Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού 1 έως 7 Νοεμβρίου: Το κλειδί για τη βιώσιμη ανάπτυξη

Το 1992 η διεθνής κοινότητα καθιέρωσε τον εορτασμό της Παγκόσμιας Εβδομάδας Μητρικού Θηλασμού -World Breastfeeding Week (WBW) κάθε 1-7 Αυγούστου ενώ στην Ελλάδα γιορτάζεται κάθε χρόνο 1 με 7 Νοεμβρίου από το 1996.

Το θέμα της Παγκόσμιας Εβδομάδας Μητρικού Θηλασμού 2016 «Μητρικός Θηλασμός: Κλειδί για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη» προσφέρει την ευκαιρία να αναδειχθεί η στενή σχέση μεταξύ του μητρικού θηλασμού και της Ατζέντας 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Ως πρώτο πρακτικό βήμα προς την προστασία της επιβίωσης και της υγείας των βρεφών και των μητέρων, ο μητρικός θηλασμός αποτελεί κεντρικό μέρος του παγκόσμιου σχεδίου δράσης και συνδέεται με 17 στόχους της ατζέντας για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Το λογότυπο της Παγκόσμιας Εβδομάδας Μητρικού Θηλασμού 2016 απεικονίζει μια «τριάδα» με δύο ενήλικες και ένα βρέφος, τονίζοντας τη σημασία της υποστήριξης.Οι αναλογίες και οι μορφές μεταξύ των δύο ενηλίκων έχουν εξισορροπηθεί για να συμβολίζουν την ισότητα, την δικαιοσύνη και την συνεργασία στην ανατροφή.

Το νέο σχέδιο δράσης της Παγκόσμιας Εβδομάδας Μητρικού Θηλασμού δείχνει μια σχέση με την εκστρατεία για την επίτευξη των Στόχων της Αειφόρου Ανάπτυξης, αλλά τοποθετεί το βρέφος και τους φροντιστές του στο κέντρο.

Το λογότυπο σχεδιάστηκε από τον Ammar Khalifa όπως ζητήθηκε από την WABA, η οποία κατέχει και τα πνευματικά δικαιώματα.

Η UNICEF ως συνήγορος για τα δικαιώματα, την υγεία και τη διατροφή των παιδιών, διαμορφώνει συνεργασίες ώστε να επιστήσει την προσοχή στο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο μητρικός θηλασμός στις προσπάθειες για την επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων.
Για παράδειγμα:
• Οι Στόχοι 1, 8 και 10 εστιάζουν στην εξάλειψη της φτώχειας, την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και τη μείωση των ανισοτήτων. Ο μητρικός θηλασμός συνδέεται με την προσθήκη $302 δισεκατομμυρίων ετησίως σε επιπλέον έσοδα για την παγκόσμια οικονομία.
• Οι στόχοι 2 και 3 ασχολούνται με την πείνα, την υγεία και την ευεξία. Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί μια ζωτική πηγή διατροφής που μπορεί να σώσει τη ζωή των παιδιών και να συμβάλει στη βελτίωση της υγείας των παιδιών και των μητέρων.
• Ο Στόχος 4 είναι για την εκπαίδευση. Η σχέση μεταξύ του μητρικού θηλασμού και υψηλότερου δείκτη νοημοσύνης μπορεί να συμβάλει στις προσπάθειες για την επίτευξη των παγκόσμιων στόχων μάθησης.
• Ο Στόχος 5 επικεντρώνεται στην ισότητα των φύλων. Ο μητρικός θηλασμός συνδέεται με κρίσιμα ζητήματα ισότητας, συμπεριλαμβανομένων του χρονικού διαστήματος μεταξύ τοκετών, τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και τα εργασιακά δικαιώματα.
• Ο Στόχος 12 αφορά τη βιώσιμη κατανάλωση. Το μητρικό γάλα δεν απαιτεί βιομηχανία για την παραγωγή του, δημιουργείται και καταναλώνεται με ελάχιστο οικολογικό αποτύπωμα.

Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικές πρόοδοι για την προώθηση του μητρικού θηλασμού. Χάρη στις προσπάθειες της UNICEF Ελλάδος, της Εθνικής Επιτροπής Μητρικού Θηλασμού και σημαντικών εθελοντών, έχουν αναγνωρισθεί ως «Φιλικά προς τα Βρέφη» 4 νοσοκομεία, τα «ΑΤΤΙΚΟΝ» και Π.Γ.Ν. ΜΑΙΕΥΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «ΕΛΕΝΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ», η ιδιωτική μαιευτική-γυναικολογική κλινική «ΜΗΤΕΡΑ» και η «Νεογνολογική και Μαιευτική Κλινική του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών - ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ», ενώ ακολουθούν και άλλα.

Περίπου 77 εκατομμύρια νεογέννητα - ή το 1 στα 2 - δεν ξεκινούν το θηλασμό μέσα στην πρώτη ώρα από τη γέννησή τους, στερώντας τους τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, αντισώματα και την πολύτιμη επαφή με τη μητέρα τους, που τα προστατεύουν από τις ασθένειες και το θάνατο.
«Αφήνοντας τα μωρά να περιμένουν πολύ χρόνο την πρώτη κρίσιμη επαφή με τη μητέρα τους έξω από τη μήτρα, μειώνει τις πιθανότητες επιβίωσης του νεογέννητου, περιορίζει την παροχή γάλακτος και μειώνει τις πιθανότητες για αποκλειστικό μητρικό θηλασμό», δήλωσε η France Begin, Κύρια Σύμβουλος Διατροφής της UNICEF. «Αν όλα τα μωρά δεν τρέφονται με τίποτα άλλο παρά μόνο με το μητρικό γάλα από τη στιγμή που γεννιούνται μέχρι να γίνουν έξι μηνών, πάνω από 800.000 ζωές θα σώζονταν κάθε χρόνο.»

Η πρόοδος ως προς το να θηλάζουν περισσότερα νεογνά μέσα στην πρώτη ώρα της ζωής τους υπήρξε αργή κατά τη διάρκεια των τελευταίων 15 ετών, όπως δείχνουν τα στοιχεία της UNICEF. Στην Υποσαχάρια Αφρική, για παράδειγμα, όπου τα ποσοστά θνησιμότητας κάτω των 5 ετών είναι τα υψηλότερα παγκοσμίως, τα ποσοστά έγκαιρης έναρξης του μητρικού θηλασμού αυξήθηκαν μόλις κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες από το 2000 στην Ανατολική και Νότια Αφρική, αλλά παρέμειναν αμετάβλητα στη Δυτική και Κεντρική Αφρική. Ακόμη και στη Νότια Ασία, όπου τα ποσοστά αυτά τριπλασιάστηκαν μέσα σε 15 χρόνια - από 16% το 2000 σε 45% το 2015 - η αύξηση αυτή απέχει πολύ από το να είναι αρκετή: 21 εκατομμύρια νεογέννητα εξακολουθούν να περιμένουν πολύ χρόνο πριν θηλάσουν.

Όσο περισσότερο καθυστερεί ο μητρικός θηλασμός, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος θανάτου κατά τον πρώτο μήνα της ζωής. Η καθυστέρηση του θηλασμού κατά 2-23 ώρες μετά τη γέννηση αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου κατά τις πρώτες 28 ημέρες της ζωής κατά 40%. Καθυστέρηση κατά 24 ώρες ή περισσότερο αυξάνει τον κίνδυνο κατά 80%. «Το μητρικό γάλα είναι το πρώτο εμβόλιο ενός μωρού, η πρώτη και καλύτερη προστασία έχει απέναντι σε ασθένειες και παθήσεις», δήλωσε η France Begin. «Με τους θανάτους νεογνών να αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ του συνόλου των θανάτων παιδιών κάτω των 5 ετών, η έγκαιρη έναρξη του θηλασμού μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου.»

Για τα μωρά και τις Μητέρες
Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και η UNICEF συνιστούν:
- Έναρξη του μητρικού θηλασμού μέσα στην πρώτη ώρα μετά τον τοκετό.
- Διατροφή του παιδιού αποκλειστικά μέσω μητρικού θηλασμού για τους πρώτους 6 μήνες.
- Συνέχιση του θηλασμού για 2 χρόνια ή και περισσότερο σε συνδυασμό με επαρκή συμπληρωματική τροφή από τους 6 μήνες.

Η τήρηση των παραπάνω κατευθυντήριων γραμμών μπορεί να επηρεάσει την επιβίωση και την υγεία των παιδιών και των μητέρων. Ο μητρικός θηλασμός για παράδειγμα, σχετίζεται με χαμηλότερα ποσοστά ασθενειών και θανάτων.

Μια μελέτη για το μητρικό θηλασμό έδειξε ότι παρεμβάσεις όπως η άδεια μητρότητας, η υποστήριξη στο χώρο εργασίας και της εργασιακής κατάστασης των μητέρων οδήγησε σε 30% αύξηση των ποσοστών θηλασμού.