Όταν ο πλακούντας μετατρέπεται σε καρκίνο: Η υδατιδώδης μύλη κύηση

Πρόκειται για μία ομάδα νόσων, οι οποίες χαρακτηρίζονται από τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό μη φυσιολογικών κυττάρων της τροφοβλάστης εντός της μήτρας. Τροφοβλάστη ονομάζεται το τμήμα αυτό του εμβρύου, το οποίο θα εξελιχθεί στον πλακούντα,

Έτσι η ενδομητρική κοιλότητα καταλαμβάνεται είτε εν μέρει, είτε εξ’ ολοκλήρου από έναν όγκο προερχόμενο από ιστούς, που δημιουργήθηκαν μετά τη γονιμοποίηση του ωαρίου.

Η πλειοψηφία των τύπων της Τροφοβλαστικής Νόσου της Κύησης είναι καλοήθεις και δεν δίνουν μεταστάσεις. Υφίστανται όμως και κακοήθεις τύποι της νόσου, οπότε και είναι δυνατόν να καταγραφούν μεταστάσεις τόσο σε γειτνιάζοντα όργανα, όσο και σε απομακρυσμένες περιοχές του σώματος.

Ποιοι είναι οι τύποι Τροφοβλαστικής Νόσου της Κύησης;

Σχηματικά διακρίνουμε την Τροφοβλαστική Νόσο της Κύησης σε:

• Υδατιδώδη Μύλη Κύηση
• Τροφοβλαστική Νεοπλασία της Κύησης

Η Υδατιδώδης Μύλη Κύηση είναι στις περισσότερες περιπτώσεις καλοήθης νόσος, ενώ η Τροφοβλαστική Νεοπλασία της Κύησης είναι σχεδόν πάντα κακοήθης.

Η Υδατιδώδης Μύλη Κύηση διακρίνεται σε Πλήρη και Μερική Υδατιδώδη Μύλη Κύηση.

Η Τροφοβλαστική Νεοπλασία της Κύησης περιλαμβάνει τους εξής τύπους:

• Διεισδυτική Μύλη Κύηση
• Χοριοκαρκίνωμα
• Πλακουντιακός Τροφοβλαστικός Όγκος
• Επιθηλιοειδής Τροφοβλαστικός Όγκος

Τι είναι η Υδατιδώδης Μύλη Κύηση;

Πρόκειται για μία κλινική οντότητα, που χαρακτηρίζεται από τη δημιουργία όγκων εντός της μήτρας, οι οποίοι κατά κανόνα παρουσιάζουν μάλλον αργή αύξηση. Οι όγκοι αυτοί παρουσιάζουν πολλαπλά κυστίδια ομοιάζοντα με ρόγες σταφυλιού, τα οποία γεμίζουν και διατείνουν («φουσκώνουν») τη μήτρα.

Τα αίτια της δημιουργίας της Υδατιδώδους Μύλης Κύησης μας είναι άγνωστα, αλλά ενδιαφέρον παρουσιάζει η γενετική της.

Πριν προχωρήσουμε παρακάτω χρήσιμο θα ήταν να θυμίσουμε, πως σε κάθε κύτταρο του ανθρώπου εντοπίζονται 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων (σύνολο 46 χρωμοσώματα). Στην παρακάτω εικόνα βλέπουμε έναν τυπικό καρυότυπο. Έτσι ονομάζεται μία «φωτογραφία» του γενετικού υλικού.

Στην παραπάνω εικόνα μπορούμε να κάνουμε μερικές παρατηρήσεις:

• Από τα 23 ζεύγη στα 22 τα χρωμοσώματα είναι πάντα όμοια μεταξύ τους και ονομάζονται Αυτοσωμικά Χρωμοσώματα.
• Σε καθένα από τα ζεύγη των Αυτοσωμικών Χρωμοσωμάτων αποδίδεται ένας αύξων αριθμός από το 1 μέχρι το 22.
• Το 23ο ζεύγος είναι τα Φυλετικά Χρωμοσώματα, τα οποία και καθορίζουν το φύλο του ανθρώπου.
• Τα Φυλετικά Χρωμοσώματα είναι δύο ειδών: το Χ (το μεγάλο σε μέγεθος χρωμόσωμα) και το Υ (το μικρό σε μέγεθος χρωμόσωμα).
• Αν το άτομο έχει ένα χρωμόσωμα Χ και ένα χρωμόσωμα Υ (είναι όπως λέμε ΧΥ) – όπως στην εικόνα – τότε πρόκειται για άρρεν. Ο καρυότυπος τότε γράφεται: 46ΧΥ
• Αν το άτομο έχει δύο χρωμοσώματα Χ (είναι όπως λέμε ΧΧ), τότε πρόκειται για θήλυ. Ο καρυότυπος τότε γράφεται: 46ΧΧ

Από το κάθε ζεύγος χρωμοσωμάτων ένα χρωμόσωμα προέρχεται από τη μητέρα και ένα από τον πατέρα. Για αυτόν το λόγο «κληρονομούμε» χαρακτηριστικά από αμφοτέρους τους γονείς μας.

Στην Πλήρη Υδατιδώδη Μύλη Κύηση τα κύτταρα περιέχουν μεν 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων και ο καρυότυπος ενδέχεται είναι 46ΧΧ (στο 90% των περιπτώσεων) ή 46ΧΥ, αλλά όλα τα χρωμοσώματα είναι πατρικής προέλευσης.

Φαίνεται, πως ο πυρήνας του ωαρίου, ο οποίος και περιέχει τα μητρικής προελεύσεως χρωμοσώματα «αδρανοποιείται» και είτε μετά τη γονιμοποίηση διπλασιάζεται το γενετικό υλικό, που περιέχεται στο σπερματοζωάριο, είτε το ωάριο γονιμοποιείται από δύο διαφορετικά σπερματοζωάρια. Πάντως, ο γονότυπος 46ΥΥ δεν θεωρείται βιώσιμος και δεν οδηγεί στη δημιουργία Υδατιδώδους Μύλης Κύησης.

Στη Μερική Υδατιδώδη Μύλη Κύηση τα κύτταρα παρουσιάζουν – όπως λέμε – τριπλοειδία. Τα συγκεκριμένα κύτταρα περιέχουν μία σειρά χρωμοσωμάτων προερχόμενη από τη μητέρα, αλλά δύο σειρές χρωμοσωμάτων προερχόμενες από τον πατέρα. Επομένως, κάθε τέτοιο κύτταρο δεν περιέχει 46 χρωμοσώματα, αλλά 69 με καρυότυπο 69ΧΧΧ ή 69ΧΧΥ ή 69ΧΥΥ, αλλά ποτέ 69ΥΥΥ, το οποίο θεωρείται μη βιώσιμο.

Στην Πλήρη Υδατιδώδη Μύλη Κύηση απουσιάζουν οι εμβρυϊκοί ιστοί, ενώ στη Μερική Υδατιδώδη Μύλη Κύηση εμβρυϊκοί ιστοί ενδέχεται να είναι παρόντες. Σχεδόν πάντα όμως το έμβρυο αυτό παρουσιάζει σοβαρές ανωμαλίες.

Πότε η Υδατιδώδης Μύλη Κύηση γίνεται κακοήθης;

Η Υδατιδώδης Μύλη Κύηση είναι στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων καλοήθης. Εντούτοις, ενίοτε παρουσιάζεται μία κακοήθης εξαλλαγή του όγκου. Παράγοντες, οι οποίοι αυξάνουν την πιθανότητα μία τέτοιας εξαλλαγής είναι:

• Εγκυμοσύνη πριν την ηλικία των 20 ετών ή μετά τα 35 έτη
• Υπερβολικά υψηλά επίπεδα β-χοριακής (της λεγομένης «ορμόνης της κύησης»). Κάποιες μελέτες τοποθετούν το «όριο» στις 50.000 mIU/mL, ενώ άλλες στις 100.000 mIU/mL.
• Μεγάλο μέγεθος του όγκου εντός της μήτρας
• Σύγχρονη παρουσία κύστεως στην ωοθήκη με διάμετρο μεγαλύτερη των 6 εκ
• Υψηλή αρτηριακή πίεση
• Υπερθυρεοειδισμός
• Σοβαρή ναυτία και υπερβολικά συχνά επεισόδια εμέτου
• Παρουσία κυττάρων της τροφοβλάστης εντός των αιμοφόρων αγγείων
• Δημιουργία θρόμβων ένεκα της Υδατιδώδους Μύλης Κύησης

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr