Τελικά το μαύρισμα είναι «υγιές» για το παιδί μου;
Ξεφυλλίστε οποιοδήποτε οικογενειακό άλμπουμ διακοπών και γρήγορα θα ανακαλύψετε ότι η ιδέα της διασκέδασης στη θάλασσα έχει αλλάξει δραματικά. Οι ταξιαρχίες από ηλιοκαμένα παιδάκια που παίζουν ανέμελα με τα κουβαδάκια και τα φτυαράκια τους στην άμμο, μια συνηθισμένη καλοκαιρινή εικόνα είκοσι χρόνια πριν, είναι μακρινή πλέον ανάμνηση. Στη θέση αυτής της εικόνας βρίσκουμε παιδιά με σκούρα γυαλάκια, πλατύγυρα καπέλα και προσωπάκια καλυμμένα με αντηλιακό.
Οι γονείς τώρα κοιτάζουμε τον ήλιο με καχυποψία και αναζητούμε τα σκιερά μέρη, όταν είμαστε στο δρόμο με το μωρό μας στο καροτσάκι, ή συνωστιζόμαστε κάτω από τα δέντρα, όταν πηγαίνουμε βόλτα στο πάρκο. Μήπως όμως γινόμαστε υπέρμετρα παρανοϊκοί; Κατηγορηματικά όχι!
Τις τελευταίες δεκαετίες μειώθηκε σημαντικά η στιβάδα του όζοντος στη στρατόσφαιρα, η οποία απορροφά την υπεριώδη ακτινοβολία των ηλιακών ακτίνων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί η υπεριώδης ακτινοβολία και οι συνέπειες της αλόγιστης έκθεσης στον ήλιο να είναι πολλές και βλαβερές.
Ο καρκίνος του δέρματος παρουσιάζει αύξηση, ενώ, σύμφωνα με σχετικές έρευνες, η ηλιακή ακτινοβολία ευθύνεται για το 90% των δερματικών καρκίνων. Στην πραγματικότητα, αν δεν αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τον ήλιο, τα παιδιά μας θα κινδυνεύουν τρεις φορές περισσότερο από τους παππούδες τους να παρουσιάσουν κακόηθες μελάνωμα -την πιο επιθετική μορφή καρκίνου του δέρματος. Ήδη το κακόηθες μελάνωμα αποτελεί την τρίτη πιο διαδεδομένη μορφή καρκίνου στην ηλικία 15-29 ετών. Στην Αμερική μάλιστα εκτιμάται ότι περίπου οι μισοί από τους ανθρώπους που φτάνουν στην ηλικία των 65 χρόνων θα αναπτύξουν τουλάχιστον ένα καρκίνο του δέρματος στη ζωή τους.
Αυτό που χρειάζεται να καταλάβουμε είναι ότι η μεγαλύτερη ζημιά από τον ήλιο που πυροδοτεί τον καρκίνο προκαλείται στη νεαρή ηλικία -μέχρι την ηλικία των 20 χρόνων. Η αλόγιστη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία σε παιδική ηλικία μπορεί να διπλασιάσει αργότερα τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του δέρματος. Αν ένα παιδί έχει κοκκινίσει από τον ήλιο έστω και λίγο, η πιθανότητα για τη δημιουργία μελανώματος διπλασιάζεται.
Η αλόγιστη έκθεση στον ήλιο κατά τη διάρκεια της παιδική ηλικίας προκαλεί βλάβες στο DNA μόνιμα και διαταράσσει τη φυσιολογική λειτουργία των δερματικών κυττάρων. Η επαναλαμβανόμενη έκθεση στον ήλιο καταστρέφει τα δερματικά κύτταρα. Αυτό σημαίνει ότι, καθώς το παιδί μεγαλώνει, θα έχει περισσότερες πιθανότητες να πάθει διάφορες μορφές καρκίνου, με πιο διαδεδομένη το μελάνωμα. Αν όμως σταματήσετε το πρώτο χτύπημα στο DNA, θα εμποδίσετε την ανάπτυξη του καρκίνου του δέρματος αργότερα.
Κανένα μαύρισμα δεν είναι υγιές. Το ελαφρύ μαύρισμα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εγκαυμάτων στα παιδιά σας, αλλά υπάρχει ακόμα ο κίνδυνος καταστροφής του δέρματος. Στην πραγματικότητα, το μαύρισμα δεν είναι ένδειξη υγείας, αλλά καταστροφής του δέρματος. Η απάντηση του δέρματος στο μαύρισμα από τον ήλιο είναι ο τραυματισμός του. Ακόμη κι αν το παιδί σας φαίνεται χαριτωμένο με τη μαυρισμένη πλατούλα και τις θερινές φακίδες πάνω στη μύτη του, αυτές οι κηλίδες στην πραγματικότητα είναι ενδείξεις για τη ζημιά που προξένησε ο ήλιος.
Με το να προστατεύσετε το παιδί σας τώρα, όχι μόνο θα του σώσετε το δέρμα, αλλά θα το εκπαιδεύσετε σε σωστές συνήθειες συμπεριφοράς στον ήλιο, τις οποίες θα εφαρμόσει αργότερα στην ενήλικη ζωή του.
Κανείς εξάλλου δεν είπε ότι η σχέση των παιδιών με τον ήλιο πρέπει να είναι απαγορευτική. Με την έκθεση στον ήλιο συντίθεται βιταμίνη D, η οποία παίζει σπουδαίο ρόλο στην ανάπτυξη των παιδιών, γιατί βοηθάει στην απορρόφηση του ασβεστίου, διασφαλίζοντας την εναπόθεσή του στα οστά. Αρκεί η έκθεση στον ήλιο να γίνεται με μέτρο και με τις σωστές προφυλάξεις. Υιοθετώντας σωστές συνήθειες εξασφαλίζετε ότι ο ήλιος θα παραμείνει φίλος κι όχι εχθρός των παιδιών.
Η σημασία που έχει ο τύπος δέρματος
Τα παιδιά, ανεξάρτητα από το χρώμα της επιδερμίδας τους, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα. Ακόμα κι ένα απλό ηλιακό έγκαυμα με φουσκάλες κατά την παιδική ηλικία διπλασιάζει τον κίνδυνο μελανώματος κι άλλου είδους καρκίνων του δέρματος. Σε ό,τι αφορά την προστασία από τον ήλιο, ο τύπος του δέρματος παίζει ρόλο.
Εάν το παιδί σας, για παράδειγμα, έχει ανοιχτόχρωμο δέρμα με κοκκινωπά μαλλιά, το σωστό είναι να το κρατήσετε μακριά απ' τον ήλιο μέχρι να γίνει τουλάχιστον 12 μηνών, ενώ τα μωρά με σκούρα επιδερμίδα έχουν πολύ καλύτερο σύστημα προστασίας από τον ήλιο. Είναι σημαντικό, λοιπόν, για τους γονείς να γνωρίζουν αν το δέρμα ενός μωρού είναι υπερευαίσθητο στον ήλιο, διασφαλίζοντας ανάλογα με τον τύπο του ότι δε θα καεί κάτω από τον ήλιο. Για σωστή καθοδήγηση η επίσκεψη σ' ένα δερματολόγο θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμη.
Επίσης, θα πρέπει να επαγρυπνείτε και να προστατεύετε αποτελεσματικά από τον ήλιο το παιδί ιδίως:
-αν είναι κάτω των 2 ετών
-αν έχει ανοιχτό χρώμα επιδερμίδας
-αν έχει κόκκινα ή ξανθά μαλλιά
-αν παίρνει φάρμακα (π.χ. αντιβιοτικά)
-αν έχει ευαίσθητο δέρμα ή παρουσιάζει ευαισθησία στα μάτια