Ανάρρωση μετά από καισαιρική τομή: Τι να προσέξετε

Όταν δεν είναι δυνατό ή ασφαλές για μια γυναίκα να γεννήσει ένα μωρό με φυσικό τρόπο μέσω του κόλπου της, θα χρειαστεί να γεννήσει το μωρό της χειρουργικά, μια διαδικασία που αναφέρεται ως καισαρική τομή. Η καισαρική είναι η γέννηση ενός μωρού μέσω ενός χειρουργικού ανοίγματος στην κάτω κοιλιακή χώρα της μητέρας, συνήθως γύρω από τη γραμμή του μπικίνι.

Η διαδικασία γίνεται τις περισσότερες φορές ενώ η γυναίκα είναι ξύπνια. Το σώμα μουδιάζει από το στήθος μέχρι τα πόδια χρησιμοποιώντας επισκληρίδιο ή ραχιαία αναισθησία. Η καισαρική είναι μια ασφαλής διαδικασία. Το ποσοστό των επιπλοκών είναι πολύ χαμηλό. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι κίνδυνοι, όπως μόλυνση της ουροδόχου κύστης ή της μήτρας, τραυματισμός του ουροποιητικού συστήματος, και τραυματισμό του μωρού. Το περπάτημα μετά την καισαρική τομή είναι σημαντικό για την επιτάχυνση της ανάρρωσης και μπορεί να χορηγηθούν και παυσίπονα καθώς λαμβάνει χώρα η ανάρρωση.

Η καισαρική τομή είναι χειρουργική επέμβαση, επομένως είναι σημαντικό να εστιάσετε στη φροντίδα του μωρού σας και να δίνετε στο σώμα σας την ανάπαυση που χρειάζεται για να αναρρώσει.

Τι να περιμένετε στο σπίτι

Μπορεί να έχετε αιμορραγία από τον κόλπο σας για έως και 6 εβδομάδες. Σιγά σιγά θα γίνει λιγότερο κόκκινο, μετά ροζ και μετά θα έχει περισσότερο κίτρινο ή λευκό χρώμα. Η αιμορραγία και η έκκριση μετά τον τοκετό ονομάζονται λοχεία.

Ελέγξτε με το γιατρό, τη νοσοκόμα ή τη μαία σας εάν η αιμορραγία γίνεται βαρύτερη παρά ελαφρύτερη, έχετε ξαφνική μεγάλη απώλεια αίματος ή μεγάλους θρόμβους μετά τις πρώτες ημέρες, το αίμα μυρίζει άσχημα, η μήτρασας αισθάνεται ευαίσθητη ή επώδυνη ή είστε ακόμα σε αιμορραγία μετά από 6 εβδομάδες.

Στην αρχή, το κόψιμο (τομή) σας θα είναι ελαφρώς ανασηκωμένο και πιο ροζ από το υπόλοιπο δέρμα σας. Πιθανότατα θα φαίνεται κάπως φουσκωμένο. Οποιοσδήποτε πόνος θα πρέπει να μειωθεί μετά από 2 ή 3 ημέρες, αλλά το κόψιμο σας θα παραμείνει ευαίσθητο για έως και 3 εβδομάδες ή περισσότερο. Μερικές γυναίκες διαπιστώνουν ότι βασικά πράγματα όπως ο βήχας, το γέλιο και το ντους μπορεί να βλάψουν τις πρώτες εβδομάδες μετά την καισαρική τομή.

Οι περισσότερες γυναίκες χρειάζονται παυσίπονα για τις πρώτες μέρες έως τις 2 εβδομάδες. Ρωτήστε τον γιατρό σας τι είναι ασφαλές να πάρετε ενώ θηλάζετε.

Με την πάροδο του χρόνου, η ουλή σας θα γίνει πιο λεπτή και επίπεδη και θα γίνει είτε λευκή είτε στο χρώμα του δέρματός σας.

Θα χρειαστείτε επανέλεγχο με τον γιατρό σας σε 4 έως 6 εβδομάδες.

Φροντίδα της τομής

Το να διατηρείτε το τραύμα σας καθαρό και στεγνό βοηθά στην πρόληψη της μόλυνσης. Η πληγή θα καλύπτεται από έναν αδιάβροχο επίδεσμο για αρκετές ημέρες και συνήθως μπορείτε να κάνετε ντους με αυτό.

Μόλις αφαιρεθεί ο επίδεσμος, μπορείτε να πλύνετε απαλά την πληγή σας με νερό και να στεγνώσετε γύρω της με μια πετσέτα. Είναι καλύτερα να το αφήσετε ακάλυπτο για να «στεγνώσει στον αέρα». Μπορεί να είναι πιο δύσκολο να κρατήσετε την πληγή σας στεγνή εάν είναι κάτω από μια πτυχή της κοιλιάς, επομένως ίσως χρειαστεί να τοποθετήσετε ένα μαλακό καθαρό επίθεμα κάτω από την πτυχή για να διατηρήσετε την πληγή σας όσο το δυνατόν στεγνή.

Κάποιοι μώλωπες γύρω από το τραύμα είναι συνηθισμένοι. Μούδιασμα ή φαγούρα γύρω από το τραύμα είναι επίσης συχνό. Αυτό μπορεί να διαρκέσει πολύ σε ορισμένες γυναίκες.

Φορέστε φαρδιά βαμβακερά ρούχα που δεν πιέζουν την πληγή σας. Θα χρειαστούν 6-10 εβδομάδες για να επουλωθεί πλήρως η πληγή σας.

Εάν δείτε οποιαδήποτε σημάδια μόλυνσης γύρω από το τραύμα σας, επισκεφθείτε αμέσως το γιατρό ή τη μαία σας. Τα σημάδια της μόλυνσης περιλαμβάνουν πόνο, οίδημα, δύσοσμη έκκριση ή το τραύμα που διαλύεται.

Το δέρμα γύρω από το τραύμα μπορεί επίσης να φαίνεται κόκκινο σε πιο ανοιχτόχρωμο δέρμα ή καφέ, μοβ ή γκρι σε πιο σκούρο δέρμα.

Δραστηριότητα μετά τον τοκετό με καισαρική

Το να σηκωθείτε και να περπατήσετε μόλις επιστρέψετε στο σπίτι θα σας βοηθήσει να θεραπευθείτε πιο γρήγορα και θα σας βοηθήσει να αποτρέψετε τους θρόμβους αίματος.

Θα πρέπει να μπορείτε να κάνετε τις περισσότερες από τις τακτικές σας δραστηριότητες σε 4 έως 8 εβδομάδες. Πριν από τότε:

• Μην σηκώνετε τίποτα πιο βαρύ από το μωρό σας για τις πρώτες 6 έως 8 εβδομάδες.
• Οι σύντομοι περίπατοι είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να αυξήσετε τη δύναμη και την αντοχή. Οι ελαφριές δουλειές του σπιτιού είναι εντάξει.
• Αυξήστε σιγά σιγά πόσο κάνετε.
• Να περιμένετε να κουράζεστε εύκολα. Ακούστε το σώμα σας και μην είστε ενεργοί σε σημείο εξάντλησης.
• Αποφύγετε τη βαριά καθαριότητα του σπιτιού, το τζόκινγκ, τις περισσότερες ασκήσεις και οποιεσδήποτε δραστηριότητες που σας κάνουν να αναπνέετε δύσκολα ή να καταπονούν τους μυς σας. Μην κάνετε κοιλιακούς.
• Μην οδηγείτε αυτοκίνητο για τουλάχιστον 2 εβδομάδες. Είναι εντάξει να οδηγείτε σε αυτοκίνητο, αλλά φροντίστε να φοράτε τη ζώνη ασφαλείας σας.
• Μην οδηγείτε εάν παίρνετε ναρκωτικά παυσίπονα ή εάν αισθάνεστε αδύναμοι ή ανασφαλείς στην οδήγηση.

Αυτοφροντίδα

Προσπαθήστε να τρώτε μικρότερα γεύματα από το κανονικό και να έχετε υγιεινά σνακ ενδιάμεσα. Τρώτε πολλά φρούτα και λαχανικά και πίνετε 8 φλιτζάνια (2 λίτρα) νερό την ημέρα για να μην έχετε δυσκοιλιότητα.

Οποιεσδήποτε αιμορροΐδες αναπτύξετε θα πρέπει σιγά σιγά να μειώνονται σε μέγεθος. Μέθοδοι που μπορεί να βοηθήσουν τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ζεστές μπανιέρες (αρκετά ρηχές για να κρατήσετε την τομή σας πάνω από τη στάθμη του νερού).
• Κρύες κομπρέσες στην περιοχή.
• Αναλγητικά.
• Αλοιφές ή υπόθετα για αιμορροΐδες
• Μαζικά καθαρτικά για την πρόληψη της δυσκοιλιότητας. Εάν είναι απαραίτητο, ρωτήστε τον γιατρό σας για συστάσεις.

Ερωτική επαφή μετά την καισαρική τομή

Η ερωτική επαφή μπορεί να ξεκινήσει οποιαδήποτε στιγμή μετά από 6 εβδομάδες. Επίσης, φροντίστε να μιλήσετε με τον γιατρό σας σχετικά με την αντισύλληψη μετά την εγκυμοσύνη. Αυτή η απόφαση θα πρέπει να ληφθεί πριν φύγετε από το νοσοκομείο.

Συναισθήματα

Μετά από καισαρικές τομές που ακολουθούν έναν δύσκολο τοκετό, μερικές μαμάδες αισθάνονται ανακούφιση. Αλλά άλλες αισθάνονται λυπημένες απογοητευμένες ή ακόμα και ένοχες που χρειάστηκαν καισαρική τομή.

Πολλά από αυτά τα συναισθήματα είναι φυσιολογικά, ακόμη και για γυναίκες που έκαναν κολπικό τοκετό.

Προσπαθήστε να μιλήσετε με τον σύντροφό σας, την οικογένεια ή τους φίλους σας για τα συναισθήματά σας. Ζητήστε βοήθεια από τον γιατρό εάν αυτά τα συναισθήματα δεν υποχωρήσουν ή επιδεινωθούν.

Πότε να καλέσετε τον γιατρό

Καλέστε τον γιατρό σας στις παρακάτω περιπτώσεις:

• Κολπική αιμορραγία που εξακολουθεί να είναι πολύ βαριά (όπως η εμμηνορροϊκή σας ροή) μετά από περισσότερες από 4 ημέρες ή είναι ελαφριά αλλά διαρκεί περισσότερο από 4 εβδομάδες
• Κολπική αιμορραγία που περιλαμβάνει τη διέλευση μεγάλων θρόμβων
• Πρήξιμο σε ένα από τα πόδια σας (θα είναι κόκκινο και πιο ζεστό από το άλλο πόδι)
• Πόνος στη γάμπα σας
• Ερυθρότητα, ζεστασιά, πρήξιμο ή παροχέτευση από το σημείο της τομής σας ή η τομή ανοίγει
• Πυρετός άνω των 37,8°C που επιμένει (το πρησμένο στήθος μπορεί να προκαλέσει ήπια αύξηση της θερμοκρασίας)
• Αυξημένος πόνος στην κοιλιά σας
• Εκκρίσεις από τον κόλπο σας που γίνονται πιο βαριές ή δημιουργούν μια άσχημη οσμή
• Γίνεστε πολύ λυπημένες, καταθλιπτικές ή αποτραβηγμένες, αισθάνεστε ότι βλάπτετε τον εαυτό σας ή το μωρό σας ή έχετε πρόβλημα να φροντίσετε τον εαυτό σας ή το μωρό σας
• Μια ευαίσθητη, κοκκινισμένη ή ζεστή περιοχή στο ένα στήθος (αυτό μπορεί να είναι σημάδι μόλυνσης)

Η επιλόχεια προεκλαμψία, αν και σπάνια, μπορεί να εμφανιστεί μετά τον τοκετό, ακόμα κι αν δεν είχατε προεκλαμψία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας. Καλέστε αμέσως τον γιατρό σας εάν:

• Έχετε πρήξιμο στα χέρια, το πρόσωπο ή τα μάτια σας (οίδημα)
• Ξαφνικά παίρνετε βάρος σε 1 ή 2 ημέρες ή παίρνετε περισσότερα από 1 κιλό σε μια εβδομάδα
• Έχετε πονοκέφαλο που δεν υποχωρεί ή επιδεινώνεται
• Έχετε αλλαγές στην όραση, όπως δεν μπορείτε να δείτε για μικρό χρονικό διάστημα, δείτε φώτα ή σημεία που αναβοσβήνουν, είστε ευαίσθητοι στο φως ή έχετε θολή όραση

Πρακτική βοήθεια μετά από καισαρική τομή

Είναι εντάξει να ζητήσετε βοήθεια ανά πάσα στιγμή, ειδικά τις πρώτες 6 εβδομάδες μετά την καισαρική τομή. Μπορεί να είναι καλή ιδέα να ενημερώσετε τους φίλους και την οικογένειά σας πριν από τη γέννα ότι θα χρειαστείτε τη βοήθειά τους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Η οικογένεια, οι φίλοι και άλλα άτομα θα εκτιμήσουν επίσης ότι τους λέτε ακριβώς αυτό που χρειάζεστε.

Εάν αισθάνεστε ότι χρειάζεστε άλλη υποστήριξη στο σπίτι - για παράδειγμα, με το θηλασμό - μιλήστε με το γιατρό ή τη μαία.

Ανύψωση, τέντωμα και κάμψη

Θα χρειαστείτε σίγουρα κάποια βοήθεια σε οποιεσδήποτε εργασίες που περιλαμβάνουν τέντωμα προς τα πάνω, ανύψωση ή κάμψη, λόγω της καταπόνησης που προκαλούν αυτές οι δραστηριότητες στην καισαρική σας πληγή.

Μην σηκώνετε κανένα βάρος που είναι βαρύτερο από το μωρό σας ή οτιδήποτε σας προκαλεί πόνο – για παράδειγμα, ένα γεμάτο καλάθι με υγρό πλύσιμο ή ένα μικρό παιδί.

Οδήγηση

Οι γιατροί συνήθως συνιστούν να αποφεύγετε την οδήγηση αυτοκινήτου έως ότου επουλωθεί η καισαρική σας πληγή και μπορείτε να φρενάρετε ξαφνικά χωρίς να αισθανθείτε οξύ πόνο. Αυτό είναι συνήθως περίπου 4-6 εβδομάδες .

Είναι καλύτερο να μιλήσετε με το γιατρό ή τη μαία σας για το πότε είναι ασφαλές να ξεκινήσετε ξανά την οδήγηση.

Θηλασμός μετά από καισαρική τομή

Μπορείτε να δοκιμάσετε διαφορετικές στάσεις για το θηλασμό για να βρείτε τι είναι πιο άνετο για εσάς. Ζητήστε από τις μαίες να σας δείξουν διαφορετικές στάσεις όσο είστε στο νοσοκομείο.

Οι στάσεις που μπορεί να σας φανούν χρήσιμες για το θηλασμό μετά τον τοκετό με καισαρική τομή είναι να κάθεστε με ένα μαξιλάρι στην αγκαλιά σας για να στηρίζετε το μωρό σας και να προστατεύετε την πληγή σας ξαπλωμένες στο πλάι κρατώντας το μωρό στη μασχάλη με τα πόδια του μωρού προς την πλάτη σας.

Άσκηση, φαγητό και ύπνος μετά από καισαρική τομή

Ένα απαλό περπάτημα κάθε μέρα μπορεί να βοηθήσει το σώμα και το μυαλό σας να αισθανθούν καλύτερα. Μπορείτε να ξεκινήσετε με 5 λεπτά περπάτημα γύρω από το σπίτι σας. Ίσως θα θέλατε να ζητήσετε από έναν φυσιοθεραπευτή στο νοσοκομείο να σας δώσει κάποιες άλλες καλές ιδέες άσκησης καθώς αρχίζετε να αναρρώνετε.

Η υγιεινή διατροφή μπορεί να σας βοηθήσει να νιώσετε καλύτερα. Και οι τροφές που είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες είναι καλές για την αποφυγή της δυσκοιλιότητας. Αυτές οι τροφές περιλαμβάνουν δημητριακά, φρούτα και λαχανικά. Η κατανάλωση άφθονου νερού θα σας βοηθήσει επίσης να αποφύγετε τη δυσκοιλιότητα και να παραμείνετε ενυδατωμένοι.

Το να ξεκουράζεστε και να κοιμάστε όσο μπορείτε είναι μια άλλη σημαντική συμβουλή. Προσπαθήστε να ξεκουράζεστε ή να κοιμάστε όταν το μωρό σας κοιμάται και μην αισθάνεστε ένοχοι αν δεν έχουν γίνει οι δουλειές του σπιτιού – εσείς και το μωρό σας είστε πιο σημαντικοί.

Για άνετο ύπνο , μπορεί να σας βοηθήσει να χρησιμοποιήσετε ένα μαξιλάρι ανάμεσα ή κάτω από τα γόνατά σας. Κινηθείτε αργά όταν πρέπει να προσαρμόσετε τη θέση σας στο κρεβάτι. Κάποια δυσφορία είναι φυσιολογική και θα αρχίσει να υποχωρεί καθώς αναρρώνετε.

Εδώ είναι μερικά τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγετε

• Πικάντικο φαγητό: Προκαλεί γαστρικά προβλήματα και το μωρό μπορεί επίσης να δοκιμάσει την πικάντικη γεύση στο γάλα.
• Ανθρακούχα ποτά: Τα ανθρακούχα ποτά και οι χυμοί εσπεριδοειδών προκαλούν επίσης αέρια και πρέπει να αποφεύγονται μετά την καισαρική τομή.
• Ροφήματα με καφεΐνη: Η κατανάλωση καφέ πρέπει να αποφεύγεται εντελώς κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη για την υγιή ανάπτυξη του μωρού.
• Αλκοόλ: Το αλκοόλ θα πρέπει να αποφεύγεται μετά την καισαρική τομή. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αποβολής και μετά τον τοκετό, μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα της μητέρας να θηλάζει, βλάπτοντας περαιτέρω την ανάπτυξη και την ανάπτυξη του μωρού.
• Κρύο, άψητο, τηγανητό και γρήγορο φαγητό: Το κρύο και άψητο φαγητό είναι δύσκολο να χωνευτεί και θα πρέπει να αποφεύγεται μετά την επέμβαση. Το τηγανητό και το γρήγορο φαγητό μπορεί επίσης να προκαλέσει επιπλοκές.
• Τρόφιμα που προκαλούν γαστρικά προβλήματα: Ορισμένες τροφές που παράγουν αέρια περιλαμβάνουν τουρσιά, λάχανο, κουνουπίδι, μπιζέλια, φασόλια, όσπρια, μπρόκολο και κρεμμύδια.

Αγγελική Ρέβελα
Γενικός-Οικογενειακός Ιατρός ΜD,MSc,PhD
email: drrevela@gmail.com