Πώς αντιμετωπίζουμε την ημικρανία στην εμμηνόπαυση;

Δεν μπορούμε να προβλέψουμε με ακρίβεια, πώς η εμμηνόπαυση θα επηρεάσει την ένταση της ημικρανίας. Εντούτοις, φαίνεται πως δεν είναι λίγες οι γυναίκες, που στην εμμηνόπαυση και κυρίως κατά το διάστημα, που προηγείται αυτής, αναφέρουν επιδείνωση των συμπτωμάτων της ημικρανίας.

Γιατί η εμμηνόπαυση ενδέχεται να προκαλέσει επίταση της ημικρανίας;

Η επί του παρόντος επικρατέστερη θεωρία είναι αυτή, που αποδίδει το συγκεκριμένο φαινόμενο σε ενός είδους «συνδρόμου στέρησης των οιστρογόνων» (estrogen withdrawal hypothesis).

Σύμφωνα με την υπόθεση αυτή ο οργανισμός της γυναίκας έχει «εθιστεί» να λειτουργεί με ένα συγκεκριμένο επίπεδο οιστρογόνων στο αίμα της. Όταν στην εμμηνόπαυση η παραγωγή των οιστρογόνων μειωθεί, τότε επίπεδα των ορμονών αυτών στο αίμα εμφανίζουν και την αντίστοιχη πτώση. Η εμφάνιση ή επιδείνωση της ημικρανίας είναι ακριβώς έκφραση της πτώσης των οιστρογόνων.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αποτελέσματα μίας μελέτης, που ανακοινώθηκε στην ετήσια συνάντηση της Αμερικανικής Κοινότητας για την Κεφαλαλγία (American Headache Society) το 2018.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, που επιμελήθηκαν την εν λόγω μελέτη, το 60% των γυναικών παρουσιάζουν επιδείνωση της ημικρανίας μετά την εμμηνόπαυση. Είναι όμως πιθανότερο μία γυναίκα να παρουσιάσει επιδείνωση, όσο μεγαλύτερη είναι και η πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων, που καταμετρούνται στο αίμα της.

Συγκεκριμένα, η μέση τιμή των επιπέδων της οιστραδιόλης (είναι είδος οιστρογόνου) στο αίμα γυναικών, που δεν ανέφεραν επιδείνωση της ημικρανίας, παρέμειναν πρακτικά αμετάβλητα πριν και μετά την εμμηνόπαυση. Αντίθετα, τα αντίστοιχα επίπεδα, που μετρήθηκαν σε γυναίκες, των οποίων η ημικρανία έγινε εντονότερη μετά την εμμηνόπαυση, εμφάνισαν σημαντική πτώση εν συγκρίσει με τα προ της εμμηνόπαυσης καταμετρημένα επίπεδα.

Πώς αντιμετωπίζεται η σχετιζόμενη με την εμμηνόπαυση ημικρανία;

Καταρχάς, συνιστάται να ακολουθείτε μέτρα, που μειώνουν τις πιθανότητες εμφάνισης των επεισοδίων ημικρανίας.

Τέτοια μέτρα περιλαμβάνουν:

• Κρατάτε ημερολόγιο των τροφών και των υγρών, που καταναλώνετε, ώστε να εντοπίσετε μεταξύ αυτών τυχόν εκλυτικούς παράγοντες (τρόφιμα, η κατανάλωση των οποίων συνδέεται με την εκδήλωση ημικρανίας). Μεταξύ των τροφίμων, που έχουν καταγραφεί ως εκλυτικοί της ημικρανίας παράγοντες είναι η σοκολάτα και διάφορες γλυκαντικές ουσίες.
• Φροντίστε να κρατάτε κατά το δυνατόν την ημερήσια ρουτίνα σας: προσπαθήστε να πηγαίνετε για ύπνο και να ξυπνάτε σε συγκεκριμένη ώρα, ενώ ανάλογη «τακτικότητα» φροντίστε να κρατάτε και για τα ημερήσια γεύματά σας.
• Φροντίστε να κοιμάστε αρκετές ώρες.
• Μην παραλείπετε να ενυδατώνεστε επαρκώς.
• Ευεργετικές ενδέχεται να αποδειχθούν και συνήθειες, όπως η τακτική γυμναστική, καθώς και ασκήσεις χαλάρωσης και το χαλαρωτικό μασάζ.

Πλέον των μέτρων αυτών, αναγκαία είναι συνήθως και η χορήγηση της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής.

Οι σχετικές επιλογές περιλαμβάνουν:

• Τυπικά αναλγητικά, αλλά και εξειδικευμένα για την ημικρανία αναλγητικά. Η θεραπεία αυτή είναι αποτελεσματικότερη, αν ληφθεί άμα τη εμφανίσει της ημικρανίας ή και πριν την εμφάνιση αυτής καθαυτής της ημικρανίας. Επομένως, αν έχετε τις λεγόμενες ημικρανίες με αύρα, καλόν είναι να λάβετε τη συνιστώμενη αναλγητική αγωγή, μόλις αντιληφθείτε τα πρόδρομα συμπτώματα.
• Αντικαταθλιπτικά φάρμακα
• Αντιεπιληπτικά φάρμακα
• Συγκεκριμένα αντιυπερτασικά
• Αναστολείς του πεπτιδίου, που συνδέεται με το γονίδιο της Καλσιτονίνης (Calcitonin gene-related peptide – CGRP) – πρόκειται για νέο φάρμακο αντιμετώπισης της ημικρανίας, η χρήση του οποίου εγκρίθηκε στα μέσα του 2018
• Ορμονική θεραπεία (η αποτελεσματικότητα της θεραπείας αυτής έχει αμφισβητηθεί έντονα)

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr