Είναι φυσιολογικό να νιώθω λύπη μετά το σεξ;

«Αγαπώ τον σύντροφό μου, θέλω να συνευρεθούμε σεξουαλικά… Μετά όμως, κάποιες φορές νιώθω θλίψη, σαν να θέλω να κλάψω, δεν έχω διάθεση, θέλω να μείνω μόνη… Τι μου συμβαίνει;»
«Μετά το σεξ νιώθω άδειος…, σαν να έχω παγώσει! Είμαι νευρικός, δεν θέλω να με αγγίζει η σύντροφός μου… Εκείνη το καταλαβαίνει και νομίζει πως δεν τη θέλω… Γιατί νιώθω έτσι;»

Αν αισθάνεσαι συχνά τα παραπάνω συμπτώματα μετά το σεξ, ίσως αναρωτιέσαι τι σου συμβαίνει από τη μία αλλά και τι είναι αυτό που βρίσκουν όλοι οι υπόλοιποι που το περιγράφουν αναζωογονητικό, πηγή ηδονής και ικανοποίησης αλλά και ως στοιχείο που «δένει» το ζευγάρι… Καταλαβαίνεις λοιπόν πως δεν αισθάνονται όλοι οι άνθρωποι το ίδιο…

Ένας πιθανός λόγος είναι η κακή σχέση με τον σύντροφο, όπου ναι μεν ερχόμαστε κοντά την ώρα εκείνη, μπορεί να περνάμε καλά, μετά όμως σαν να ξυπνάμε από το λήθαργο, επανερχόμαστε στην κακή ποιοτικά σχέση μας, όπου η ασυνεννοησία, η ψυχική απόσταση και άλλα προβλήματα που μας χωρίζουν κάνουν και πάλι την εμφάνισή τους. Όπως πιο χαρακτηριστικά συνηθίζω να λέω, «δεν φτάνει ένα καλό σεξ για να λυθούν τα προβλήματα του ζευγαριού, τα οποία επανέρχονται αμέσως μετά την οργασμική κορύφωση, εκεί όπου διαχωριζόμαστε και πάλι και επιστρέφουμε ο καθένας στο Εγώ μας!».

Άλλη πιθανή αιτία συναντάμε στα ζευγάρια όπου ο ένας κάνει σεξ με τον άλλον μόνο ως σωματική εκτόνωση, από υποχρέωση ή αγγαρεία για να μην υπάρχουν αντιδράσεις, για να «κρατήσει» τη σχέση… Η αίσθηση του κενού όμως εξακολουθεί και φέρνει λύπη μετά το σεξ, συνειδητοποιώντας πως «και πάλι είμαι μόνος/η μου!»

Δεν μπορούμε βέβαια να αφήσουμε απέξω και τις σεξουαλικές δυσλειτουργίες, όπου δεν είναι εύκολη η ευόδωση της σεξουαλικής επαφής από τη μία αλλά και η δημιουργία τριβών και συγκρούσεων στο ζευγάρι. Για παράδειγμα, μία γυναίκα που πονάει στο σεξ και δεν το ευχαριστιέται, μπορεί να αναρωτιέται μετά γιατί της συμβαίνει αυτό και να θλίβεται. Ένας άνδρας που πιστεύει πως το πέος του είναι μικρό ή η στύση του δεν είναι καλή, νιώθει εξίσου άγχος, φόβο απόδοσης αλλά και θλίψη για την σεξουαλική του ανεπάρκεια…

Πέρα όμως από τους ψυχολογικούς παράγοντες και τα προβλήματα στις σχέσεις, υπάρχουν και ορμονικά αίτια, σύμφωνα με έρευνες. Η Μετασυνουσιακή Δυσφορία (ΜΔ., Post-coital dysphoria-PCD) μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη για την έντονη θλίψη, το άγχος, την ανησυχία, την ευερεθιστότητα ή ακόμα και την εχθρότητα, συναισθήματα που μπορούν να διαρκέσουν από λίγα λεπτά έως και δύο ώρες μετά το σεξ.

Στις Γυναίκες: το 46% ανέφερε ότι είχε βιώσει Μ.Δ. κάποια στιγμή στην ερωτική του ζωή και περίπου το 2% ότι το βιώνει τακτικά.

Στους Άνδρες: πάνω από το 40% των ανδρών έχει βιώσει (Journal of Sex and Marital Therapy, Ιούλιος 2018).

• Το 41% αυτών των ανδρών, ανέφερε ότι είχε αισθανθεί τα συμπτώματα κάποια στιγμή στη διάρκεια της σεξουαλικής του ζωής
• Το 20% των ανδρών είχε νιώσει τα συμπτώματα τις 4 εβδομάδες που προηγήθηκαν της μελέτης
• 3-4% ανέφερε συχνή εμφάνιση των συμπτωμάτων
• Οι περιγραφές για το πώς ένιωθαν ήταν: «Δεν θέλω να με αγγίζουν και θέλω να μείνω μόνος μου», «Αισθάνομαι δυσαρεστημένος, ενοχλημένος και πολύ νευρικός», «…σαν να μην έχω συναίσθημα και άδειος».

Πώς εξηγείται;

Σύμφωνα με το αμερικάνικο επιστημονικό περιοδικό Sexual Medicine, όταν το σώμα μπαίνει στο σεξουαλικό κύκλο, παράγεται η ντοπαμίνη, μία ορμόνη που είναι υπεύθυνη για τη σεξουαλική διέγερση. Έχει παρατηρηθεί πως μετά τον οργασμό το σώμα για να μπορέσει να αντισταθμίσει και να ισορροπήσει την ντοπαμίνη, μπαίνει στη διαδικασία παραγωγής προλακτίνης, με σκοπό να ξαναγυρίσει στην κατάσταση ηρεμίας που βρισκόταν πριν από το σεξ. Οι ερευνητές κατέληξαν πως τελικά, υπεύθυνη για την απότομη «προσγείωση» είναι η προλακτίνη, η οποία ευνοεί την εμφάνιση μελαγχολικών αλλά και άλλων δυσφορικών συμπτωμάτων μετά την σεξουαλική πράξη, όπως:

• Να θέλει κάποιος να μείνει μόνος/μόνη
• Να θέλει να κρατήσει αποστάσεις από τον άλλο σύντροφο
• Φοβία δέσμευσης
• Ενοχές και ντροπή για την έκφραση συναισθημάτων που ξεστόμισε πάνω στο σεξουαλικό πάθος και πιθανόν να μην εννοεί ή να νιώθει πως είναι πολύ νωρίς για να «ανοιχτεί».
• Η τελευταία έρευνα αξιολόγησε επίσης τα τρέχοντα συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους, πιθανή παρελθοντική σεξουαλική, σωματική και συναισθηματική κακοποίηση και συσχέτιση σεξουαλικής δυσλειτουργίας σε ορισμένες περιπτώσεις, όπου δεν αποτέλεσαν σημαντικό παράγοντα κινδύνου, καταλήγοντας και πάλι στην επίδραση των ορμονών.

Είναι η πρώτη μελέτη που δείχνει ότι οι άντρες βιώνουν Μ.Δ., προσβάλλοντας τα στερεότυπα που θέλουν το σεξ να είναι πάντα ευχάριστο για τους άνδρες, όπως υποστηρίζουν οι ερευνητές. «Οι άνδρες που βιώνουν PCD και οι σύντροφοί τους μπορεί να ανακουφιστούν κάπως, γνωρίζοντας ότι δεν είναι μόνοι τους και πως αυτές οι αρνητικές εμπειρίες τους μπορεί απλά να καθρεφτίζουν μία φυσιολογική διακύμανση της ανθρώπινης σεξουαλικής απόκρισης», συμπληρώνουν οι ερευνητές.

Όσον αφορά τις θεραπευτικές προτάσεις, κρίνεται αναγκαία περαιτέρω έρευνα.

Μαρίνα Μόσχα
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας