ΔΕΠΥ και διαταραχές ύπνου: Αίτια και τεχνικές αντιμετώπισης

• Πολλά παιδιά ή έφηβοι με ΔΕΠΥ δυσκολεύονται να κοιμηθούν, να παραμείνουν κοιμισμένοι ή να ξυπνήσουν το πρωί. Πολύ συχνά δυσκολεύονται να ηρεμήσουν μόλις βρίσκονται στο κερεβάτι. Ακόμα κι όταν το παιδί καταφέρει να μείνει ξαπλωμένο για ώρα, δυσκολεύεται να κοιμηθεί μιας και δεν μπορεί να σταματήσει να σκέφτεται. Καθ' όλη τη νύχτα βιώνει ανησυχία ή ξυπνά πολύ συχνά.
• Τα παιδιά με ΔΕΠΥ μπορεί να παρουσιάζουν δυσκολίες αυτορύθμισης. Έτσι, δυσκολεύοναι να προετοιμάσουν τον εαυτό τους για ύπνο και να μετριάσουν την υπερκινητικότητά τους.
• Τα παιδιά με ΔΕΠΥ είναι πιο επιρρεπή σε εφιάλτες, ενούρηση και διαταραχές ύπνου, όπως το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών.
• Τα παιδιά με ΔΕΠΥ αποφεύγουν κατά τη διάρκεια της ημέρας να κάνουν τις εργασίες τους. Έτσι, δημιουργούνται εντάσεις μέχρι αργά το βράδυ.
• Πολλά παιδιά με ΔΕΠΥ έχουν προβλήματα άγχους. Το αίσθημα του άγχους μεγαλώνει τις βραδινές ώρες, καθώς δεν υπάρχουν πολλές δραστηριότητες ώστε να τους αποσπάται η προσοχή.

Όλες αυτές οι συνθήκες κατά τη διάρκεια της νύχτας μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα και την ημέρα, όπως υπνηλία το πρωί ή δυσκολία στο να ξεκινήσουν μια δραστηριότητα και να παραμείνουν σε εγρήγορση όλη την ημέρα.

Τεχνικές αντιμετώπισης:
• Ενθαρρύνετε τη φυσική δραστηριότητα μετά το σχολείο. Τα παιδιά και οι έφηβοι που δεν ασκούνται συχνά έχουν μεγαλύτερη δυσκολία στο να κοιμηθούν το βράδυ.
• Καθιερώστε μία ρουτίνα ύπνου. Η ρουτίνα ύπνου ίσως χρειαστεί χρόνο, αλλά είναι σημαντική για τη δημιουργία ενός υγιούς κύκλου ύπνου.
• Να είστε συνεπείς. Να κάνετε κάθε βράδυ την ίδια ώρα τις ίδιες δραστηριότητες, όπως το ντους, η προετοιμασία της σχολικής τσάντας, το πλύσιμο των δοντιών, κτλ.
• Μειώστε τις έντονες δραστηριότητες πριν τον ύπνο. Ενθαρρύνετε τις δραστηριότητες που ηρεμούν, όπως η ανάγνωση ή η μουσική.
• Αποφύγετε τα τρόφιμα με καφεΐνη το βράδυ, όπως η σοκολάτα και τα αναψυκτικά τύπου κόλα.
• Χρησιμοποιήστε λευκό θόρυβο. Βοηθά πολλά παιδιά να ηρεμήσουν και να συγκεντρωθούν. Μπορείτε να βρείτε πολλά αρχεία λευκού θορύβου και στο youtube.
• Χρησιμοποιήστε λίστες με τα καθήκοντα της ημέρας ώστε να βοηθήσετε το παιδί στην οργάνωση. Τα πιο σημαντικά καλό θα είναι να βρίσκονται στην κορυφή της λίστας και να ολοκληρώνονται πρώτα. Φροντίστε το παιδί να έχει κάνει τις εργασίες του και να έχει ολοκληρώσει τα καθήκοντά του αρκετή ώρα πριν τον βραδινό ύπνο.
• Κρατήστε σημειώσεις με τις συνήθειες και τις συμπεριφορές του παιδιού πριν, κατά τη διάρκεια του ύπνου και αφού ξυπνήσει. Θα μπορείτε έτσι να ενημερώνετε λεπτομερώς τους ειδικούς ώστε να σας παρέχουν την κατάλληλη βοήθεια.
• Σε περίπτωση φαρμακευτικής αγωγής για τη ΔΕΠΥ, ρωτήστε το γιατρό σας για τυχόν παρενέργειες των φαρμάκων.

Ο καλός ύπνος είναι σημαντικός και απαραίτητος για όλα τα παιδιά. Μικρές αλλαγές κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορούν να χαρίσουν σε εσάς και το παιδί σας μια ήσυχη νύχτα κι έναν υγιή ύπνο.

Φώτης Παπαναστασίου
Ειδικός Παιδαγωγός
MSc Σχολική Ψυχολογία
www.eidikospaidagogos.gr