Κατερίνα Κρεατσούλα:«Η μάσκα θα γίνει κομμάτι της ζωής μας τα επόμενα χρόνια»

Αν κάποιος μας έλεγε πριν από ένα χρόνο ότι οι μαθητές θα πηγαίνουν στο σχολείο και θα παρακολουθούν τα μαθήματά τους φορώντας μάσκα, θα το θεωρούσαμε ένα όχι και τόσο καλόγουστο αστείο. Επειδή όμως η πραγματικότητα ξεπερνά πολλές φορές τη φαντασία, η χρήση μάσκας είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι όχι μόνο στη ζωή των παιδιών αλλά όλων μας καθώς ο κορονοϊός βρίσκεται ξανά σε έξαρση.

Όπως μάλιστα εκτιμά η Δρ. Κατερίνα Κρεατσούλα, ερευνήτρια και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Harvard της Βοστώνης στους κλάδους της Κλινικής Επιδημιολογίας, Καρδιολογίας, Βιοστατιστικής και Κοινωνικής Συμπεριφοράς, η μάσκα, ανεξάρτητα από τη διαθεσιμότητα των εμβολίων, πιθανότατα θα γίνει τακτικό κομμάτι της ζωής μας.

Η κυρία Κρεατσούλα μας μίλησε ακόμα για το αν η μάσκα εγκυμονεί κινδύνους για τα παιδιά ή αν επηρεάζει η πολύωρη χρήση της με οποιονδήποτε τρόπο την υγεία τους.

Συμφωνείτε με τη χρήση μάσκας από τους μαθητές όλων των βαθμίδων;

Υπάρχουν αναμφισβήτητα επιστημονικά στοιχεία που υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα της μάσκας στην πρόληψη της εξάπλωσης του Covid-19 στους ενήλικες. Παρόλο που η αποτελεσματικότητα της χρήσης μάσκας δεν έχει μελετηθεί τόσο καλά σε νεαρές ηλικίες, θεωρείται ότι η χρήση της θα έχει παρόμοιο όφελος μεταξύ των παιδιών.

Δεδομένου ότι η ανάπτυξη των παιδιών ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία, ειδικά μεταξύ των μικρών παιδιών, πιστεύω ότι οι οδηγίες για τα παιδιά πρέπει να είναι ανάλογες και σε συνάρτηση με την εξάπλωση της νόσου στην περιοχή. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και η UNICEF δεν συνιστούν μάσκες σε παιδιά κάτω των 5 ετών. Αντίθετα, για παιδιά ηλικίας 12 ετών και άνω, συνιστάται να τηρούνται όλες οι οδηγίες ενηλίκων για τη χρήση μάσκας, συμπεριλαμβάνοντας και το σχολείο, για την πρόληψη του Covid -19. Το παιδί πρέπει να αισθάνεται άνετα όταν φοράει τη μάσκα. Είναι επίσης σημαντικό να του εξηγήσουμε ότι ο σκοπός της μάσκας είναι να μας προστατεύσει από τον ιό έτσι ώστε να είμαστε όλοι πιο ασφαλείς.

Εκτιμάτε ότι έπρεπε να είχε γίνει πιο στοχευμένη ενημέρωση και ενδεχομένως εκπαίδευση στα παιδιά για τη χρήση της μάσκας;

Είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να χρησιμοποιούν σωστά τη μάσκα. Υπάρχουν διαθέσιμα στο κοινό πολλά οπτικά βοηθήματα, όπως γραφήματα και βίντεο από αξιόπιστους οργανισμούς όπως η ΠΟΥ, η UNICEF, το ECDC και το CDC, για να αναφέρουμε μερικά. Όλα αυτά έχουν σχεδιαστεί για να βοηθήσουν και να ενημερώσουν τους γονείς, τους δασκάλους και τα μέλη της ευρύτερης εκπαιδευτικής κοινότητας πώς να φορούν σωστά τη μάσκα μαζί με σημαντικές συμβουλές υγιεινής που βοηθούν στην αποτροπή της εξάπλωσης του Covid-19.

Η μη σωστή χρήση της, εγκυμονεί κινδύνους για τα παιδιά ( και όχι μόνο);

Είναι σημαντικό να βρείτε μια μάσκα που ταιριάζει κατάλληλα στο πρόσωπο κάθε ατόμου και αυτό ισχύει εξίσου για τα παιδιά και τους ενήλικες. Η άνετη εφαρμογή είναι απαραίτητη για την ασφάλεια όλων μας. Για παράδειγμα, η μάσκα δεν πρέπει να πιέζει τα αυτιά των παιδιών αλλά είναι απαραίτητο να εφάπτεται σωστά στο πρόσωπο. Για να είναι αποτελεσματικές οι μάσκες, πρέπει να καλύπτουν τη μύτη, το στόμα και το πηγούνι για να προστατεύουν το παιδί από σταγονίδια που υπάρχουν στον αέρα. Ως προς την επιλογή μάσκας (χειρουργική ή υφασμάτινη) το παιδί πρέπει να αισθάνεται άνετα όταν τη φοράει. Υπάρχουν μερικές εξαιρέσεις, όπως για παράδειγμα, πολύ μικρά παιδιά (κάτω των 5 ετών) και όσα έχουν αναπνευστικά προβλήματα ή άλλα σοβαρά θέματα υγείας δεν θα πρέπει να υποχρεούνται να φορούν μάσκα.

Πώς σχολιάζετε τις έντονες αντιδράσεις από μερίδα γονιών που εξακολουθούν να διαφωνούν με τη χρήση μάσκας στα σχολεία;

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τις ανησυχίες αυτών των γονιών σχετικά με τη χρήση μάσκας. Οι πιο συνηθισμένες ανησυχίες που εκφράζουν επικεντρώνονται στην άνεση του παιδιού, αν το παιδί μετά από κάποια ώρα αισθάνεται άβολα, αν ζεσταίνεται ή αν εκνευρίζεται. Τέτοιες ανησυχίες μπορούν να μετριαστούν δοκιμάζοντας διαφορετικές μάσκες για να διασφαλιστεί η άνεση του παιδιού.

Επίσης, οι γονείς μπορεί να έχουν ανησυχίες σχετικά με άλλες προφυλάξεις που λαμβάνουν τα σχολεία για να αποτρέψουν την εξάπλωση του Covid-19. Για παράδειγμα, τηρούνται οι αποστάσεις μεταξύ των μαθητών στα διαλείμματα, τηρούνται οι κανόνες υγιεινής, επιβάλλεται το πλύσιμο των χεριών (με αντισηπτικά ή / και σαπούνι και νερό), αερίζονται επαρκώς οι αίθουσες; Η χρήση μάσκας είναι απαραίτητο μέτρο για τον περιορισμό της διάδοσης του Covid -19, όμως δεν είναι το μόνο μέτρο που πρέπει να ληφθεί και να τηρείται.

Η μάσκα μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στην αναπνοή των παιδιών;

Εάν η μάσκα φοριέται σωστά και το παιδί δεν έχει κάποια ασθένεια του αναπνευστικού ή άλλου είδους γνωστική διαταραχή, η χρήση μάσκας δεν προκαλεί αναπνευστικά προβλήματα στα παιδιά.

Μπορεί η καθημερινή χρήση της να εξασθενήσει το ανοσολογικό σύστημα του παιδιού;

Δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτόν τον ισχυρισμό σε παιδιά ή ενήλικες.

Η μάσκα προστατεύει τα παιδιά μόνο από τον κορονοϊό;

Για να αναθεωρήσουμε την ιδέα πίσω από τη χρήση μάσκας, εκτός από τις εξειδικευμένες μάσκες όπως οι N95, οι περισσότερες μάσκες (χειρουργικές, υφασμάτινες) φοριούνται για να μας προστατεύσουν από την εισπνοή των αερομεταφερόμενων σταγονιδίων. Με άλλα λόγια, όταν φοράω μάσκα, σε προστατεύω από την εκπνοή των σταγονιδίων μου. Η πιο πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι αυτός ο ιός είναι πολύ πιο αερομεταφερόμενος από ό, τι πιστεύαμε αρχικά. Η επιστημονική κοινότητα αναμένει ότι ο Covid-19 θα είναι μαζί μας για μερικά ακόμη χρόνια, και ανεξάρτητα από τη διαθεσιμότητα εμβολίων, η χρήση μάσκας πιθανότατα θα γίνει τακτικό κομμάτι της ζωής μας. Η μάσκα είναι μια κοινωνική υπεύθυνη πρακτική γιατί αυτός ο ιός μας έχει διδάξει παγκοσμίως, ότι η υγεία των άλλων επηρεάζει την υγεία του καθενός από εμάς. Είναι ένα μήνυμα αλληλεγγύης που μπορούμε να δώσουμε φορώντας τη μάσκα, όχι μόνο στα παιδιά αλλά και στους ενήλικες.

Who is who

Η Δρ. Κατερίνα Κρεατσούλα έλαβε το πτυχίο Bachelor of Science στην forensic Ανθρωπολογία στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο του Καναδά. Έλαβε τα πτυχία Master και Doctorate από το Πανεπιστήμιο McMaster του Καναδά στην Κλινική Επιδημιολογία και Βιοστατιστική. Ακολούθησε μεταπτυχιακό (post doctoral) πρόγραμμα στην Κοινωνική Επιδημιολογία ως Επιστήμων Fulbright. Ταυτόχρονα με τη διεθνή της έρευνα, επί του παρόντος διδάσκει στο Πρόγραμμα Μάστερ της Διαχείρισης Φροντίδας Υγείας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Harvard.