότητας ή σημείων, που συνδέονται με την εκδήλωση καρκίνου του ενδομητρίου.

Άλλες εργαστηριακές εξετάσεις

Σε κάθε περίπτωση, που μία γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας αναφέρει κολπική αιμόρροια είτε μετά από σεξουαλική επαφή, είτε ανεξάρτητα από αυτήν, ένα ενδεχόμενο, που θα πρέπει να αξιολογηθεί είναι αυτό της εγκυμοσύνης. Επομένως, θα ζητηθεί ένα τεστ κύησης φαρμακείου ή – ακόμα καλύτερα – μία μέτρηση των επιπέδων β-χοριακής στο αίμα της γυναίκας από κάποιο μικροβιολογικό εργαστήριο.

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση εξαρτάται από τη διάγνωση.

Σε κάποιες περιπτώσεις ενδέχεται να ζητηθεί η διενέργεια υστεροσκόπησης, προκειμένου να αξιολογηθεί η πιθανότητα ύπαρξης μορφωμάτων, όπως είναι οι πολύποδες, στην ενδομητρική κοιλότητα, τα οποία θα μπορούσαν να συνδέονται με την εκδήλωση αιμόρροιας μετά από σεξουαλική επαφή.

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr

^{Ενδεικτική βιβλιογραφία}

^{Tarney CM, Han J. Postcoital bleeding: a review on etiology, diagnosis, and management. Obstet Gynecol Int. 2014;2014:192087. doi:10.1155/2014/192087}

^{Shapley M, Blagojevic-Bucknall M, Jordan KP, Croft PR. The epidemiology of self-reported intermenstrual and postcoital bleeding in the perimenopausal years. BJOG. 2013 Oct;120(11):1348-55. doi: 10.1111/1471-0528.12218. Epub 2013 Mar 26. PMID: 23530690.}

^{Abu J, Davies Q, Ireland D. Should women with postcoital bleeding be referred for colposcopy? J Obstet Gynaecol. 2006 Jan;26(1):45-7. doi: 10.1080/01443610500378624. PMID: 16390710.}