Είμαι στην εμμηνόπαυση και είδα αίμα από τον κόλπο - Είναι ανησυχητικό;

Ως μετεμμηνοπαυσιακή κολπική αιμόρροια ορίζεται η εκδήλωση αιμορραγίας από τον κόλπο μετά την εμμηνόπαυση.

Λέμε, πως μια γυναίκα έχει μπει στην εμμηνόπαυση, όταν για δώδεκα συναπτούς μήνες δεν έχει περίοδο.

Κατά μέσο όρο η εμμηνόπαυση επέρχεται στην ηλικία των 51 ετών. Το ηλικιακό φάσμα εντός του οποίου είναι πιθανότερο μια γυναίκα να έχει την εμπειρία της εμμηνόπαυσης κυμαίνεται μεταξύ των 48 και των 55 ετών.

Υπάρχει όμως και ποσοστό 1% περίπου των γυναικών, οι οποίες θα βιώσουν τη λεγόμενη πρόωρη εμμηνόπαυση πριν την συμπλήρωση του 40ου έτους της ηλικίας τους.

Επομένως, η μετεμμηνοπαυσιακή κολπική αιμόρροια είναι αυτή, που εκδηλώνεται μετά από την παρέλευση διαστήματος ίσου ή μεγαλυτέρου του ενός έτους από την έλευση της τελευταίας περιόδου.

Η μετεμμηνοπαυσιακή κολπική αιμόρροια ενδέχεται να έχει τη μορφή «κανονικής αιμορραγίας», αλλά μπορεί να πρόκειται για σταγονοειδή αιμόρροια (απλά «λεκιάζει» το εσώρουχο). Το δε κολπικό έκκριμα σε κάποιες περιπτώσεις δεν έχει το «έντονο» κόκκινο χρώμα του αίματος, αλλά είναι «ροζ», καφέ ή και γκρι.

Η μετεμμηνοπαυσιακή κολπική αιμόρροια ενίοτε δε εκδηλώνεται «αυτόματα» ή «ξαφνικά», άλλοτε όμως μετά από σεξουαλική επαφή. Ενδέχεται πάλι το φαινόμενο αυτό να εμφανιστεί «άπαξ» (μία μόνον φορά) και μετά να μην εκδηλωθεί ξανά.

Πώς γίνεται η κλινική εκτίμηση της κολπικής αιμόρροιας;

Η κλινική εκτίμηση της κολπικής αιμόρροιας ξεκινάει με τη λήψη από τον ιατρό ενός λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού. Στα πλαίσια της διαδικασίας αυτής θα τεθούν μεταξύ άλλων ερωτήσεις σχετικές με την ποσότητα του αίματος, τη διάρκεια της κολπικής αιμόρροιας, τη ημερομηνία της τελευταίας περιόδου, αλλά και ερωτήσεις αφορούσες το ενδεχόμενο εκδήλωσης άλλων παθολογιών.

Ακολουθεί η κλινική εξέταση, η οποία αρχικά περιλαμβάνει την επισκόπηση του τραχήλου με τη χρήση κολποδιαστολέα, οπότε και πιθανότατα θα ληφθεί και δείγμα (κολπικό επίχρισμα είναι ο «ιατρικός» όρος), για το test Παπανικολάου. Η κλινική εξέταση συμπληρώνεται με την ψηλάφηση της μήτρας, οπότε και ο ιατρός αξιολογεί το μέγεθος της μήτρας, την κινητικότητά της, τη σύστασή της, αλλά και το ενδεχόμενο εκδήλωσης άλγους κατά την άσκηση πίεσης επ’ αυτής.

Η κλινική εξέταση συμπληρώνεται από το υπερηχογράφημα, το οποίο στην πλειοψηφία των περιπτώσεων εκτελείται διακολπικά (βλ. εικόνα).

Δια του υπερηχογραφήματος ελέγχεται καταρχάς το πάχος του ενδομητρίου, ενώ εξετάζεται και το ενδεχόμενο εντοπισμού ελευθέρου υγρού εντός της κοιλότητας της μήτρας. Παράλληλα, αξιολογείται και η μορφολογία των ωοθηκών, οι οποίες μετά την εμμηνόπαυση είναι ατροφικές και ελέγχεται η επ’ αυτών ύπαρξη κύστεων.

Έχει διατυπωθεί η άποψη, πως παρουσία κολπικής αιμόρροιας σε εμμηνοπαυσιακή γυναίκα, το «ανώτατο» όριο πάχους του ενδομητρίου ανέρχεται στα 5 χιλιοστά του μέτρου. Φαίνεται, ότι αν το πάχος του ενδομητρίου στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ίσο ή μεγαλύτερο από το όριο αυτό, τότε οι πιθανότητες κακοήθειας ανέρχονται στο 7% περίπου.

Αν κριθεί σκόπιμο με βάση το ιστορικό και την κλινική εικόνα της γυναίκας, ενδέχεται να ζητηθεί και περαιτέρω απεικονιστικός έλεγχος με μαγνητική ή αξονική τομογραφία και αιματολογικός έλεγχος, οποίος συνήθως μεταξύ άλλων περιλαμβάνει τον έλεγχο των επιπέδων συγκεκριμένων καρκινικών δεικτών.

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθούμε σε στοιχεία μελέτης του 2018. Στα πλαίσια της συγκεκριμένης έρευνας αναλύθηκαν στοιχεία προερχόμενα από 129 παλαιότερες μελέτες, οι οποίες περιελάμβαναν συνολικά 40.790 γυναίκες, που παρουσίαζαν μετεμμηνοπαυσιακή κολπική αιμόρροια. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα, που προέκυψαν από την αξιολόγηση του μεγάλου αυτού στατιστικού δείγματος το 9% των γυναικών με μετεμμηνοπαυσιακή κολπική αιμόρροια παρουσίαζαν τελικά καρκίνο του ενδομητρίου.

Η πιθανότητα αυτή θεωρείται ιδιαίτερα υψηλή. Οπότε το σύμπτωμα αυτό δεν θα πρέπει να αγνοηθεί από τη γυναίκα ακόμα και αν η ποσότητα του αίματος είναι ιδιαίτερα μικρή ή αν η αιμόρροια εμφανίστηκε μόνον μία φορά και σταμάτησε μετά.

Μετά την κλινική εκτίμηση τι ακολουθεί;

Η υψηλή πιθανότητα σύνδεσης της μετεμμηνοπαυσιακής κολπικής αιμόρροιας με την εκδήλωση καρκίνου του ενδομητρίου, μας έχει οδηγήσει να θεωρούμε, πως το σύμπτωμα αυτό είναι κατά κανόνα και ένδειξη για υποβολή της γυναίκας σε υστεροσκόπηση ή σε απόξεση ενδομητρίου. Δια των επεμβάσεων αυτών λαμβάνεται ικανό δείγμα ιστού από την κοιλότητα της μήτρας, το οποίο και εξετάζεται από παθολογοανατόμο στο εργαστήριο.

Η τελική διάγνωση των αιτίων της μετεμμηνοπαυσιακής κολπικής αιμόρροιας τίθεται μόνον μετά τη σύνταξη της σχετικής παθολογοανατομικής έκθεσης. Ανάλογα με τα συμπεράσματα, που θα προκύψουν από την εξέταση του δείγματος, θα γίνουν και οι κατάλληλες για την κάθε περίπτωση συστάσεις για περαιτέρω θεραπευτικά μέτρα, όποτε αυτά κριθούν αναγκαία.

Δείτε ΕΔΩ πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ριζικά την κολπική ξηρότητα, χάρη στους υπερήχους HIFU

Δείτε ΕΔΩ πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ριζικά την κολπική ξηρότητα, χάρη στην έγχυση υαλουρονικού οξέος!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Clarke MA, Long BJ, Del Mar Morillo A, Arbyn M, Bakkum-Gamez JN, Wentzensen N. Association of Endometrial Cancer Risk With Postmenopausal Bleeding in Women: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA Intern Med. 2018;178(9):1210-1222. doi:10.1001/jamainternmed.2018.2820