Πρόωρα μωρά: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε, από τη μέρα της γέννας τους μέχρι και τη μέρα εξόδου τους!

Ο τοκετός νεογνών με χαμηλό βάρος γέννησης, που σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο βρεφικής θνησιμότητας ή άλλα σοβαρά προβλήματα, είναι συχνότερος στις γυναίκες που γεννούν το πρώτο τους παιδί σε πολύ μικρή ή σε μεγάλη ηλικία, στις πολύδυμες κυήσεις, ή αν η μητέρα έχει αρτηριακή υπέρταση ή προεκλαμψία.

Ο λόγος που δημιουργούνται αυτά τα προβλήματα είναι ότι το μωρό δεν έχει περάσει τον απαιτούμενο χρόνο μέσα στη μήτρα της μητέρας, ώστε να ωριμάσει το αναπνευστικό, καρδιακό, πεπτικό, νευρολογικό και θερμορρυθμιστικό σύστημα του μωρού.

Τα μωρά που γεννιούνται από την 25η εβδομάδα κύησης και μετά, θεωρούνται βιώσιμα σε εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό, το οποίο αυξάνεται με κάθε επιπλέον εβδομάδα ενδομήτριας ζωής.

Κριτήρια εξόδου

Για να είναι εφικτή και ασφαλής η έξοδος του μωρού, θα πρέπει να υπάρχουν οι παρακάτω προϋποθέσεις:
• Να σιτίζεται το μωρό ικανοποιητικά από τη μητέρα του
• Να κερδίζει βάρος τις τελευταίες ημέρες πριν την έξοδο
• Να διατηρεί φυσιολογική θερμοκρασία όταν βρίσκεται εκτός θερμοκοιτίδας
• Να ζυγίζει 2000γρ. περίπου
• Να αισθάνεται η μητέρα ότι μπορεί να χειριστεί το νεογνό με άνεση στο σπίτι.

Αναπτυξιακή φροντίδα για πρόωρα

Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει διεθνώς αποδεκτή η ανάγκη για τη δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος στην εντατική μονάδα, χωρίς πολύ φως και θορύβους, χωρίς πολλούς χειρισμού του νεογνού, καθώς και μία σειρά ενεργειών που βοηθούν στην όσο το δυνατόν καλύτερη προσαρμογή του προώρου στο εξωμήτριο περιβάλλον.

Γι' αυτό η μονάδα νεογνών του ΙΑΣΩ έχει συστηματοποιήσει την εφαρμογή των παρακάτω παρεμβάσεων που βοηθούν στην επίτευξη αυτού του στόχου.

Τι κάνουν οι νοσηλευτές/τριες και οι γιατροί;

• Διατηρούν μειωμένο φωτισμό (φυσικό ή τεχνητό) και καλύπτουν τις θερμοκοιτίδες μια ειδικά καλύμματα για να αφήνουν το πρόωρο να ησυχάζει και να μην ενοχλείται από τον εκτυφλωτικό φωτισμό.
• Προσπαθούν να κάνουν όσο τον δυνατόν λιγότερο θόρυβο διότι έτσι τα νεογνά κοιμούνται ευκολότερα και κερδίζουν καλύτερα βάρος.
• Τοποθετούν τα μωρά σε ειδικές θέσεις μέσα σε «φωλιές» από αφρολέξ για να αισθάνονται ότι βρίσκονται μέσα σε ένα χώρο που έχει όρια, όπως γίνεται και μέσα στη μήτρα. Παράλληλα, σε όλα τα πολύ μικρά πρόωρα εφαρμόζεται πρόγραμμα φυσιοθεραπείας για την καλύτερη αναπνευστική και κινητική τους εξέλιξη.
• Όταν μεγαλώσουν λίγο και ανοίγουν τα μάτια τους, βάζουν εικόνες μέσα στη θερμοκοιτίδα για να έχουν οπτικά ερεθίσματα και να ωριμάζει η όρασή τους γρηγορότερα.
• Ενθαρρύνουν το πρώιμο ρούφηγμα της πιπίλας για να βοηθήσουν την πρωιμότερη εδραίωση του αντανακλαστικού του θηλασμού.
• Ενθαρρύνουν τη σίτιση με μητρικό γάλα που για να το έχουνε σε επάρκεια, εφαρμόζουν συστηματικά τη μέθοδο Καγκουρό. Τοποθετούν το λίγο μεγαλύτερο πρόωρο γυμνό πάνω στο στήθος της μητέρας του και με τον τρόπο αυτό αυξάνεται η παραγωγή μητρικού γάλακτος. Εκτός αυτού, η μέθοδος Καγκουρό προκαλεί ευφορία στη μητέρα και γαλήνη στο βρέφος.
• Ενθαρρύνουν τους γονείς να ξεπεράσουν αυτή τη δύσκολη περίοδο της ζωής τους σε ατομική και ομαδική βάση, με συγκεντρώσεις που πραγματοποιούν σε τακτά χρονικά διαστήματα για το σκοπό αυτό.

Η Μ.Ε.Ν.Ν. του ΙΑΣΩ
Η Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών (Μ.Ε.Ν.Ν.) του ΙΑΣΩ είναι τριτοβάθμιο κέντρο παροχής εντατικής νοσηλείας και λειτουργεί σε τρία επίπεδα: εντατικής, ενδιάμεσης και απλής νοσηλείας. Στην εντατική μονάδα νοσηλεύονται νεογνά που γεννήθηκαν πρόωρα ή και μεγαλύτερα, που χρειάζονται αναπνευστική υποστήριξη ή αντιμετωπίζουν άλλου είδους νεογνικά προβλήματα. Όταν η κατάσταση βελτιωθεί, τα νεογνά μεταφέρονται στη μονάδα ενδιάμεσης νοσηλείας και από εκεί στην απλή παρακολούθηση, όπου γίνεται και η προετοιμασία της εξόδου τους για το σπίτι.

Όλα τα τμήματα της μονάδας έχουν μοναδικό σχεδιασμό σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα λειτουργίας νεογνικών μονάδων και διαθέτουν εξοπλισμό που συνεχώς ανανεώνεται, ώστε η νοσηλεία των νεογνών να γίνεται με σύγχρονες μεθόδους.

Στη Μ.Ε.Ν.Ν. του ΙΑΣΩ τα ποσοστά επιβίωσης των πολύ μικρών προώρων είναι από τα υψηλότερα στον ελληνικό χώρο και αγγίζουν αυτά των προηγμένων χωρών του κόσμου. Πιο συγκεκριμένα, η επιβίωση των νεογνών κάτω των 1000γρ., δηλαδή κάτω των 27 εβδομάδων (6 μηνών) πρόωρα, ήταν κατά την τελευταία τριετία 73% (όταν το ποσοστό αυτό διεθνώς είναι 75%), ενώ σε νεογνά 27 και 28 εβδομάδων, η επιβίωση στο ΙΑΣΩ είναι 85% και 98% αντίστοιχα. Στο ΙΑΣΩ σήμερα επιβιώνουν νεογνά ακόμη και 23 εβδομάδων (περίπου 5 μηνών).

Η βελτίωση της επιβίωσης των εξαιρετικά χαμηλού βάρους γέννησης νεογνών οφείλεται:
• Στην εφαρμογή των τελευταίων πρωτοκόλλων διάγνωσης και θεραπείας
• Στην ανανέωση του τεχνολογικού μας εξοπλισμού
• Στην εξοικείωση ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού με τις καινούργιες μεθόδους θεραπείας
• Στη θεωρητική και πρακτική κατάρτιση του νοσηλευτικού προσωπικού
• Στη συνεχή επαγρύπνησή μας για τον περιορισμό μετάδοσης των λοιμώξεων
• Στη στελέχωση της μονάδας νεογνών με αξιόλογους ιατρούς άλλων ειδικοτήτων (χειρουργούς, καρδιολόγους, νευρολόγους, Ωτορινολαρυγγολόγους κ.ά.)

Δ. Κωνσταντίνου
Παιδίατρος – Νεογνολόγος, Επιστημονικός Διευθυντής ΜΕΝΝ ΙΑΣΩ