Οι ορμόνες μου τρελάθηκαν: Το Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο (γνωστό και ως Premenstrual Syndrome)

Το Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο είναι ευρύτερα γνωστό με το αγγλικό αρκτικόλεξο P.M.S. (Premenstrual Syndrome). Με τον όρο αυτόν περιγράφουμε το σύνολο των ψυχολογικών, αλλά και σωματικών συμπτωμάτων, που ταλαιπωρούν πολλές γυναίκες ακόμα και δύο εβδομάδες πριν από την έλευση της έμμηνου ρύσης (της περιόδου δηλαδή).

Η επίπτωση, που η έμμηνος ρύση έχει στην ψυχολογία της γυναίκας, είχε καταγραφεί από τους Αρχαίους Έλληνες. Όμως το σύνδρομο αυτό αντιμετωπίστηκε ως ξεχωριστή κλινική οντότητα για πρώτη φορά το 1931 από τον Robert T. Frank. Αυτός καθαυτός ο όρος «Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο» (Premenstrual Syndrome) διατυπώθηκε αρχικά το 1953 από τους Raymond Green και Katharina Dalton.

Πόσο συχνό είναι το P.M.S.;

Υπάρχουν εκτιμήσεις, πως ποσοστό ακόμα και 80% των γυναικών, που έχουν περίοδο αναφέρουν συμπτώματα του Προεμμηνορροϊκού Συνδρόμου. Τα συμπτώματα αυτά δεν είναι τα ίδια για κάθε γυναίκα, ενώ και η έντασή τους διαφέρει από άτομο σε άτομο.

Μα ποια είναι τα συμπτώματα του P.M.S.;

Περισσότερα από 100 συμπτώματα έχουν συσχετισθεί με το Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο. Η εξαιρετικά μεγάλη ποικιλία των συμπτωμάτων, τα οποία αποδίδονται στην κατάσταση αυτή, είναι και ο λόγος, που η διάγνωσή του είναι σε πολλές περιπτώσεις μάλλον δυσχερής.

Ο κατάλογος με τα πιο χαρακτηριστικά μεταξύ των συμπτωμάτων αυτών περιλαμβάνει:

• Τον τυμπανισμό (το φούσκωμα στην κοιλιά δηλαδή)
• Την κεφαλαλγία
• Τη Μαστωδυνία (τον πόνο στους μαστούς). Το άλγος αυτό συνδέεται και με την εμφάνιση οιδήματος (πρηξίματος) στους μαστούς.
• Τις Μυαλγίες και τις Αρθραλγίες
• Την Καταβολή (αίσθημα κόπωσης)
• Την Έξαρση της ακμής
• Τη Ναυτία
• Την Αύξηση του σωματικού βάρους μέχρι και κατά ένα κιλό, που συνδέεται με κατακράτηση υγρών

Αντίστοιχα, ο κατάλογος με το χαρακτηριστικότερα συμπεριφορικά και ψυχολογικά συμπτώματα περιλαμβάνει:

• Ένταση και άγχος
• Καταθλιπτική διάθεση
• Απότομες αλλαγές της ψυχικής διάθεσης
• Αϋπνία (και διαταραχές του ύπνου γενικότερα)
• Απότομη έναρξη κλάματος
• Τάση προς κοινωνική απομόνωση
• Μείωση γενετήσιας ορμής (μειωμένη λίμπιντο)
• Μειωμένη αυτοεκτίμηση
• Δυσκολίες συγκέντρωσης
• Αλλαγές στην όρεξη (επιθυμία για συγκεκριμένες τροφές – «λιγούρες»)

Τι είναι η Προεμμηνορροϊκή Δυσφορική Διαταραχή (Premenstrual Dysphoric Disorder - P.M.D.D.);

Μιλάμε για Προεμμηνορροϊκή Δυσφορική Διαταραχή, όταν τα συμπτώματα του Προεμμηνορροϊκού Συνδρόμου εμφανίζονται με ιδιαίτερη σφοδρότητα.

Η διαταραχή αυτή δεν είναι καθόλου σπάνια, αφού φαίνεται, πως εμφανίζεται σε ποσοστό 3% έως 8% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας.

Οι γυναίκες, που εμφανίζουν διαταραχή αυτή στις περιόδους έξαρσής της:

• περιγράφουν συναισθήματα ακραίας απελπισίας και κατάθλιψης
• εμφανίζουν ακραία ευερεθιστότητα και η συμπεριφορά τους χαρακτηρίζεται από επεισόδια θυμού
• συχνά έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση
• απέχουν από τις συνήθεις ασχολίες τους
• κοιμούνται πολύ περισσότερο ή πολύ λιγότερο από το σύνηθες
• σε ακραίες περιπτώσεις είναι δυνατόν να εμφανίσουν και αυτοκτονικό ιδεασμό

Η Προεμμηνορροϊκή Δυσφορική Διαταραχή προκαλεί σοβαρή αναστάτωση στη ζωή τόσο της ίδιας της γυναίκας, όσο και σε αυτή του περίγυρού της, ενώ μπορεί να υποκρύπτει και ψυχιατρικά προβλήματα.

Πού οφείλεται το Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο;

Ο ακριβής μηχανισμός, που οδηγεί στην εμφάνιση του Προεμμηνορροϊκού Συνδρόμου δεν έχει – προς το παρόν τουλάχιστον – διασαφηνισθεί. Φαίνεται, όμως, πως πολλοί είναι οι παράγοντες που συμμετέχουν στο μηχανισμό αυτόν.

Καταρχήν έχει «ενοχοποιηθεί», όσον αφορά την εμφάνιση της συμπτωματολογίας αυτής η κυκλική διακύμανση των επιπέδων των ορμονών, που ρυθμίζουν τον εμμηνορροϊκό κύκλο, στο αίμα τις γυναίκας. Τα επίπεδα των ορμονών αυτών δεν είναι σταθερά, αλλά μεταβάλλονται με κυκλικό τρόπο, καθορίζοντας έτσι τη λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας.

Ενδέχεται οι οργανισμοί των γυναικών, που εμφανίζουν συμπτώματα του P.M.S. να «δυσκολεύονται» να προσαρμοστούν στις μεταβολές των επιπέδων των ορμονών αυτών στο αίμα.

Η θεωρία αυτή φαίνεται μάλιστα να ενισχύεται από την εξαφάνιση των συμπτωμάτων του Προεμμηνορροϊκού Συνδρόμου μετά την εμμηνόπαυση ή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οπότε και η διακύμανση των επιπέδων των ορμονών αυτών σταματά.

Η εμφάνιση του συγκεκριμένου συνδρόμου έχει συσχετισθεί και με την έλλειψη Σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Η Σεροτονίνη ανήκει στην κατηγορία των ουσιών, που ονομάζονται Νευροδιαβιβαστές, η κύρια λειτουργία των οποίων είναι να «διαβιβάζουν» νευρικά ερεθίσματα μεταξύ των νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου.

Σε μερικές περιπτώσεις το Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο ενδέχεται να αποτελεί την έκφραση υποφώσκουσας και μη διαγνωσμένης κατάθλιψης.

Αν και η κατάθλιψη, όπως άλλωστε και το άγχος, δεν φαίνονται ικανά από μόνα τους να προκαλέσουν συμπτώματα, που χαρακτηρίζουν του συγκεκριμένο σύνδρομο, δεν αποκλείεται να προκαλέσουν επιδείνωση των συγκεκριμένων συμπτωμάτων.

Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr