Κρυοπηξία: Μία απλή και αποτελεσματική μέθοδος αντιμετώπισης προκαρκινικών αλλοιώσεων στον τράχηλο

Οι προκαρκινικές αλλοιώσεις είναι βλάβες, που εντοπίζονται στην τράχηλο μετά από λοίμωξη από HPV και είναι δυνατόν να εξελιχθούν σε καρκίνο. Οι αλλοιώσεις αυτές διαγιγνώσκονται αφενός με το test Παπανικολάου, αφετέρου με την κολποσκόπηση.

Οι προκαρκινικές αυτές αλλοιώσεις κατατάσσονται σε μία από τις ακόλουθες κατηγορίες:

• CIN 1 (πρώτου βαθμού ή ήπιου βαθμού δυσπλασία)
• CIN 2 (μέτριου βαθμού δυσπλασία)
• CIN 3 (σοβαρή δυσπλασία)

Όσο υψηλότερος είναι ο βαθμός δυσπλασίας, τόσο πιο «σοβαρή» είναι και η αλλοίωση, ενώ αναλόγως αυξάνονται και οι πιθανότητες η αλλοίωση να εξελιχθεί σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.

Τι είναι η κρυοπηξία;

Η κρυοπηξία (ή κρυοθεραπεία, ή κρυοχειρουργική) ανήκει στις αποκαλούμενες «καταστροφικές» μεθόδους θεραπείας των προκαρκινικών αλλοιώσεων.
Με τις «καταστροφικές» μεθόδους θεραπείας των προκαρκινικών αλλοιώσεων, που εμφανίζονται στον τράχηλο της μήτρας, αποσκοπούμε στη καταστροφή του τραχηλικού επιθηλίου, στο οποίο εντοπίζονται οι αλλοιώσεις αυτές. Τραχηλικό επιθήλιο αποκαλείται ο ιστός, που καλύπτει την επιφάνεια του τραχήλου. Δια της καταστροφής του επιθηλίου αυτού επιτυγχάνουμε συγχρόνως και την καταστροφή αυτής καθαυτής της βλάβης.
Η κρυοπηξία βασίζεται στην εφαρμογή ιδιαίτερα χαμηλών θερμοκρασιών επί του τραχηλικού επιθηλίου, που φέρει τη βλάβη, δια της οποίας επιτυγχάνεται η καταστροφή του.

Λίγα λόγια για την ιστορία…

Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970 η εμφάνιση προκαρκινικών αλλοιώσεων στον τράχηλο της μήτρας αντιμετωπιζόταν μόνον με τη χειρουργική εκτομή τμήματος του τραχήλου ή με υστερεκτομή. Τότε όμως άρχισαν να εμφανίζονται για πρώτη φορά στη διεθνή βιβλιογραφία μελέτες, που ανέλυαν τα πλεονεκτήματα τις κρυοπηξίας στην αντιμετώπιση των καταστάσεων αυτών. Από τους πρωτοπόρους στην αξιολόγηση της τεχνικής αυτής ήταν ο Crisp και οι συνεργάτες του.
Έκτοτε η κρυοπηξία χρησιμοποιείται κατά κόρον στις Η.Π.Α. ως μία απλή και αξιόπιστη μέθοδος στην αντιμετώπιση προκαρκινικών αλλοιώσεων στον τράχηλο της μήτρας, όπως επισημαίνει και το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (American College of Obstetricians and Gynecologists).

Πώς λειτουργεί η κρυοπηξία;

Για να καταλάβουμε την αρχή λειτουργίας της κρυοπηξίας, ας θυμηθούμε μερικές βασικές αρχές της βιολογίας.

Οι ιστοί αποτελούνται από κύτταρα. Στην παρακάτω εικόνα βλέπουμε τη σχηματική απεικόνιση ενός τέτοιου κυττάρου. Στο κύτταρο διακρίνουμε τα εξής μέρη:

• Την κυτταρική μεμβράνη, που περιβάλλει το κύτταρο και το διαχωρίζει από το περιβάλλον, αλλά και από τα γειτονικά κύτταρα.
• Το κυτταρόπλασμα, που είναι κατά βάσιν ένα διάλυμα από νερό, μέσα στο οποίο βρίσκονται διαλυμένες πρωτεΐνες και άλλα συστατικά, απαραίτητα για τη λειτουργία του κυττάρου.
• Ο πυρήνας του κυττάρου, όπου και εντοπίζεται το γενετικό υλικό, το DNA δηλαδή.
• Διάφορα κυτταρικά οργανίδια, τα οποία «κολυμπούν» στο κυτταρόπλασμα και έχουν εξειδικευμένες λειτουργίες, όπως για παράδειγμα τα μιτοχόνδρια, τα οποία παράγουν την ενέργεια, που είναι απαραίτητη για τη διατήρηση του κυττάρου στη ζωή.

Η ταχεία ψύξη και απόψυξη των ιστών και φυσικά των κυττάρων τους έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία κρυστάλλων εντός του κυτταροπλάσματος και τη διαστολή (το «φούσκωμα» δηλαδή) του υλικού, που βρίσκεται εντός του κυττάρου. Έτσι ακολουθεί ρήξη της κυτταρικής μεμβράνης και καταστροφή και των πρωτεϊνών, που εντοπίζονται εντός του κυτταροπλάσματος. Θα μπορούσε να πει κανείς, πως – υπό μίαν έννοια – το κύτταρο «σκάει» σαν μπαλόνι με νερό.

Ο κυτταρικός θάνατος προκαλείται, όταν οι θερμοκρασία πέφτει στους –20oC. Με το σύγχρονο εξοπλισμό κρυοπηξίας επιτυγχάνονται στην επιφάνεια του τραχήλου της μήτρας, η οποία έρχεται σε επαφή με το ειδικό μεταλλικό άκρο της συσκευής της κρυοπηξίας (το άκρο αυτό ονομάζεται κρυόδιο) θερμοκρασίες, που κυμαίνονται μεταξύ των –65oC και –85oC. Έτσι επιτυγχάνεται καταστροφή του ιστού, που φέρει την αλλοίωση σε βάθος μεγαλύτερο των 5 χιλιοστών.
Με δεδομένο, πως το μέσο βάθος, στο οποίο εντοπίζονται υψηλού βαθμού βλάβες CIN 3 κυμαίνεται μεταξύ του 1,2 χιλιοστού και του 1,4 χιλιοστού φαίνεται, πως το βάθος στο οποίο φθάνει η κρυοπηξία είναι αρκετό για την καταστροφή ακόμα και αυτών των βλαβών.

Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr

Εικόνα κυττάρου: domdomegg [CC BY 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0)]