Εγκρίθηκε φάρμακο για τη μειωμένη γυναικεία λίμπιντο - Ποιες γυναίκες αφορά;

Ο οργανισμός Διαχείρισης Φαρμάκων και Τροφίμων των Η.Π.Α. (USA Food and Drug Administration – FDA), που είναι επιφορτισμένος με τον έλεγχο ασφαλείας των φαρμάκων και των τροφίμων, δημοσίευσε στις 21 Ιουνίου 2019 ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία έδωσε την έγκρισή του στην ευρεία χρήση της ουσίας bremelanotide στα πλαίσια της αντιμετώπισης της επίκτητης γενικευμένης διαταραχής υποτονικής ερωτικής επιθυμίας (generalized Hypoactive Sexual Desire Disorder – HSDD).

Ποιες γυναίκες αφορά το φάρμακο αυτό;

Σύμφωνα με τις οδηγίες του FDA η χορήγηση της ουσίας αυτής ωφελεί γυναίκες, οι οποίες πλησιάζουν στην εμμηνόπαυση και αναφέρουν μειωμένη ερωτική επιθυμία (μειωμένη λίμπιντο δηλαδή).

Με τον όρο «επίκτητη» εννοούμε, πως η διαταραχή αυτή δεν προϋπήρχε, αλλά εμφανίστηκε κάποια στιγμή στη ζωή της γυναίκας κοντά στην εμμηνόπαυση δημιουργώντας της σημαντική ψυχολογική πίεση ή δυσκολίες στη σχέση της με το σύντροφό της. Επομένως, προκειμένου να χορηγηθεί η bremelanotide είναι απαραίτητο η ίδια η γυναίκα να αντιλαμβάνεται τη μειωμένη ερωτική επιθυμία ως οδυνηρή και ψυχοφθόρο και όχι ως μία «φυσιολογική» κατάσταση.

Επίσης, η ουσία αυτή χορηγείται μόνον αφού έχουν αποκλεισθεί ψυχιατρικές νόσοι ή ιατρικές καταστάσεις, που θα μπορούσαν να συνδέονται με τη μειωμένη ερωτική επιθυμία.

Ένας ακόμα παράγων, που συνεκτιμάται στην απόφαση για χορήγηση της ουσίας αυτής, είναι και η πιθανότητα η μειωμένη ερωτική επιθυμία να έχει εγκατασταθεί λόγω προβλημάτων σε αυτήν καθαυτήν τη σχέση του ζευγαριού.

Με τον όρο «γενικευμένη» εξάλλου αναφερόμαστε στη διαταραχή υποτονικής ερωτικής επιθυμίας, που ταλαιπωρεί τη γυναίκα ανεξάρτητα από το είδος της ερωτικής δραστηριότητας, το πλαίσιο αυτής και το σύντροφο. Επομένως, η μειωμένη λίμπιντο της γυναίκας δεν «θεραπεύεται», αν επιλεγεί κάποια άλλη στάση στο σεξ, αν «δημιουργηθεί ερωτική ατμόσφαιρα», ή αν αλλάξει σύντροφο.

Πώς δρα η bremelanotide;

Γνωρίζουμε, πως η ουσία αυτή συνδέεται με συγκεκριμένους υποδοχείς στην κυτταρική μεμβράνη, που ονομάζονται υποδοχείς της μελανοκορτίνης (melanocortin receptor). Όμως κατ’ ουσίαν δεν γνωρίζουμε επ’ ακριβώς το μηχανισμό δράσης της bremelanotide.

Πώς χορηγείται η bremelanotide;

Η bremelanotide χορηγείται σε ενέσιμη μορφή. Η ένεση γίνεται υποδορίως (ακριβώς κάτω από το δέρμα) τουλάχιστον 45 λεπτά πριν την αναμενόμενη ερωτική δραστηριότητα. Πάντως, η γυναίκα μπορεί η ίδια να αποφασίσει πότε είναι η ιδανική στιγμή για τη χορήγηση της ουσίας με βάση τη διάρκεια της δράσης του φαρμάκου, καθώς και την εμφάνιση ενδεχόμενων παρενεργειών, όπως είναι η ναυτία.

Σε κάθε περίπτωση δεν επιτρέπεται η χορήγηση επόμενης δόσης πριν συμπληρωθούν τουλάχιστον 24 ώρες από την τελευταία χορήγηση. Ο μέγιστος αριθμός δόσεων σε μηνιαία βάση είναι 8. Η ασθενής συνιστάται να διακόψει τη λήψη του φαρμάκου, αν μετά από 8 εβδομάδες χρήσης δεν αντιληφθεί βελτίωση στην ερωτική επιθυμία και στη συνοδό ψυχολογική πίεση.

Πόσο αποτελεσματική είναι η bremelanotide;

Σε κλινική μελέτη, στην οποία συμμετείχαν 1247 γυναίκες, στα πλαίσια της οποίας κάποιες γυναίκες έλαβαν τη συγκεκριμένη ουσία και κάποιες έλαβαν ψευδοφάρμακο (αδρανή ουσία – placebo) – φυσικά οι συμμετέχουσες δεν γνώριζαν, αν έλαβαν το φάρμακο ή ψευδοφάρμακο – το 25% των γυναικών, που έλαβαν bremelanotide ανέφεραν βελτίωση της ερωτικής τους διάθεσης σε σχέση με το 17%, που ανέφεραν ανάλογη βελτίωση έχοντας λάβει το ψευδοφάρμακο.

Ποιες είναι η καταγεγραμμένες παρενέργειες της bremelanotide;

Συνήθεις παρενέργειες, δηλαδή παρενέργειες, οι οποίες κατεγράφησαν σε ποσοστό άνω του 4% των γυναικών, που έλαβαν την ουσία περιλαμβάνουν

• Ναυτία (Πρόκειται για τη συνηθέστερη παρενέργεια και αφορούσε το 40% των γυναικών και εμφανιζόταν ακόμα και 1 ώρα μετά από τη χορήγηση του φαρμάκου. Μάλιστα το 13% των γυναικών, που εμφάνισαν ναυτία χρειάστηκε να λάβουν αντιεμετικά.)
• Εξάψεις
• Αλλεργικές αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης
• Πονοκέφαλος
• Έμετος

Μία ακόμα παρενέργεια, που αξίζει να αναφερθεί είναι και εμφάνιση σκούρας απόχρωσης των ούλων και του δέρματος, κατά κύριο λόγο στην περιοχή του προσώπου και των μαστών, η οποία καταγράφηκε στο 1% των γυναικών, που έλαβαν τη σχετική αγωγή.

Υπάρχουν γυναίκες, που δεν κάνει να λάβουν την bremelanotide;

Μετά τη χορήγηση της ουσίας αυτή η αρτηριακή πίεση της γυναίκας εμφανιζόταν αυξημένη, ενώ επέστρεφε στις φυσιολογικές τιμές συνήθως εντός 12 ωρών.

Σε κάθε περίπτωση η χορήγηση της συγκεκριμένης φαρμακευτικής αγωγής αντενδείκνυται σε γυναίκες, οι οποίες εμφανίζουν υπέρταση – ιδιαίτερα αν αυτή δεν έχει ρυθμιστεί ικανοποιητικά με φαρμακευτική αγωγή – ή σε γυναίκες με γνωστή καρδιοπάθεια.

Η χορήγηση της ουσίας αυτής δεν συνιστάται και σε γυναίκες, εκ το ιστορικό των οποίων προκύπτει υψηλή πιθανότητα να αντιμετωπίσουν καρδιοπάθειες.

Τελικά να πάρω το φάρμακο ή όχι;

Η εμπορική ονομασία της bremelanotide στις Η.Π.Α. είναι Vyleesi.

Η αποτελεσματικότητα της αγωγής αυτής έχει μεν καταγραφεί και φαίνεται, πως έναν κάποιο βαθμό βελτιώνει την ερωτική διάθεση στις γυναίκες προεμμηνοπαυσιακής ηλικίας, που πριν δεν ανέφεραν υποτονική ερωτική διάθεση.

Μένει τώρα να δούμε και στην πράξη πώς το ενδιαφερόμενο κοινό θα ανταποκριθεί. Αναμένουμε την εμπορική πορεία του συγκεκριμένου φαρμάκου, η οποία θα αντικατοπτρίζει – έως έναν βαθμό τουλάχιστον – και το κατά πόσον οι γυναίκες, που θα το λάβουν, θα ικανοποιηθούν από τη δράση του.

Πάντως, ανάλογο φάρμακο, το οποίο είχε εγκριθεί από τον FDA το 2015, δεν είχε την αναμενόμενη εμπορική επιτυχία…

Ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι σε ένα σημαντικό βαθμό η ελάττωση της λίμπιντο στη γυναίκα, όσο πλησιάζει στην εμμηνόπαυση εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό και από την ξηρότητα, η οποία σταδιακά εμφανίζεται όλο και εντονότερη στον κόλπο. Η ξηρότητα αυτή σχετίζεται και ακολουθεί την κλιμακωτά μειούμενη παραγωγή ορμονών από τις ωοθήκες και καθιστά τη διείσδυση του πέους στον κόλπο κατά την ερωτική επαφή επώδυνη για τη γυναίκα και φυσικά δυσάρεστη την όλη διαδικασία.

Στην περίπτωση αυτή το βασικό αίτιο της μειωμένης λίμπιντο δεν είναι τόσο ψυχολογικό, όσο σωματικό. Η γυναίκα φθάνει συχνά να «φοβάται» την ερωτική επαφή, αφού την έχει συνδυάσει με πόνο. Επόμενον είναι η ερωτική της επιθυμία να εμφανιστεί υποτονική.

Παλαιότερα το φαινόμενο αυτό αντιμετωπιζόταν με την εφαρμογή κολπικών γελών (gels), οι οποίες είτε απλά ενυδάτωναν τον κόλπο, είτε περιείχαν οιστρογόνα.

Οι γέλες αυτές δεν είχαν πάντα την επιθυμητή αποτελεσματικότητα, ενώ δεν ήταν χωρίς παρενέργειες και αντενδείξεις.
Σήμερα η σύγχρονη τεχνολογία μας επιτρέπει να επιτύχουμε αναγέννηση του κόλπου, βελτίωση της ύγρανσής του και μείωση του πόνου κατά το σεξ χάρη στους Εστιασμένους Υπερήχους Υψηλής Έντασης (HIFU). Η μέθοδος αυτή είναι ασφαλής και τα ευεργετικά της αποτελέσματα μακροχρόνια.

Διαβάστε ΕΔΩ για την αναγέννηση κόλπου με υπερήχους HIFU!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr