Διαταραχές ύπνου στην κλιμακτήριο και στην εμμηνόπαυση

Ο εμμηνορρυσιακός κύκλος, η λεγόμενη περίοδος, είναι ένα γεγονός, που καθορίζει τη ζωή της γυναίκας, τόσο σε επίπεδο σωματικό, όσο και σε επίπεδο ψυχικό. Η εμφάνιση της πρώτης περιόδου στην εφηβεία, ονομάζεται εμμηναρχή, ενώ η αναστολή του εμμηνορρυσιακού κύκλου ονομάζεται εμμηνόπαυση. Λέμε, πως μια γυναίκα έχει μπει στην εμμηνόπαυση, όταν για δώδεκα συναπτούς μήνες δεν έχει περίοδο.

Τι είναι η κλιμακτήριος;

Η εμμηνόπαυση – κατά κανόνα – δεν εκδηλώνεται «μία κι έξω», αλλά προηγείται μία «μεταβατική περίοδος», η οποία αποκαλείται και «κλιμακτήριος». Κατά την κλιμακτήριο η δραστηριότητα των ωοθηκών βαίνει μειούμενη. Η προοδευτική αυτή κάμψη της ωοθηκικής δραστηριότητας αντικατοπτρίζεται τόσο σε αναφερόμενες από τη γυναίκα μεταβολές στην περίοδό της, αλλά και σε εργαστηριακές εξετάσεις.

Πότε οι γυναίκες εισέρχονται στην εμμηνόπαυση;

Κατά μέσο όρο η εμμηνόπαυση επέρχεται στην ηλικία των 51 ετών. Το ηλικιακό φάσμα εντός του οποίου είναι πιθανότερο μια γυναίκα να έχει την εμπειρία της εμμηνόπαυσης κυμαίνεται μεταξύ των 48 και των 55 ετών.

Υπάρχει όμως και ποσοστό 1% περίπου των γυναικών, οι οποίες θα βιώσουν τη λεγόμενη πρόωρη εμμηνόπαυση πριν την συμπλήρωση του 40ου έτους της ηλικίας τους.

Ποιοι φυσιολογικοί μηχανισμοί οδηγούν στην εμμηνόπαυση;

Η εμμηνόπαυση χαρακτηρίζεται από την προοδευτική μείωση της παραγωγής ορμονών από τις ωοθήκες, έως ότου αυτή σταματήσει τελείως. Έτσι, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι η εμμηνόπαυση είναι ένα κατ’ εξοχήν «ωοθηκικό» γεγονός, αφού τα κέντρα του εγκεφάλου, που ελέγχουν τη λειτουργία των ωοθηκών συνεχίζουν να είναι λειτουργικά και μετά την παύση της ωοθηκικής δραστηριότητας, κάτι που αντικατοπτρίζεται και στις αιματολογικές εξετάσεις.

Φαίνεται, πως η παραγωγή ωοθηκικών ορμονών και κυρίως οιστρογόνων εμμένει, καίτοι σε χαμηλά επίπεδα, για κάποιο διάστημα μετά αυτήν καθαυτήν την εμμηνόπαυση. Το διάστημα αυτό εκτείνεται για περίπου 2 έτη μετά την τελευταία περίοδο.

Πόσο συχνές είναι οι διαταραχές στον ύπνο μετά την εμμηνόπαυση;

Όπως περιγράφεται σε μελέτη του 2022 η συχνότητα εκδήλωσης διαταραχών στον ύπνο κατά τη διάρκεια της κλιμακτηρίου κυμαίνεται μεταξύ του 16% και του 47%. Το αντίστοιχο ποσοστό των γυναικών, που έχουν μπει στην εμμηνόπαυση και παραπονιούνται για τέτοιου είδους διαταραχών κυμαίνεται μεταξύ του 35% και του 60%.

Με δεδομένο πως η εμμηνόπαυση, όπως προαναφέρθηκε είναι ένα κατ’ εξοχήν «ωοθηκικό» γεγονός, αφού συνδέεται με την σταδιακή μείωση και την εν τέλει παύση της παραγωγής ορμονών από τις ωοθήκες, ιδιαίτερη μνεία θα ήταν χρήσιμο να γίνει στις γυναίκες, οι οποίες έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης των ωοθηκών (συνήθως στα πλαίσια υστερεκτομής – αφαίρεσης της μήτρας). Προφανώς στις γυναίκες αυτές η αναστολή παραγωγής ωοθηκικών ορμονών είναι «απότομη», αφού αυτή διακόπτεται μόλις οι ωοθήκες αφαιρεθούν. Εν τοιαύτη περιπτώσει αναφερόμαστε σε «χειρουργική ή ιατρογενή εμμηνόπαυση». Σύμφωνα με τα συμπεράσματα μελέτης του 2003 ενώ το ποσοστό των γυναικών, που ανέφεραν διαταραχές στον ύπνο μεταξύ αυτών, οι οποίες βρίσκονταν κοντά στην εμμηνόπαυση ήταν 45,4%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό μεταξύ των γυναικών με ιατρογενή εμμηνόπαυση ανήρχετο στο 47,6%.

Ποιες είναι οι διαταραχές στον ύπνο μετά την εμμηνόπαυση;

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα μελέτης του 2013, ο κατάλογος με τα είδη των διαταραχών στον ύπνο κατά την εμμηνόπαυση περιλαμβάνει:

• την αϋπνία
• τις διαταραχές της αναπνοής κατά τον ύπνο
• το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών
• την αϋπνία, που συνδέεται με κατάθλιψη
• την αϋπνία, που συνδέεται με άγχος

Γιατί εκδηλώνονται διαταραχές ύπνου κατά την κλιμακτήριο και μετά την εμμηνόπαυση;

Σύμφωνα με την προαναφερθείσα μελέτη του 2022 (Tandon VR και συνεργάτες) παράγοντες, οι οποίοι ενδέχεται να αυξάνουν τις πιθανότητες εκδήλωσης διαταραχών του ύπνου κατά την εμμηνόπαυση είναι:

• οι εξάψεις
• η ινομυαλγία
• η υπνική άπνοια
• οι διαταραχές στον κιρκάδιο ρυθμό

Δείτε στο παρακάτω video, πώς μπορείτε να κερδίσετε ξανά την υγεία του κόλπου σας και να βελτιώσετε άμεσα τη σεξουαλική σας ζωή χάρη στην κολπική θεραπεία με υπερήχους HIFU!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr

^{Ενδεικτική βιβλιογραφία}

^{Tandon VR, Sharma S, Mahajan A, Mahajan A, Tandon A. Menopause and Sleep Disorders. J Midlife Health. 2022 Jan-Mar;13(1):26-33. doi: 10.4103/jmh.jmh_18_22. Epub 2022 May 2. PMID: 35707298; PMCID: PMC9190958.}

^{Kravitz HM, Ganz PA, Bromberger J, Powell LH, Sutton-Tyrrell K, Meyer PM. Sleep difficulty in women at midlife: a community survey of sleep and the menopausal transition. Menopause. 2003 Jan-Feb;10(1):19-28. doi: 10.1097/00042192-200310010-00005. PMID: 12544673.}

^{Guidozzi F. Sleep and sleep disorders in menopausal women. Climacteric. 2013 Apr;16(2):214-9. doi: 10.3109/13697137.2012.753873. Epub 2013 Jan 8. PMID: 23205646.}