Προλακτίνη: Γιατί είναι σημαντική για το θηλασμό;
Τι είναι η προλακτίνη;
Η προλακτίνη είναι ορμόνη, η οποία παράγεται από μία περιοχή του εγκεφάλου, που ονομάζεται υπόφυση.
Η ορμόνη αυτή έχει εξέχουσα θέση στο μηχανισμό παραγωγής γάλακτος κατά το θηλασμό.
Πώς δρα η προλακτίνη;
Ο μαστικός αδένας, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα αποτελείται από λοβούς, στους οποίους και παράγεται το γάλα από εξειδικευμένα κύτταρα. Το γάλα στη συνέχεια εισέρχεται στους γαλακτοφόρους πόρους, που «συρρέουν» στη θηλή, από την οποία και εκρέει φθάνοντας στο μωρό.Η προλακτίνη δρα επί των εξειδικευμένων γαλακτοπαραγωγών κυττάρων των μαστικών αδένων και «προάγει» την παραγωγή γάλακτος.
Πότε αρχίζει να παράγεται η προλακτίνη;
Τα επίπεδα προλακτίνης στο αίμα της γυναίκας καταγράφουν σημαντική άνοδο ήδη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Έτσι προωθείται η ανάπτυξη των μαστών σε μέγεθος εν όψει του τοκετού και του θηλασμού.
Εντούτοις, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ανάλογη θεαματική άνοδο παρουσιάζουν και τα επίπεδα τόσο των οιστρογόνων, όσο και της προγεστερόνης, οι οποίες είναι ορμόνες, που αναστέλλουν τη δράση της προλακτίνης, σε ό,τι αφορά την παραγωγή γάλακτος.
Μετά όμως τον τοκετό τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης κάμπτονται απότομα και έτσι αίρεται και η αναστολή της δράσης της προλακτίνης, οπότε και αρχίζει η παραγωγή γάλακτος.
Πώς παράγεται η προλακτίνη μετά τον τοκετό, ώστε να επιτευχθεί ο θηλασμός;
Όταν το μωρό «πιπιλάει» τη θηλή, διαβιβάζεται στην Υπόφυση σήμα μέσω ειδικών νεύρων, ώστε να αρχίσει η εκεί παραγωγή της προλακτίνης.
Τα επίπεδα της προλακτίνης στο αίμα της μαμάς ανεβαίνουν. Η άνοδος των επιπέδων αυτών είναι και το απαραίτητο ερέθισμα στους λοβούς των μαστικών αδένων, ώστε να αρχίσουν να παράγουν γάλα.Τα επίπεδα της προλακτίνης καταγράφουν τη μέγιστή τους τιμή 30 περίπου λεπτά μετά από την έναρξη του θηλασμού. Όμως μεταξύ της ανόδου των επιπέδων της προλακτίνης και της έναρξης παραγωγής γάλακτος μεσολαβεί ένα χρονικό διάστημα. Επομένως, η δράση της προλακτίνης, που παράγεται κατά τη διάρκεια ενός γεύματος, εστιάζεται στην παραγωγή γάλακτος για το επόμενο γεύμα.
Πώς διακυμαίνονται τα επίπεδα της προλακτίνης στο αίμα της μαμάς κατά τους μήνες, που θηλάζει;
Κατά τις πρώτες εβδομάδες της λοχείας, όσο περισσότερο θηλάζει το μωράκι, τόσο μεγαλύτερη είναι και η παραγωγή προλακτίνης από την Υπόφυση και αναλόγως μεγαλύτερη είναι και η παραγωγή γάλακτος από τους μαστικούς αδένες.
Κατά συνέπεια, θα μπορούσε να πει κανείς, πως κατά το διάστημα αυτό υπάρχει μία «γραμμική σχέση» μεταξύ των επιπέδων προλακτίνης στο αίμα της γυναίκας και της ποσότητας του παραγομένου γάλακτος. Η «γραμμική» αυτή σχέση είναι σημαντική, έως ότου «εδραιωθεί» ο θηλασμός και γίνει μία τρόπον τινά «συνήθεια» για τους μαστούς.
Μετά τις πρώτες αυτές εβδομάδες της ζωής του νεογνού, τα επίπεδα Προλακτίνης και παραγωγής γάλακτος δεν παρουσιάζουν πλέον τόσο στενή σχέση, καίτοι η ορμόνη αυτή παραμένει απαραίτητη για την παραγωγή γάλακτος και τότε. Η σημασία της προλακτίνης για την παραγωγή γάλατος ακόμα και μετά την «εδραίωση» του θηλασμού άλλωστε αποδεικνύεται και από την μείωσή της, αν το μωρό σταματήσει να θηλάζει και τα επίπεδα της προλακτίνης στο αίμα της μαμάς κατά συνέπεια καμφθούν.
Γιατί είναι σημαντικός ο θηλασμός κατά τις βραδινές ώρες;
Περισσότερη Προλακτίνη παράγεται κατά τις βραδινές ώρες, για το λόγο αυτό ο θηλασμός τη νύχτα είναι σημαντικός, προκειμένου να διατηρηθεί αμείωτη η παραγωγή γάλακτος.
Ο θηλασμός κατά τις ώρες αυτές – ειδικά τις πρώτες ημέρες μετά τον τοκετό – είναι συχνά κουραστικός. Όμως η προλακτίνη φαίνεται, πως δρα ως «υπναγωγός» για τη μαμά, αφού προκαλεί νύστα και τη βοηθά να κοιμηθεί καλύτερα τουλάχιστον τις ώρες, που θα της «επιτρέψει» το μωράκι της.
Προλακτίνη: το φυσικό «αντισυλληπτικό» μετά τον τοκετό…
Η έκκριση της προλακτίνης προκαλεί αναστολή της δράσης των ορμονών, που ελέγχουν τον εμμηνορρυσιακό κύκλο. Έτσι αναστέλλεται η ωορρηξία και μειώνονται οι πιθανότητες σύλληψης.
Για να έχει όμως ο θηλασμός αυτήν την «αντισυλληπτική» δράση, είναι σημαντικό αυτός να εκτελείται και τις νυχτερινές ώρες.
Πληροφορίες για το άρθρο αυτό αντλήθηκαν από ΕΔΩ
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Διαβάστε περισσότερα για το θηλασμό ΕΔΩ!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr