Συστροφή ωοθήκης: Συμπτώματα και αντιμετώπιση

Οι ωοθήκες είναι δύο υπόλευκα («λευκωπά») όργανα με σχήμα αμυγδάλου, των οποίων η επιφάνεια παρουσιάζεται ανομοιόμορφη, καθότι φέρουν συνήθως μικρά εξογκώματα.

Κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας της γυναίκας οι ωοθήκες έχουν μήκος 3 έως 5 εκατοστά περίπου, αλλά μετά την εμμηνόπαυση «συρρικνώνονται» και εμφανίζονται ατροφικές.

Οι ωοθήκες εντοπίζονται εκατέρωθεν της μήτρας πλησίον των κοιλιακών σαλπιγγικών στομίων, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα.

Τα όργανα αυτά είναι οι γεννητικοί αδένες του θήλεος.

Ο όρος «γεννητικοί» υποδηλώνει, πως οι ωοθήκες είναι τα όργανα, που εμπλέκονται στην αναπαραγωγική λειτουργία, ενώ ο όρος «αδένες» φανερώνει την λειτουργία των ωοθηκών ως οργάνων, που παράγουν ορμόνες.

Η λειτουργία τους είναι διττή:

• αποτελούν την έδρα αποθήκευσης και ωρίμανσης των ωαρίων, δηλαδή των κυττάρων, που ενωνόμενα με ζωντανά σπερματοζωάρια γονιμοποιούνται και προκύπτει αρχόμενη κύηση
• αποτελούν έδρα παραγωγής ορμονών, οι οποίες ρυθμίζουν τη λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας

Ας ανατρέξουμε στην ανατομία της ωοθήκης…

Στα πλαίσια του πονήματος αυτού και για να καταστεί κατανοητή η συστροφή της ωοθήκης, χρήσιμο είναι να αναφερθούν κάποια βασικά στοιχεία της διαδρομής, που ακολουθούν τα αγγεία, δια των οποίων αίμα ρέει προς και από την ωοθήκη.

Παρακάτω βλέπουμε μία σχηματική απεικόνιση της ωοθήκης (συγκεκριμένα της δεξιάς ωοθήκης, αλλά τα ίδια ισχύουν και για την αριστερή).

Στο ανώτερο τμήμα της εικόνας αυτής διακρίνεται η ωοθήκη στη φυσιολογική της θέση πλησίον της μήτρας, η οποία συγκρατείται στη θέση της χάρη σε δύο συνδέσμους. Θα μπορούσε να κανείς φανταστεί, ότι οι σύνδεσμοι ομοιάζουν τρόπον τινά με κορδόνια. Στο εσωτερικό τους όμως διατρέχονται από τα αιμοφόρα αγγεία (τις αρτηρίες, δια των οποίων το αίμα ρέει προς τις ωοθήκες και τις φλέβες, δια των οποίων το αίμα απομακρύνεται από αυτές), αλλά και από τα λεμφικά αγγεία (πρόκειται για αγγεία, τα οποία απομακρύνουν υγρό από τις ωοθήκες).

Οι δύο σύνδεσμοι, που συγκρατούν τις ωοθήκες στη θέση τους είναι ο ίδιος σύνδεσμος, ο οποίος αρχίζει από τη μήτρα και καταλήγει στην ωοθήκη και ο κρεμαστήρας σύνδεσμος, ο οποίος αρχίζει από την εσωτερική επιφάνεια των οστών της λεκάνης και καταλήγει στην ωοθήκη.

Τι είναι η συστροφή της ωοθήκης;

Η συστροφή της ωοθήκης απεικονίζεται στο κατώτερο τμήμα της ανωτέρω εικόνας: η ωοθήκη περιστρέφεται περί τον άξονά της, με αποτέλεσμα την συστροφή των συνδέσμων της. Συνεπώς τα αγγεία, που εντοπίζονται εντός αυτών συστρέφονται επίσης. Ως εκ τούτου η ροή του αίματος και της λέμφου εντός των αγγείων αυτών παρεμποδίζεται.

Η διαταραχή της αιμάτωσης της συστραφείσας ωοθήκης ως αποτέλεσμα έχει αρχικά την πρόκληση οιδήματος («πρηξίματος») επί του οργάνου.

Είναι δυνατόν δια της λαπαροσκόπησης να αποκατασταθεί η φυσιολογική ανατομία της περιοχής και η κυκλοφορία του αίματος από και προς την ωοθήκη.

Πάντως, αν η συστροφή παραμείνει επί μακρόν, τότε υφίσταται σοβαρός κίνδυνος νέκρωσης της ωοθήκης. Ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται με την αύξηση της διάρκειας της συστροφής. Μελέτη του 1998 σε ζώα κατέδειξε, πως νέκρωση της ωοθήκης επέρχεται μετά από 36 ώρες διαταραχής της ροής του αίματος από και προς αυτήν.

Η νέκρωση της ωοθήκης συνεπάγεται και χρεία αφαίρεσης αυτής. Αν πρόκειται για γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας η γονιμότητά της δεν αναστέλλεται μεν, αλλά σε κάθε περίπτωση επιθυμητόν είναι το ενδεχόμενο αυτό να αποφευχθεί.

Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr

_{Ενδεικτική βιβλιογραφία}

_{Taskin O, Birincioglu M, Aydin A, Buhur A, Burak F, Yilmaz I, Wheeler JM. The effects of twisted ischaemic adnexa managed by detorsion on ovarian viability and histology: an ischaemia-reperfusion rodent model. Hum Reprod. 1998 Oct;13(1O):2823-7. doi: 10.1093/humrep/13.10.2823. PMID: 9804239.}