Μπορώ να ξαναθηλάσω μετά από προσωρινή διακοπή;
Επαναγλακτισμός είναι η επαναφορά της γαλουχίας που είτε διακόπηκε τελείως είτε απλά μειώθηκε. Πρόκληση γαλουχίας είναι η έναρξη της γαλουχίας χωρίς προηγηθείσα εγκυμοσύνη.
Ο επαναγαλακτισμός είναι γνωστός από αναφορές από πολύ παλιά. Ήδη από τη δεκαετία του 1960 υπάρχουν σχετικές επιστημονικές δημοσιεύσεις που μελετούν το φαινόμενο τόσο στα ζώα όσο και στον άνθρωπο.
Στον άνθρωπο ο επαναγαλακτισμός μελετήθηκε συστηματικά από τη δεκαετία του 1980 όταν άρχισε να διαδίδεται η χρήση των νοσοκομειακών θηλάστρων. Μια από τις σημαντικές μελέτες έγινε από της Auerbach και Avery το 1980 σε 336 γυναίκες (το δείγμα θεωρείται μεγάλο και αξιόπιστο). Αν και κάποιες μητέρες αποφάσισαν να κάνουν επαναγαλακτισμό γιατί το μωρό τους παρουσίασε αλλεργία στο αγελαδινό γάλα σε σκόνη ή γιατί είχε άλλα προβλήματα υγείας, οι περισσότερες το έκαναν γιατί επιθυμούσαν μια σχέση μεγαλύτερης εγγύτητας με το μωρό τους.
Το 75% των μητέρων είχε θετικά συναισθήματα από τη διαδικασία και ανεξάρτητα από την ποσότητα του γάλακτος που κατάφεραν να παράγουν. Σε ποσοστό μεγαλύτερο από 50% πέτυχαν πλήρη επαναγαλακτισμό μέσα στο μήνα ενώ άλλο ένα 25% χρειάστηκε λίγο περισσότερο χρόνο από μήνα. Οι υπόλοιπες μητέρες θήλαζαν και παράλληλα έδιναν συμπλήρωμα.
Δηλαδή σε διάστημα 4-6 εβδομάδων ένα ποσοστό μεγαλύτερο από 75% κατάφερε πλήρη επαναγαλακτισμό και οι υπόλοιπες μητέρες μερικό επαναγαλακτισμό! Οι μητέρες που ξεκίνησαν τον επαναγαλακτισμό τους πρώτους δύο μήνες από τον τοκετό είχαν μεγαλύτερη παραγωγή από αυτές που τον ξεκίνησαν αργότερα. Αν και κάθε περίπτωση είναι μοναδική, πολλές μητέρες πιστεύουν ότι το διάστημα που απαιτείται είναι περίπου ίσο με το διάστημα από τότε που διέκοψαν το θηλασμό.
Ο επαναγαλακτισμός είναι μια απαιτητική διαδικασία από άποψη χρόνου και μπορεί να πετύχει μόνο αν η μητέρα καταφέρει να το βάλει ως υψηλή προτεραιότητα στο πρόγραμμά της. Είναι διαδικασία όμοια με το θηλασμό. Τα περισσότερα μωρά θηλάζουν για 20-30 λεπτά κάθε 2 με 3 ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας. Κατά τη διάρκεια της νύχτας ένα μωρό μπορεί να έχει μεσοδιάστημα ανάμεσα στα γεύματα 4-5 ώρες.
Αν έχει διακοπεί η γαλουχία ή το γάλα είναι πολύ λίγο το μωρό δύσκολα θα μείνει στο στήθος τόση πολλή ώρα. Για τις περισσότερες μητέρες είναι απαραίτητο να συνδυάσουν το θηλασμό με αντλήσεις ώστε να συμπληρώνεται ο απαραίτητος χρόνος διέγερσης σε κάθε μαστό.
Αν το μωρό έχει καιρό να θηλάσει είναι πιο εύκολο για τη μητέρα να ξεκινήσει μετρώντας ως χρόνο θηλαστικών κινήσεων μόνο το διάστημα που αντλεί. Ο μη θρεπτικός θηλασμός είναι πολύ σημαντικός για το μωρό και για τη μητέρα: εξασφαλίζει τη συνεργασία του μωρού για όταν θα υπάρχει περισσότερο γάλα και προσφέρει διέγερση στο μαστό που βοηθάει την πιο γρήγορη αύξηση του γάλακτος.
Για τον επαναγαλακτισμό η μητέρα θα χρειαστεί ένα νοσοκομειακό θήλαστρο (ενοικιάζεται).
Είνα προτιμότερο να έχει ένα σύστημα διπλής άντλησης γιατί ο χρόνος άντλησης μειώνεται στο μισό (είναι πιο εύκολο για τη μαμά να βρει το μισό χρόνο!) αλλά και φαίνεται ότι η παραγωγή αυξάνεται πιο γρήγορα!
Επειδή το πρόγραμμα με ένα μωρό δεν μπορεί να είναι σταθερό, προτείνουμε στη μητέρα να προγραμματίζει τις αντλήσεις ανά 1,5 με 2 ώρες στη διάρκεια της μέρας, έτσι ώστε αν συμβεί κάτι και καθυστερήσει κάποια φορά για περισσότερο από 3 ώρες να μην υπάρχει πρόβλημα με το συνολικό αριθμό των αντλήσεων.
Η μητέρα θα πρέπει να κάνει 8-10 αντλήσεις το 24ωρο. Η μία από αυτές θα πρέπει να είναι βραδυνή, στη διάρκεια του ύπνου.Είναι καλό να μην υπάρχουν διαστήματα μεταξύ των αντλήσεων που διαρκούν πάνω από 4 ώρες. Για τις περισσότερες μητέρες είναι πολύ δύσκολο να αυξήσουν την παραγωγή αν υπάρχουν μεγάλα διαστήματα.
Γενικά απαιτούνται τουλάχιστον 100 λεπτά ενεργού θηλασμού σε κάθε μαστό το 24ωρο. Αυτό μεταφράζεται σε 10 δεκάλεπτα ή 8 13λεπτα για κάθε μαστό. Γι αυτό προτείνουμε το σύστημα διπλής άντλησης. Είναι δύσκολο για μια μητέρα να βρει 100 λεπτά ελεύθερα το 24ωρο, το να βρει 200 είναι ακόμη πιο δύσκολο...
Όσο αυξάνεται το γάλα και όσο πιο πολύ συνεργάζεται το μωρό, τόσο μειώνεται ο αριθμός των αντλήσεων.
Για να ενθαρρύνετε το μωρό να θηλάσει προσπαθήστε τα παρακάτω:
Πότε να προσπαθείτε το θηλασμό:
• όταν το μωρό δεν είναι πολύ πεινασμένο ή πολύ νυσταγμένο
• όταν το μωρό χαλαρώνει ή κοιμάται
• περπατώντας και κρατώντας το μωρό αγκαλιά
• κάνοντας μπάνιο μαζί με το μωρό
• σε ένα ήσυχο δωμάτιο χωρίς πολλά φώτα
• σε μια κουνιστή πολυθρόνα
• όταν ακούτε απαλή μουσική
Αυξάνοντας την επαφή:
• Δώστε το μωρό όσο πιο πολύ δερματική επαφή μπορείτε
• Ξοδέψτε περισσότερο χρόνο με αγκαλιά και νταντέματα
• Χρησιμοποιείστε ένα σλινγκ ή ένα μάρσιπο για να έχετε το μωρό πάνω σας ανάμεσα στα γεύματα
• Να κάνετε μπάνιο μαζί
• Να κοιμόσαστε μαζί
Στο στήθος:
• Βεβαιωθείτε ότι το μωρό είναι σωστά τοποθετημένο στο στήθος χωρίς να σας πονά, έτσι το μωρό παίρνει περισσότερο γάλα
• Μια σταγόνα γάλα στο στήθος αυξάνει τις πιθανότητες να πιάσει το μωρό πιο σύντομα
• Μιλάτε στο μωρό. Μπορεί τα μωρά να μην καταλαβαίνουν τις λέξεις αλλά καταλαβαίνουν τον τόνο της φωνής. Επιβραβεύστε το μωρό όταν τα καταφέρνει!
• Προσπαθείστε να κάνετε το θηλασμό μια θετική εμπειρία για σας και το μωρό. Αν το μωρό είναι ανήσυχο μην προσπαθείτε να το θηλάσετε. Περιμένετε να ηρεμήσει. Αν το μωρό αρνείται το στήθος είναι καλύτερα να μην το πιέσετε και να δώσετε το μητρικό γάλα με άλλο τρόπο.
• Να είστε υπομονετική τόσο με τη συμπεριφορά του μωρού σας όσο και με τον εαυτό σας!
Όσα σας γράφω με την αντίστοιχη βιβλιογραφία θα τα βρείτε στο Breastfeeding Aswer Book της La Leche League International.
Η διαδικασία του επαναγαλακτισμού είναι απαιτητική σε χρόνο αλλά και ψυχολογικά. Επίσης κάθε δυάδα μητέρας-μωρού είνα μοναδική. Οι περισσότερες μητέρες χρειάζονται εξειδικευμένη και συχνή υποστήριξη κατά τη διάρκεια του επαναγαλακτισμού, μη διστάσετε να τη ζητήσετε!
Αγλαΐα Παπαδήμα
Πιστοποιημένη Σύμβουλος Μητρικού Θηλασμού και Γαλουχίας
IBCLC - International Board Certified Lactation Consultant
