Οι συχνές κολπίτιδες αυξάνουν τον κίνδυνο για HPV λοίμωξη

Η οικογένεια του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus – HPV) συνδέθηκε με την εμφάνιση κονδυλωμάτων του δέρματος στις αρχές του 20ου αιώνα.

O Harald zur Hausen το 2008 τιμήθηκε με το βραβείο Nobel ιατρικής, επειδή απέδειξε τη σχέση της λοίμωξης από HPV με την εκδήλωση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Τα καταγεγραμμένα μέλη (στελέχη) της οικογένειας του HPV, στο καθένα από τα οποία έχει δοθεί ένας αριθμός, σήμερα ξεπερνούν τα 300. Με βάση τη δυναμικότητα του κάθε στελέχους στην πρόκληση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, αυτά χωρίζονται σε στελέχη υψηλού, μέσου ή χαμηλού κινδύνου. Συγκεκριμένα τα στελέχη 16 και 18 χαρακτηρίζονται ως υψηλού κινδύνου, καθότι εμπλέκονται στο 70% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Η εμμένουσα λοίμωξη με στελέχη υψηλού κινδύνου, μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση προκαρκινικών αλλοιώσεων, οι οποίες υπάρχει η πιθανότητα να εξελιχθούν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Η εξέλιξη των προκαρκινικών αλλοιώσεων σε πραγματικό καρκίνο είναι σταδιακή και συνήθως μεσολαβεί διάστημα ετών.

Με το τεστ Παπανικολάου και την κολποσκόπηση, που μας έχουν βοηθήσει να επιτύχουμε σχεδόν απόλυτη πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ανιχνεύουμε αυτές τις προκαρκινικές αλλοιώσεις, οπότε και η θεραπεία στο στάδιο αυτό είναι στοχευμένη και ανώδυνη.

Τι είναι η κολπίτιδα;

Η κατάληξη – ίτις (ή – ίτιδα) υποδηλώνει φλεγμονή του ιστού, ο οποίος περιγράφεται στο πρώτο συνθετικό της λέξης. Έτσι κολπίτις (ή κολπίτιδα) είναι ο όρος, με τον οποίον αναφερόμαστε στη φλεγμονή του κόλπου.

Ενίοτε μάλιστα η κολπίτις συνδυάζεται με φλεγμονή και του αιδοίου, οπότε μιλάμε για αιδοιοκολπίτιδα ή με φλεγμονή του τραχήλου, δηλαδή τραχηλίτιδα, οπότε μιλάμε για κολποτραχηλίτιδα.

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η κολπίτιδα οφείλεται στην υπερβολική ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών εντός του κόλπου.

Τι είναι η φυσιολογική κολπική χλωρίδα

Η φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου είναι ένας όρος, που περιγράφει το σύνολο των μικροβίων, τα οποία υπό φυσιολογικές συνθήκες αποικίζουν τον κόλπο (εντοπίζονται δηλαδή στον κόλπο).

Η χλωρίδα του κόλπου αποτελεί μέρος του μικροβιώματος. Το μικροβίωμα είναι το σύνολο των μικροβίων, με τα οποία συμβιώνουμε.

Η κολπική χλωρίδα «κυριαρχείται» από μικρόβια, τα οποία ανήκουν στο γένος Γαλακτοβάκιλλος. Εντούτοις, εντός του κόλπου εντοπίζονται και πληθυσμοί, που ανήκουν σε διαφορετικά είδη μικροβίων.

Οι Γαλακτοβάκιλλοι είναι τρόπον τινά οι «φρουροί» του κόλπου. Σε περίπτωση, που ο πληθυσμός τους για διάφορους λόγους μειωθεί, τότε αυξάνεται ο πληθυσμός άλλων μικροβίων, που εντοπίζονται φυσιολογικά σε μικρούς αριθμούς. Στην περίπτωση αυτή ενδέχεται να εμφανιστούν συμπτώματα, όπως εκροή δύσοσμου υγρού από τον κόλπο, καύσος – ιδιαίτερα κατά την επαφή – και αίσθημα κνησμού, τα οποία χαρακτηρίζουν την κολπίτιδα (φλεγμονή του κόλπου), ενώ συχνά στο test Παπανικολάου ανευρίσκεται τραχηλίτις (φλεγμονή του τραχήλου).

Τι σχέση έχουν οι υποτροπιάζουσες κολπίτιδες με την πιθανότητα λοίμωξης από τον HPV;

Στο 46^ο συνέδριο της Γαλλικής Εταιρείας Κολποσκόπησης και Τραχηλική και Κολπικής Παθολογίας (Société Française de Colposcopie et de Pathologie Cervico-Vaginale – SFCPCV) ανακοινώθηκαν από τη Δρ Julia Maruani παρατηρήσεις σχετικές με τη συσχέτιση της αυξημένης πιθανότητας εμμένουσας HPV λοίμωξης και της διαταραχής της φυσιολογικής κολπικής χλωρίδας.

Σύμφωνα με την εν λόγω ερευνήτρια, όταν ο πληθυσμός των Γαλακτοβακίλλων μειωθεί κάτω από ένα όριο, τότε η προστατευτική δράση των βακτηρίων αυτών επί του ιστού, που καλύπτει τον κόλπο και ονομάζεται βλεννογόνος φθίνει. Έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες όχι μόνον εκδήλωσης κολπίτιδας, αλλά και εμμένουσας λοίμωξης από τον ιό HPV.

Η άποψη αυτή συνάδει με συμπεράσματα και άλλων επιστημόνων, όπως αυτά διατυπώθηκαν μέσα από σχετικές δημοσιεύσεις. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας του 2020, στην οποία μάλιστα αναφέρεται, ότι ενδεχομένως η κολπική χορήγηση προβιοτικών (δηλαδή ουσιών, που «ενισχύουν» την κολπική χλωρίδα) να δρα έως ένα βαθμό προστατευτικά έναντι των συνεπειών της λοίμωξης από HPV. Σε ανάλογα δε συμπεράσματα κατέληξαν τόσο οι συντάκτες μελέτης του 2022, όσο και οι συντάκτες μελέτης του 2023

Φαίνεται μάλιστα, πως το «κολπικό περιβάλλον» καθίσταται «φιλικότερο» προς την κολπική χλωρίδα μετά από τοπική θεραπεία με Εστιασμένους Υπερήχους Υψηλής Έντασης (High Intensity Focused Ultrasounds/ HIFU). Δια της θεραπείας αυτής αυξάνεται το ποσοστό κολλαγόνου στα τοιχώματα του κόλπου και έτσι επιτυγχάνεται ύγρανση του κολπικού τοιχώματος.

Δείτε ΕΔΩ πώς μπορείτε να κερδίσετε την υγεία του κόλπου σας δια της θεραπείας με υπερήχους HIFU!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Maruani J. Le microbiote : une piste intéressante. Conférence de presse en amont du 46ème congrès de la Société Française de Colposcopie et de Pathologie Cervico-Vaginale, 2023.

Li Y, Yu T, Yan H, et al. Vaginal Microbiota and HPV Infection: Novel Mechanistic Insights and Therapeutic Strategies. Infect Drug Resist. 2020;13:1213-1220. Published 2020 Apr 30. doi:10.2147/IDR.S210615

Santella B, Schettino MT, Franci G, et al. Microbiota and HPV: The role of viral infection on vaginal microbiota. J Med Virol. 2022;94(9):4478-4484. doi:10.1002/jmv.27837

Zeng M, Li X, Jiao X, et al. Roles of vaginal flora in human papillomavirus infection, virus persistence and clearance. Front Cell Infect Microbiol. 2023;12:1036869. Published 2023 Jan 4. doi:10.3389/fcimb.2022.1036869