Μαστίτιδα στο θηλασμό: πρόληψη και αντιμετώπιση
Έπαθα μαστίτιδα… Μήπως είναι επικίνδυνη για το μωρό; Μήπως πρέπει να διακόψω το γάλα;
Στατιστικά, η μαστίτιδα είναι ίσως η συνηθέστερη αιτία διακοπής του θηλασμού, κυρίως διότι η μητέρα απογοητεύεται και ενδεχομένως η ήδη βεβαρημένη ψυχολογία της να επιδεινωθεί έτι περαιτέρω εξαιτίας της ιδιαίτερα ενοχλητικής συμπτωματολογίας.
Εντούτοις, το μωρό δεν κινδυνεύει, αν η μαστοί σας παρουσίασαν αυτή τη φλεγμονή. Αντίθετα, ο θηλασμός είναι εν πολλοίς και η βάση της αντιμετώπισης της δύσκολης αυτής κατάστασης.
Γιατί ο θηλασμός είναι η βάση της αντιμετώπισης της μαστίτιδας;
Η γενεσιουργός αιτία της μαστίτιδας είναι η απόφραξη των γαλακτοφόρων πόρων, δηλαδή των λεπτών σωλήνων, οι οποίοι μεταφέρουν το γάλα από τους λοβούς του μαστικού αδένα στη θηλή. Η απόφραξη αυτή προκαλείται από το γάλα, που ενδεχομένως «πήζει» εντός των σωλήνων αυτών, δημιουργώντας ένα είδος «πώματος».
Η συνεχής ροή γάλακτος, η οποία επιτυγχάνεται με το θηλασμό, δεν επιτρέπει αυτήν ακριβώς την «πήξη» του γάλακτος εντός των λεπτών πόρων. Έτσι σε μεγάλο βαθμό προλαμβάνουμε τη μαστίτιδα. Όμως ακόμα και αν η φλεγμονή αυτή εμφανιστεί, τότε με το θηλασμό υποβοηθάται η απομάκρυνση του «πώματος» του γάλακτος και αποκαθίσταται έτσι η σωστή λειτουργία του μαστού, αφού αίρεται το βασικό αίτιο εμφάνισης του συγκεκριμένου προβλήματος.
Αν εμφανιστεί η μαστίτιδα, ο θηλασμός από μόνος του είναι αρκετός για την αντιμετώπισή της;
Ανάλογα με τη βαρύτητα των συμπτωμάτων, ενδέχεται στα πλαίσια της αντιμετώπισης της κατάστασης να χρειαστεί να ληφθούν κατά το θηλασμό κάποια επιπλέον μέτρα, ώστε να «αποφορτισθεί» ο μαστός και να αντιμετωπισθεί η μαστίτιδα.
Το συνηθέστερο τέτοιου είδους μέτρο είναι η τοποθέτηση επί της φλεγμένουσας περιοχής του μαστού ζεστών επιθεμάτων για ένα περίπου τέταρτο της ώρας πριν ξεκινήσει η διαδικασία του θηλασμού. Ένα τέτοιο επίθεμα θα μπορούσε να είναι μία πετσέτα μουσκεμένη με χλιαρό νερό. Σε γενικές γραμμές δεν συνιστάται η χρήση θερμοφόρας, διότι η θερμότητα, που αυτή εκπέμπει είναι μάλλον εξαιρετικά υψηλή και ίσως επιτείνει τον τοπικό ερεθισμό, αντί να τον καταπραΰνει.
Μπορείτε επίσης πριν ξεκινήσετε το θηλασμό να κάνετε ένα μπάνιο και να βρέξετε τους μαστούς σας με χλιαρό νερό.
Η θερμότητα επί του μαστού, που φλεγμαίνει, διευκολύνει τη ροή του γάλακτος κατά το θηλασμό και κατ’ επέκτασιν και την «αποφόρτισή» του από την υπερβολική ποσότητα γάλακτος, που εντός αυτού έχει συλλεγεί.
Συχνά συστήνεται ο θηλασμός να ξεκινάει από το φλεγμένοντα μαστό, φυσικά αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση, πως παραμελείται η κένωση και του ετέρου μαστού είτε δια του θηλασμού, είτε δια μαλάξεων, είτε με τη χρήση θηλάστρου.
Εντούτοις, ειδικά επί έντονης συμπτωματολογίας ή αν το μωρό δεν θηλάζει αρκετά από τον πληγέντα μαστό, από μόνος του ο θηλασμός συχνά δεν είναι αρκετός, προκειμένου να αφαιρεθεί η πλεονάζουσα ποσότητα γάλακτος. Για το λόγο αυτό δεν αποκλείεται μετά την εφαρμογή των ζεστών επιθεμάτων να χρειαστεί να γίνουν μαλάξεις επί του μαστού και – κατά περίπτωση – χρήση θηλάστρου.
Ποια άλλα μέτρα λαμβάνονται, ώστε να αντιμετωπισθεί η μαστίτιδα στο θηλασμό;
Ο κατάλογος με τα επιπλέον σχετικά μέτρα περιλαμβάνει:
- τη χρήση του κατάλληλου στηθόδεσμου, ο οποίος πρέπει να είναι αρκετά «σφιχτός», ώστε να παρέχει επαρκή στήριξη στους μαστούς, αλλά όχι τόσο, ώστε να τους «πιέζει» υπερβολικά
- την επαρκή ενυδάτωση, ώστε να αναπληρώνονται τα υγρά, που ο οργανισμός χάνει με αυτόν καθαυτόν το θηλασμό, ενώ η μαστίτιδα και η γενική κακουχία και η ενδεχόμενη πυρετική κίνηση, που αυτή επιφέρει, είναι ένας επιπλέον λόγος απώλειας υγρών
- την ενδεχόμενη χορήγηση – πάντα μετά από ιατρική συμβουλή ιατρού – αναλγητικής και αντιβιοτικής αγωγής, που είναι συμβατές με το θηλασμό
Σε ακραίες περιπτώσεις μαστίτιδας, υπάρχει η πιθανότητα να δημιουργηθεί απόστημα εντός των μαστών, το οποίο θα χρειαστεί να καθαριστεί χειρουργικά. Ευτυχώς όμως τα πράγματα δεν φθάνουν συχνά εκεί, ειδικά αν δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην επιμελή κένωση των μαστών.
Πώς μπορώ να προλάβω την εκδήλωση μαστίτιδας;
Η πρόληψη της εκδήλωσης μαστίτιδας εδράζεται πάνω στην επιμελή κένωση των μαστών καταρχάς δια του θηλασμού και εν συνεχεία – ειδικά αν έχετε επιστρέψει στη δουλειά και δεν έχετε συνεχώς το μωράκι σας μαζί – δια της χρήση θηλάστρου ή μαλάξεων επί του «φορτωμένου» μαστού.
Μέτρα, που λαμβάνονται κατά το θηλασμό και περιορίζουν σε εξαιρετικό βαθμό τις πιθανότητες εμφάνισης μαστίτιδας περιλαμβάνουν:
- το σωστό πιάσιμο της θηλής από το στόμα του μωρού
- την εναλλαγή των στάσεων θηλασμού
- την διατήρηση μικρού μεσοδιαστήματος μεταξύ διαδοχικών θηλασμών. Το μεσοδιάστημα αυτό καλόν είναι να μην υπερβαίνει τις τέσσερις ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας και τις έξι ώρες τη νύχτα.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
