Παιδικό και εφηβικό άγχος! Τι πραγματικά συμβαίνει και πως το αντιμετωπίζουμε;

Το άγχος είναι ένα λειτουργικό συναίσθημα που διευκολύνει και προειδοποιεί το άτομο για την αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων. Σε περίπτωση, όμως, που το άγχος είναι επίμονο και βιώνεται σε υπερβολική ένταση και είναι δυσανάλογο σε σχέση με το ερέθισμα που το προκαλεί τότε μπορεί να αποτελεί ένδειξη κάποιου τύπου αγχώδους διαταραχής.

Τα παιδιά και οι έφηβοι αντιδρούν στο άγχος διαφορετικά από ότι οι ενήλικες. Για παράδειγμα μπορεί ένα παιδί να εκφράζει το άγχος του μέσω κάποιων εκρήξεων θυμού και οργής και κάποιο άλλο παιδί μπορεί να μην εξωτερικεύει καν το συναίσθημα του άγχους. Τα αίτια του άγχους σε αυτές τις ηλικίες μπορεί να ποικίλουν, και συνήθως αφορούν στη σχολική επίδοση ή και στις υψηλές απαιτήσεις που πλέον έχουμε όλοι -γονείς και εκπαιδευτικοί- από τα παιδιά μας. Όσον αφορά στους εφήβους πηγή άγχους μπορεί να είναι και η μεταβατική περίοδος από την παιδική ηλικία προς την ενήλικη ζωή.

Στην αντιμετώπιση και στη διαχείριση του άγχους των παιδιών μας μπορούν να βοηθήσουν τόσο οι εκπαιδευτικοί και οι σχολικοί σύμβουλοι όσο και οι ίδιοι οι γονείς. Οι εκπαιδευτικοί και όλοι οι εμπλεκόμενοι στην εκπαιδευτική διαδικασία πρέπει να ενθαρρύνουν το παιδί που βιώνει άγχος, να το παροτρύνουν να ζητήσει στήριξη σχετικά με τις ανησυχίες του και σε περίπτωση που το αγχώνουν οι τρόποι εξέτασης κατά τη διάρκεια του μαθήματος, να του παρέχει εναλλακτικούς τρόπους εξέτασης. Ακόμα ο εκπαιδευτικός θα πρέπει σταδιακά να εκθέτει σε καταστάσεις που πυροδοτούν άγχος το παιδί που βιώνει άγχος και να το ενθαρρύνει να συμμετέχει σε ομαδικές δραστηριότητες, καθώς πολλές φορές αυτές δημιουργούν ένα υποστηρικτικό περιβάλλον για τα παιδιά.

Επιπλέον, οι γονείς είναι η πιο σημαντική πηγή διαπροσωπικής και κοινωνικής ενίσχυσης που επηρεάζει τη μάθηση και διαμορφώνει τις στάσεις και τις αξίες των ατόμων κατά την ανάπτυξή τους. Οι γονείς θα πρέπει σε περίπτωση που αντιληφθούν ότι το παιδί τους βιώνει κάποια αγχώδη κατάσταση θα πρέπει να συζητήσουν μαζί τους ώστε να αντιληφθούν τις αιτίες του άγχους τους. Σε οποιαδήποτε συζήτηση με τα παιδιά σας θα πρέπει να ακούτε ενεργητικά το παιδί όταν είναι αγχωμένο χωρίς να ασκείτε κριτική. Επιπλέον, προσπαθήστε να σεβαστείτε το συναίσθημα του παιδιού ακόμα κι αν εσείς δεν το κατανοείτε ή δεν το θεωρείτε σημαντικό.

Τέλος, αφήνετε το παιδί να παίρνει πρωτοβουλίες, βοηθήστε το να προγραμματίζει τις δραστηριότητές του και προτείνετε του να κάνει διαλείμματα όταν διαβάζει.

Είναι πολύ σημαντικό ως γονείς να βεβαιωθείτε ότι υπάρχει χρόνος να απολαμβάνει την ηλικία του και ότι δεν έχει επιφορτιστεί με υποχρεώσεις τις οποίες δεν μπορεί να αντέξει!

Δήμητρα Δάμτσα, Εκπαιδευτική Ψυχολόγος

Για οποιαδήποτε απορία μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου στο ddamtsa@gmail.com καθώς και στο προσωπικό μου blog www.counselling-edu.blogspot.gr