Νέες μητέρες και έγκυες εργαζόμενες: Τι ισχύει για άδειες, ωράρια εργασίας και απολύσεις
Ποια είναι τα εργασιακά δικαιώματα των νέων εγκύων και νέων μητέρων.
Τον τελευταίο καιρό εν όψει των τελευταίων εξελίξεων, γίνεται λόγος στη χώρα μας για τα δικαιώματα των εργαζομένων και τους τυχόν περιορισμούς και αδικίες που ο κορωναϊος απειλεί εις βάρος τους.
Ας δούμε μία ειδική κατηγορία εργαζομένων και το καθεστώς απασχόλησης τους, αυτό των εγκύων εργαζομένων – νέων μητέρων.
Η πλέον πρόσφατη αλλαγή που αφορά στην παραπάνω κατηγορία είναι αυτή που επήλθε με το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που ψηφίστηκε το Φεβρουάριο του 2020 (Ν. 4670/2020 ΦΕΚ Α’/43/2020) και κατοχύρωσε νομοθετικά (άρθρ. 34 παρ. 10 ν.4670/2020) μια παλιότερη ευνοϊκή πρόβλεψη για της νέες μητέρες. Σύμφωνα με την προϊσχύουσα διάταξη, η ισχύς της οποίας αναγνωρίσθηκε ρητά με τον πρόσφατο νόμο, οι εισφορές κύριας σύνταξης των γυναικών εργαζομένων καταβάλλονται κατά 50 % μειωμένες το πρώτο δωδεκάμηνο που ακολουθεί τον μήνα του τοκετού.
Η συγκεκριμένη ρύθμιση αφορά νέες μητέρες απασχολούμενες είτε με μισθωτή σχέση εργασίας είτε ως αυτοαπασχολούμενες/απασχολούμενες στον αγροτικό τομέα.
Άλλες ευνοϊκές διατάξεις για την παραπάνω κατηγορία εργαζομένων είναι οι παρακάτω:
Ωράριο απασχόλησης
Ιδιαίτερα σχετικά με το ωράριο απασχόλησης νέας μητέρας χορηγήθηκε το δικαίωμα εργασίας μειωμένου ωραρίου για τον «θηλασμό του τέκνου και τις αυξημένες φροντίδες που αναλαμβάνει η μητέρα» (άδεια θηλασμού και φροντίδας τέκνου). Συγκεκριμένα σύμφωνα με την ΕΓΣΣΕ του έτους 2004, η μητέρα δικαιούται είτε να προσέρχεται στην εργασία της μία ώρα αργότερα ή να αποχωρεί μία ώρα νωρίτερα από το συμφωνημένο ωράριο απασχόλησης ή να διακόπτει για μία ώρα εντός του χρόνου ημερήσιας εργασίας της προς φροντίδα του τέκνου. Στις ΕΓΣΣΕ που ακολούθησαν την παραπάνω περιεχόταν αναφορά διατήρησης ισχύος αυτής της πρόβλεψης, μεταξύ άλλων διατάξεων. Ειδικά με την ΕΓΣΣΕ του έτους 2014 αντίστοιχα δικαιώματα που να ταιριάζουν στο ρόλο του αναγνωρίσθηκαν και στον πατέρα τέκνου που είναι μισθωτός, εφόσον η σύζυγός του είναι αυτοαπασχολούμενη. Τέλος, οι γονείς των οποίων τα τέκνα αντιμετωπίζουν ειδικά προβλήματα, μπορούν να κάνουν χρήση μειωμένου ωραρίου απασχόλησης κατά μία ώρα την ημέρα, με αντίστοιχη περικοπή αποδοχών.
Άδεια τοκετού - Λοχείας
Χορηγείται υποχρεωτικά συνολική άδεια διάρκειας δεκαεπτά (17) εβδομάδων (άδεια μητρότητας – άρθρ. 11 ν. 2874/2000 & άρθρ. 7 της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. έτους 1993). Η διάρκεια της εκτείνεται σε διάστημα οκτώ (8) εβδομάδων πριν την πιθανή ημερομηνία τοκετού (άδεια τοκετού) και εννέα (9) εβδομάδων μετά τον τοκετό (άδεια μητρότητας). Σύμφωνα με Ν.4093/2012, οι μη μισθολογικοί όροι της ΕΓΣΣΕ είναι οι ελάχιστοι όροι που καλύπτουν το σύνολο των εργαζομένων της χώρας, καθώς και όσους απασχολούνται με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου στο Δημόσιο Τομέα, τα ΝΠΔΔ και τους ΟΤΑ.
Απαγόρευση απόλυσης
Απαγόρευση απόλυσης εγκύου για το χρονικό διάστημα της εγκυμοσύνης και για χρονικό διάστημα δεκαοκτώ (18) μηνών μετά τον τοκετό, ή, για ακόμη μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε περίπτωση εκδήλωσης ασθενείας. Τυχόν απόλυση εγκύου κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα είναι απολύτως άκυρη και δικαιολογείται μόνο για σπουδαίο λόγο, δηλαδή σε εξαιρετικές περιπτώσεις και μόνο κατόπιν αιτιολόγησης της απόλυσης από τον εργοδότη (άρθρ. 15 ν. 1483/1984, όπως ισχύει).
Γονική άδεια
Χορηγείται άδεια ανατροφής τέκνου άνευ αποδοχών τουλάχιστον τεσσάρων (4) μηνών σε εργαζόμενο γονέα για την ανατροφή τέκνου ηλικίας έως έξι (6) ετών, εφόσον ο εργαζόμενος έχει συμπληρώσει ένα (1) έτος συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη (αρθρ. 50 ν. 4075/2012).
Σε κάθε περίπτωση, καθώς τα παραπάνω αποτελούν γενικές κατευθύνσεις, ενώ η νομοθεσία σχετικά με το καθεστώς απασχόλησης και τις αντίστοιχες προστατευτικές της εργασίας διατάξεις για εγκύους – μητέρες είναι εκτεταμένη, το δικηγορικό μας γραφείο βρίσκεται στη διάθεσή σας για παροχή συμβουλών αναφορικά με τα παραπάνω ζητήματα.
Νικόλαος Ι. Νικολάου
Δικηγόρος, Μέλος Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, συνεργάτης του Δημήτριου Ν. Αυλωνίτη
LLM Αστικό Δίκαιο ΕΚΠΑ
Τριπόλεως 5, Ελληνικό Αττικής, 16777
τηλ: 210 3314530
fax: 210 3235632
κιν: 6940661701
e - mail: nikosnikolaou.law@gmail.com
