«Υπάρχει περίπτωση να είμαι έγκυος και να έχω περίοδο;»

Ο εμμηνορρυσιακός κύκλος, ρυθμίζεται με βάση ορμονικά ερεθίσματα και καθορίζει τις γόνιμες ημέρες της γυναίκας. Ως έμμηνο ρύση, ορίζουμε την εκροή αίματος, εκκρίσεων και κατεστραμμένου βλεννογόνου του ενδομητρίου από τον κόλπο, η οποία επαναλαμβάνεται κυκλικά περίπου μία φορά το μήνα.

Ως αφετηρία του εμμηνορρυσιακού κύκλου εκλαμβάνεται η πρώτη ημέρα της εμμήνου ρύσεως. Ως μήκος ή διάρκεια του κύκλου ορίζουμε το διάστημα, που μεσολαβεί μεταξύ της πρώτης ημέρας ενός κύκλου και της πρώτης ημέρας του επόμενου κύκλου.

Η μέση διάρκεια ενός κύκλου είναι περίπου 28 ημέρες. Εντούτοις φυσιολογικοί θεωρούνται και κύκλοι με διάρκεια μεταξύ 21 και 35 ημερών. Η μέση απώλεια αίματος σε μία περίοδο είναι περίπου 60 κυβικά εκατοστά και η ροή διαρκεί συνήθως μεταξύ 2 και 6 ημέρες.
Έχει διαπιστωθεί μέσα από μελέτες, πως μόνο τα δύο τρίτα των γυναικών έχουν διάρκεια κύκλου μεταξύ 21 και 35 ημέρες. Το μεγαλύτερο ποσοστό αστάθειας του κύκλου παρατηρείται μετά την εμμηναρχή και κατά την κλιμακτήριο. Κατά τη διάρκεια του εμμηνορρυσιακού κύκλου τα έσω γεννητικά όργανα υπόκεινται σε μία σειρά λειτουργικών αλλαγών, κάτω από την επίδραση συγκεκριμένων ορμονών.

Το ενδομήτριο, δηλαδή ο ειδικός ιστός, που καλύπτει εσωτερικά την ενδομητρική κοιλότητα, αποτελείται από δύο στρώματα, ή στοιβάδες, όπως λέγονται. Προσκολλημένη στο τοίχωμα της ενδομητρικής κοιλότητας βρίσκεται η βασική στοιβάδα. Πάνω στη βασική στοιβάδα βρίσκεται προσκολλημένη η λειτουργική στοιβάδα, της οποίας και το πάχος μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια του κύκλου.

Η λειτουργική στοιβάδα του ενδομητρίου λίγο πριν αρχίσει η περίοδος έχει μεγάλο πάχος και είναι πλούσια σε αγγεία και θρεπτικά στοιχεία.
Σε μία γυναίκα με διάρκεια κύκλου 28 ημερών κατά τις πρώτες 5 ημέρες η πτώση των επιπέδων των ορμονών στο τέλος του προηγούμενου κύκλου έχει ως αποτέλεσμα τη σταδιακή αποκόλληση της λειτουργικής στοιβάδας. Λέμε πως η λειτουργική στοιβάδα αποπίπτει.

Έτσι κατά τις πέντε πρώτες ημέρες υπολείμματα της λειτουργικής στοιβάδας μαζί με αίμα εκρέουν προς τον κόλπο μέσω του ενδοτραχηλικού σωλήνα και από εκεί εξέρχονται δια του εξωτερικού στομίου του κόλπου. Την έκτη ημέρα η ενδομητρική κοιλότητα καλύπτεται μόνον από τη βασική στοιβάδα του ενδομητρίου.

Η απόπτωση της λειτουργικής στοιβάδας του ενδομητρίου έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση συγκεκριμένων ορμονών, που εκκρίνονται από την περιοχή του εγκεφάλου, που ονομάζεται υποθάλαμος. Οι ορμόνες αυτές επιδρούν πάνω στις ωοθήκες. Τότε οι ωοθήκες αρχίζουν να παράγουν με τη σειρά τους άλλες ορμόνες, που δρουν πάνω στο ενδομήτριο και προκαλούν την εκ νέου ανάπτυξη της λειτουργικής στοιβάδας του ενδομητρίου, η οποία εμπλουτίζεται ξανά σε θρεπτικά στοιχεία και αγγεία. Επίσης, στις ωοθήκες, υπό την επίδραση των ορμονών του υποθαλάμου, αρχίζουν και να ωριμάζουν κάποια ωάρια. Συνήθως μόνον ένα από αυτά τα ωάρια φθάνει στην πλήρη ωρίμανση. Κατά κανόνα, σε έναν κύκλο μόνον η μία ωοθήκη παράγει ωάριο, ενώ η άλλη παράγει μόνο ορμόνες. Σταδιακά και αρχής γενομένης από την 7η περίπου ημέρα του κύκλου, γύρω από το ωάριο, που τελικά φθάνει στην ωρίμανση σχηματίζεται μία σφαίρα, το ωοθυλάκιο. Έτσι το ωάριο βρίσκεται έγκλειστο σε μία κοίλη σφαίρα.

Το ωοθυλάκιο αυξάνεται σε μέγεθος μέχρι και την 14η ημέρα, οπότε και σπάει και έχουμε την ωοθυλακιορρηξία. Τότε το ωάριο απελευθερώνεται και εισέρχεται στις σάλπιγγες και αρχίζει να κινείται προς την ενδομητρική κοιλότητα.
Επίσης την 14η ημέρα η λειτουργική στοιβάδα του ενδομητρίου είναι πολύ πλούσια σε θρεπτικές ουσίες και αγγεία και είναι έτοιμη να δεχθεί του ωάριο, αν αυτό γονιμοποιηθεί από κάποιο σπερματοζωάριο.

Αν το ωάριο δε γονιμοποιηθεί μέσα στις επόμενες 12 με 24 ώρες, τότε καταστρέφεται. Η καταστροφή του ωαρίου έχει ως αποτέλεσμα την πτώση των επιπέδων των ορμονών, που ρυθμίζουν την περίοδο και έτσι περίπου 29 ημέρες μετά την πρώτη ημέρα της περιόδου αρχίζει η επόμενη περίοδος, με την απόπτωση και πάλι της λειτουργικής στοιβάδας του ενδομητρίου και την εκροή αίματος και υπολειμμάτων του ενδομητρίου από τον κόλπο.

Σχηματικά, μπορείτε να δείτε την διαδικασία, που μόλις περιγράψαμε στο παρακάτω video.

{youtube}f4qTXJOp5uY{/youtube}

Στη διαδικασία της αναπαραγωγής το γεννητικό σύστημα της γυναίκας δεν παρέχει μόνο το γεννητικό κύτταρο, δηλαδή το ωάριο, αλλά και όλο το σύστημα, μέσα στο οποίο το έμβρυο θα αναπτυχθεί. Η διατήρηση του συστήματος αυτού σε συνεχή «επιφυλακή» θα ήταν εξαιρετικά ενεργοβόρος. Με τον εμμηνορρυσιακό κύκλο, οι γόνιμες ημέρες της γυναίκας καθορίζονται από το γεγονός της ωοθυλακιορρηξίας. Ενώ η έμμηνος ρύση, η περίοδος δηλαδή, χαρακτηρίζει έναν κύκλο κατά τον οποίο δεν επετεύχθη γονιμοποίηση και επομένως εγκυμοσύνη.

Επομένως η απάντηση στο ερώτημα «υπάρχει περίπτωση να είμαι έγκυος και να έχω περίοδο;» είναι όχι.
Εδώ όμως θα μπορούσε κάποιος να θέσει ένα άλλο – συναφές – ερώτημα: «υπάρχει περίπτωση να είμαι έγκυος και να δω αίμα και να νομίσω πως έχω περίοδο;». Στο ερώτημα αυτό η απάντηση είναι ναι.

Υπάρχουν περιπτώσεις, στη αρχή της κύησης, πριν ακόμα αυτή επιβεβαιωθεί με κάποιο test κύησης ή με κάποια μέτρηση β-χοριακής, στις οποίες εμφανίζεται κολπική αιμόρροια, που μοιάζει με περίοδο.

Καταρχήν έχουμε τη λεγόμενη «αιμόρροια εμφύτευσης». Μερικές γυναίκες περίπου 8 με 10 ημέρες πριν την αναμενόμενη ημερομηνία της έμμηνου ρύσης παρατηρούν, πως οι κολπικές εκκρίσεις τους λαμβάνουν ένα ροζ, κόκκινο ή φαιό χρώμα και εντοπίζουν κηλίδες στο εσώρουχο ή τη σερβιέτα τους. Το φαινόμενο αυτό έχει συνήθως διάρκεια λίγες ημέρες, ενώ μπορεί να παραταθεί μέχρι και την αναμενόμενη ημερομηνία έλευσης της περιόδου και προκαλεί συχνά ανησυχία, ιδιαίτερα αν η υπάρχει η υποψία κύησης.

Συνήθως αυτές οι κηλίδες οφείλονται στη λεγόμενη «αιμόρροια της εμφύτευσης». Περίπου τρεις ημέρες μετά από τη γονιμοποίηση του ωαρίου το έμβρυο, που προέκυψε, ξεκινάει την εμφύτευσή του στον ιστό, που καλύπτει εσωτερικά την κοιλότητα της μήτρας. Ο καλυπτικός αυτός ιστός αντιδρά στην εμφύτευση του εμβρύου και έτσι διαφεύγει μικρή ποσότητα αίματος. Το αίμα αυτό χρωματίζει τις κολπικές εκκρίσεις. Συνεπώς, η εμφάνιση αυτής της χρωματισμένης βλέννης 8 με 10 ημέρες πριν την αναμενόμενη έλευση της περιόδου δεν είναι απαραίτητα σημείο δυσχέρειας της αρχόμενης κύησης.

Μια άλλη περίπτωση κολπικής αιμόρροιας, που συνδέεται με την κύηση και μπορεί να θεωρηθεί, πως είναι έμμηνος ρύση, είναι και η λεγόμενη επαπειλούμενη αποβολή. Πρόκειται για μια κύηση, η οποία βρίσκεται στα αρχικά της στάδια και αντιμετωπίζει τρόπον τινά δυσκολίες. Η κύηση αυτή μπορεί να εξελιχθεί σε πραγματική αποβολή, η οποία συνδέεται επίσης με κολπική αιμόρροια.

Εδώ αξίζει να αναφερθεί και η περίπτωση της βιοχημικής κύησης. Πρόκειται για μια κύηση, της οποίας η ανάπτυξη ανεστάλη σε πολύ αρχικό στάδιο, πριν προλάβουμε να δούμε κάποιο σημείο της κύησης με υπερηχογράφημα. Στην περίπτωση αυτή η αιμόρροια έρχεται σχετικά κοντά στην αναμενόμενη ημερομηνία έναρξης της περιόδου και συχνά η γυναίκα δεν μαθαίνει ποτέ, πως ήταν έγκυος.

Τέλος μια ακόμα περίπτωση κολπικής αιμόρροιας, που συνδέεται με κύηση, είναι και αυτή της εξωμήτριας κύησης. Στην περίπτωση αυτή είναι απαραίτητο να ζητηθεί ιατρική βοήθεια το συντομότερο δυνατό.

Πώς όμως μπορούμε να ξεχωρίσουμε αν η κολπική αιμόρροια οφείλεται στην τυπική έμμηνο ρύση ή σε ενδεχόμενη αρχόμενη κύηση; Το ερώτημα αυτό μάλιστα τίθεται συχνότερα από γυναίκες, των οποίων ο κύκλος είναι ασταθής.

Τελικά η μόνη εξέταση, που διαχωρίζει την κολπική αιμόρροια, που οφείλεται σε κύηση, από την κολπική αιμόρροια, που συνδέεται με έμμηνο ρύση ή άλλα οργανικά αίτια, είναι η μέτρηση β-χοριακής. Στην εξέταση αυτή τελικά συνιστούμε να υποβάλλονται όλες οι γυναίκες, που αναφέρουν ανωμαλίες στον κύκλο.

Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!

Θα χαρώ να απαντήσω σε οποιαδήποτε απορία σας εδώ!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
email: care@eleftheia.gr