Ερωτική επιθυμία και ερωτική διέγερση: πόσο διαφέρουν μεταξύ τους;

Σύμφωνα με μελέτη του 2003 ως ερωτική επιθυμία μπορούμε να ορίσουμε το άθροισμα όλων εκείνων των δυνάμεων, οι οποίες ωθούν το άτομο να εκφράσει ερωτική συμπεριφορά ή ενίοτε το αποτρέπουν από τέτοιου είδους έκφραση.

Σχηματικά την ερωτική διέγερση μπορούμε να τη χωρίσουμε σε «σωματική», στα πλαίσια της οποίας περιλαμβάνονται οι αλλαγές, που επισυμβαίνουν στο σώμα μας εν όψει ερωτικής επαφής και σε «υποκειμενική», που περιγράφεται σε μελέτη του 2018. Με τον όρο «υποκειμενική ερωτική διέγερση» κατ’ ουσίαν αναφερόμαστε στον τρόπο, που το άτομο ανταποκρίνεται στη τόσο στα «συγκαλυμμένα», όσο και στα «ξεκάθαρα» ερωτικά ερεθίσματα.

Πόσο η ερωτική επιθυμία και η ερωτική διέγερση είναι ταυτόσημες έννοιες;

Οι έννοιες «επιθυμία» και «διέγερση» θεωρούνται παλαιόθεν από τους επιστήμονες, ως διακριτές καίτοι στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους.

Εντούτοις, αν και στον ανδρικό πληθυσμό φαίνεται, πως η διάκριση αυτή είναι σχετικά ξεκάθαρη, έχουν προκύψει στοιχεία, βάσει των οποίων έχει διατυπωθεί η άποψη, ότι ο συγκεκριμένος διαχωρισμός ενδεχομένως να μην είναι τόσο «απόλυτος» σε ό,τι αφορά τις γυναίκες. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε μελέτη του 2004, στην οποία συμμετείχαν 80 γυναίκες με ηλικίες από 18 έως 84 έτη (μέση ηλικία 34,5), αλλά και μελέτη του 2009 , στην οποία το ηλικιακό φάσμα των συμμετεχουσών ήταν «στενότερο» και αφορούσε μεσήλικες γυναίκες. Σε αμφότερες τις συγκεκριμένες μελέτες οι γυναίκες παρουσίαζαν δυσκολία στη διάκριση των όρων «διέγερση» και «επιθυμία», τους οποίους μάλιστα συχνά αντιμετώπιζαν ως ταυτόσημους. Βασιζόμενοι σε τέτοιου είδους παρατηρήσεις κάποιοι επιστήμονες διετύπωσαν τη θεωρία, πως υφίσταται η πιθανότητα στις γυναίκες οι φάσεις της διέγερσης και της επιθυμίας να είναι τελικά τρόπον τινά ως ένα βαθμό «αλληλοκαλυπτόμενες».

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθούμε στα συμπεράσματα μελέτης του 1991. Οι συντάκτες της συγκεκριμένης μελέτης ανέφεραν πως το 41% των συμμετεχουσών, που ανέφεραν «μειωμένη επιθυμία», ταυτόχρονα ανέφεραν και «δυσκολίες στη διέγερση ή στον οργασμό» ενώ το 18% ανέφεραν ταυτόχρονα τόσο διαταραχή στην επιθυμία, όσο και στη διέγερση, αλλά και στον οργασμό. Σε αντίστοιχα συμπεράσματα κατέληξε και νεώτερη μελέτη του 2016, στα πλαίσια της οποίας κατεγράφη ποσοστό 53% των γυναικών, που ανέφεραν ταυτόχρονα διαταραχές στη διάθεσή και στην επιθυμία. Η συχνή σε γυναίκες συννοσηρότητα (δηλαδή η συνύπαρξη στο ίδιο άτομο δύο ή περισσοτέρων διαταραχών) των διαταραχών της επιθυμίας και των διαταραχών της διέγερσης ενδεχομένως να συνηγορεί υπέρ της πιθανότητας η «ερωτική επιθυμία» και η «ερωτική διέγερση» να αντιμετωπίζονται ως ταυτόσημες έννοιες από το γυναικείο φύλο.

Μάλιστα στην πέμπτη έκδοση του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Πνευματικών Διαταραχών της Αμερικανικής Ένωσης Ψυχιάτρων (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders – DSM-5) οι διαταραχές ερωτικής επιθυμίας/ διέγερσης αντιμετωπίζονται ως ενιαία κλινική οντότητα.

Πάντως, η συννοσηρότητα των διαταραχών ερωτικής επιθυμίας και διέγερσης δεν συνεπάγεται απαραίτητα την ταυτοσημία των όρων αυτών. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε την άποψη των συντακτών της προαναφερθείσας μελέτης του 2018 (Handy και συνεργάτες), οι οποίοι υπογραμμίζουν βασιζόμενοι σε μελέτη του 2001 , στην οποία καταγράφεται συννοσηρότητα της κατάθλιψης και του αγχωδών διαταραχών σε ποσοστό 50%, ότι, αν και οι συγκεκριμένες κλινικές οντότητες παρουσιάζουν συννοσηρότητα, είναι σαφώς διακριτές.

Τέλος στα πλαίσια μελέτης του 2017 οι ερευνητές βασιζόμενοι σε στοιχεία, που προέκυψαν τόσο από τις απαντήσεις, που δόθηκαν από γυναίκες σε δομημένο σχετικό ερωτηματολόγιο, όσο και στην παρατήρηση των αλλαγών στη ροή του αίματος στον κόλπο κατά την παρακολούθηση ερωτικών ταινιών, διατύπωσαν τη θεωρία, πως οι όροι «ερωτική επιθυμία» και «ερωτική διέγερση» θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως σχετικοί μεταξύ τους, αλλά όχι ως όμοιοι.

Πόση σημασία έχει τελικά το αν οι όροι «ερωτική επιθυμία» και «ερωτική διέγερση» είναι όμοιοι ή διαφέρουν;

Πρακτικά, η όλη σχετική συζήτηση έχει θεωρητικό ενδιαφέρον και επί της ουσίας δεν έχουν εξαχθεί απτά συμπεράσματα. Εντούτοις, δια αυτής καταδεικνύεται η πολυπλοκότητα της ερωτικής συμπεριφοράς τόσο της γυναίκας, όσο και του άνδρα και η ανάγκη αντιμετώπισης των διαταραχών αυτής τόσο σε ψυχικό, όσο και σε γνωστικό, συμπεριφορικό και σωματικό επίπεδο.

Στο παρακάτω video μπορείτε να δείτε πώς μπορείτε να βελτιώσετε την υγεία του κόλπου σας και τη σεξουαλική σας ζωή χάρη στους υπερήχους HIFU!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Levine SB. The nature of sexual desire: a clinician's perspective. Arch Sex Behav. 2003 Jun;32(3):279-85. doi: 10.1023/a:1023421819465. PMID: 12807300.

Handy AB, Stanton AM, Meston CM. Understanding Women's Subjective Sexual Arousal Within the Laboratory: Definition, Measurement, and Manipulation. Sex Med Rev. 2018 Apr;6(2):201-216. doi: 10.1016/j.sxmr.2017.11.001. Epub 2018 Jan 12. PMID: 29339116.

Graham CA, Sanders SA, Milhausen RR, McBride KR. Turning on and turning off: a focus group study of the factors that affect women's sexual arousal. Arch Sex Behav. 2004 Dec;33(6):527-38. doi: 10.1023/B:ASEB.0000044737.62561.fd. PMID: 15483367.

Brotto LA, Heiman JR, Tolman DL. Narratives of desire in mid-age women with and without arousal difficulties. J Sex Res. 2009 Sep-Oct;46(5):387-98. doi: 10.1080/00224490902792624. PMID: 19291528.

Segraves KB, Segraves RT. Hypoactive sexual desire disorder: prevalence and comorbidity in 906 subjects. J Sex Marital Ther. 1991 Spring;17(1):55-8. doi: 10.1080/00926239108405469. PMID: 2072405.

Sarin S, Amsel R, Binik YM. A streetcar named “derousal”? A psychophysiological examination of the desire-arousal distinction in sexually functional and dysfunctional women. J Sex Res 2016;53:711-729

Hirschfeld RM. The Comorbidity of Major Depression and Anxiety Disorders: Recognition and Management in Primary Care. Prim Care Companion J Clin Psychiatry. 2001 Dec;3(6):244-254. doi: 10.4088/pcc.v03n0609. PMID: 15014592; PMCID: PMC181193.

Althof SE, Meston CM, Perelman MA, Handy AB, Kilimnik CD, Stanton AM. Opinion Paper: On the Diagnosis/Classification of Sexual Arousal Concerns in Women. J Sex Med. 2017 Nov;14(11):1365-1371. doi: 10.1016/j.jsxm.2017.08.013. Epub 2017 Sep 22. PMID: 28958593.