Μία εγκυμοσύνη ….αρχίζει. Πρέπει να σταματήσω να εργάζομαι;

Η εγκυμοσύνη δεν είναι ασθένεια αλλά ένα φυσιολογικό στάδιο στη ζωή της γυναίκας - όταν φυσικά δεν υπάρχουν προβλήματα ή επιπλοκές. Η επιστήμη εξάλλου επιβεβαιώνει ότι η εργασία όχι μόνο δεν επηρεάζει αρνητικά αλλά ευνοεί την καλή έκβαση της κύησης. Aν λοιπόν η εγκυμοσύνη σας είναι φυσιολογική και το εργασιακό σας περιβάλλον δεν εγκυμονεί κινδύνους, δεν υπάρχει λόγος να σταματήσετε να δουλεύετε.
Παρ' όλα αυτά, από το πρώτο κιόλας τρίμηνο θα καταλάβετε ότι δεν μπορείτε να αποδώσετε στη δουλειά με τον ίδιο τρόπο. Προνοώντας ώστε να καλύπτονται οι ιδιαίτερες ανάγκες αυτής τη περιόδου αλλά και προσέχοντας παραπάνω τον εαυτό σας είναι ο μόνος εγγυημένος τρόπος για να συνεχίσετε να δουλεύετε ενώ είστε έγκυος.

Πρώτο τρίμηνο

Συχνά, το πρώτο τρίμηνο είναι το πιο δύσκολο στην εργασία, καθώς οι μέλλουσες μαμάδες έχουν ν' αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα της ναυτίας, της υπνηλίας και της εξάντλησης τα οποία δεν τους επιτρέπουν να αποδώσουν όπως πρώτα. Θυμηθείτε ότι το επόμενο τρίμηνο θα νιώθετε πολύ καλύτερα και θα μπορέσετε να αναπληρώσετε το χαμένο έδαφος.
Τι πρέπει να θυμάστε:

• Ενημερώστε όσο το δυνατόν πιο σύντομα τον εργοδότη σας για το γεγονός ότι θα γίνετε μητέρα. Κάποιες γυναίκες περιμένουν μέχρι να συμπληρώσουν το πρώτο τρίμηνο για να το ανακοινώσουν. Αν όμως έχετε συμπτώματα όπως ναυτία και εξάντληση, είναι σημαντικό να μιλήσετε με το αφεντικό σας έτσι ώστε να γίνουν κάποιες αναπροσαρμογές στο εργασιακό σας πρόγραμμα ή να μετακινηθείτε εφόσον χρειάζεται σε πιο ασφαλή για την υγεία σας θέση.
• Αν το πρόβλημα της ναυτίας είναι έντονο συζητήστε με τον εργοδότη σας το ενδεχόμενο να πάτε στη δουλειά μία ώρα αργότερα το πρωί (καθώς η ναυτία είναι πιο έντονη στην αρχή της ημέρας) και να φεύγετε αργότερα.
• Για να μην εξαντλείστε, φροντίστε να ολοκληρώνετε όσο περισσότερες από τις εργασιακές σας υποχρεώσεις σας όταν αισθάνεστε καλά.
• Μην ξεχνάτε να κάνετε μικρά και συχνά διαλείμματα για να ξεκουράζεστε και να φάτε. Αντί δηλαδή για ένα μεγάλο διάλειμμα στη μέση της ημέρας, προτιμήστε να κάνετε μικρότερα και σύντομα διαλείμματα των 15-20 λεπτών. Κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων φροντίστε να καθίσετε αναπαυτικά και να χαλαρώσετε.
• Πάρτε μαζί σας στη δουλειά υγιεινά σνακ. Το συχνό τσιμπολόγημα με στεγνές τροφές μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της ναυτίας το πρώτο τρίμηνο.
• Εχετε πάντα μαζί σας ένα μπουκαλάκι νερό για να πίνετε. Στοχεύστε να πίνετε ένα ποτήρι νερό περίπου τέσσερις φορές μέσα στο οκτάωρο, κάνοντας συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα.
• Αποφύγετε να εκτίθεστε στην ακτινοβολία των φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων.
• Επιστρέφοντας στο σπίτι φροντίστε να ξεκουράζεστε. Πιθανόν να χρειάζεται να γίνει ανακατανομή των οικιακών εργασιών καθώς είναι σημαντικό αυτή την περίοδο να έχετε την υποστήριξη του συντρόφου σας.
• Φροντίστε να κοιμάστε νωρίς έτσι ώστε να εξασφαλίσετε αρκετές ώρες ύπνου, πράγμα που θα σας βοηθήσει να κρατήσετε υψηλά τα επίπεδα ενέργειας.
• Επιδιώξτε να έχετε όσο το δυνατόν καλύτερες σχέσεις με τους συναδέλφους οι οποίοι θα σας αντικαταστήσουν τον καιρό που θα λείπετε.

Δεύτερο τρίμηνο

Καθώς τα επίπεδα ενέργειας επανέρχονται, θ' ανακαλύψετε ότι μπορείτε και πάλι ν' ανταποκριθείτε στις εργασιακές προκλήσεις. Παρόλο που αυτό το τρίμηνο κατά κανόνα θα νιώθετε καλύτερα, δεν θα πρέπει να υπερβάλλετε. Χρειάζεται να είστε προσεχτική δίνοντας σημασία στα σημάδια που σας στέλνει το σώμα σας.
Τι πρέπει να θυμάστε:
• Επειδή αρχίζετε να βαραίνετε, είναι σημαντικό να εξασφαλίσετε μεγαλύτερη άνεση στον επαγγελματικό σας χώρο. Εξετάστε αν η καρέκλα σας υποστηρίζει τη μέση σας και αν είναι ρυθμισμένη στο σωστό ύψος σε σχέση με το γραφείο.
• Αν δουλεύετε μπροστά σε υπολογιστή ελέγξτε αν η οθόνη είναι στο σωστό ύψος και τοποθετημένη ευθεία μπροστά σας, προκειμένου να αποφύγετε πόνους στη μέση ή τον αυχένα. Επίσης, βεβαιωθείτε ότι ο υπολογιστής σας έχει εδικά φίλτρα οθόνης που προστατεύουν τα μάτια από την ακτινοβολία.
• Φροντίστε να χρησιμοποιείτε υποπόδιο (ειδικό στήριγμα με ανάκληση, που τοποθετείται) για να ξεκουράζετε τα πόδια σας.
• Επίσης, φροντίστε να φοράτε άνετα και χαλαρά ρούχα και αναπαυτικά παπούτσια.
• Οργανώνετε καθημερινά τις υποχρεώσεις σας βάζοντας προτεραιότητες και φροντίζοντας να τελειώνετε πρώτα ότι είναι σημαντικό.
• Αν η δουλειά σας απαιτεί μετακινήσεις με το αυτοκίνητο, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι η καλύτερη περίοδος (δηλαδή με χαμηλότερο ρίσκο επιπλοκών) για να οδηγείτε είναι μεταξύ των 18-24 εβδομάδων.
• Αν στέκεστε όρθια για πολλή ώρα, φροντίστε να κάνετε συχνά διαλείμματα για να ξεκουράζεστε.
• Να θυμάστε ότι είναι σημαντικό να πίνετε άφθονο νερό για να αποτρέψετε την αφυδάτωση αλλά και για την πρόληψη ουρολοιμώξεων, που συχνά πλήττουν τις εγκυμονούσες. Αυτό φυσικά συνεπάγεται ότι θα πρέπει να επισκέπτεστε και συχνά την τουαλέτα.
• Φροντίστε να κινείστε, πράγμα που τονώνει το κυκλοφορικό σύστημα, μειώνει την υπνηλία και το πρήξιμο, συμπτώματα κοινά στην εγκυμοσύνη.
• Κάντε μία συζήτηση με τον εργοδότη σας σχετικά με το τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Συζητήστε για το αν μπορείτε να δουλέψετε από το σπίτι ή αν μπορούν να ελαφρύνουν οι αρμοδιότητές σας.

Τρίτο τρίμηνο

Επειδή ο ύπνος συνήθως είναι πιο δύσκολος κατά τη διάρκεια αυτού του τριμήνου, ενώ από την άλλη το βάρος σας αυξάνει, είναι πιθανόν να νιώθετε μεγαλύτερη κούραση. Θα πρέπει επίσης να έχετε κατά νου ότι αρκετά συχνά παρουσιάζονται επιπλοκές κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου, γι' αυτό είναι σημαντικό να είστε ιδιαίτερα προσεκτική και να μην υπερβάλλετε.
Τι πρέπει να θυμάστε:
• Να θυμάστε ότι αυτή δεν είναι η καλύτερη περίοδος για να είστε ανταγωνιστική ή να εκπληρώσετε τις επαγγελματικές σας φιλοδοξίες.
• Φροντίστε να ζητάτε υποστήριξη και βοήθεια από τους συναδέλφους σας όταν τη χρειάζεστε και δείξτε σε κάθε περίπτωση ότι εκτιμάτε τη βοήθειά τους.
• Λίγο πριν ξεκινήσει η άδεια μητρότητας ολοκληρώστε ότι μπορείτε αφήνοντας όσο το δυνατόν λιγότερες εκκρεμότητες.
• Φροντίστε πριν φύγετε να εξηγήσετε στον αντικαταστάτη σας τι αφήνετε πίσω σας. Υποστηρίξτε τον όσο μπορείτε και φροντίστε να αναπτύξετε καλή σχέση μαζί του, πράγμα που θα είναι υπέρ σας μετά την επιστροφή σας στη δουλειά.
• Ζυγίστε προσεκτικά τις ανάγκες σας και αποφασίστε πότε θα είναι η κατάλληλη στιγμή για να σταματήσετε. Πιθανόν για την απόφασή σας να χρειάζεται να συμβουλευτείτε και τον γυναικολόγο σας.
• Αποφύγετε να είστε όρθια ή καθιστή για πολύ ώρα. Όταν κάθεστε φροντίστε να τοποθετείτε τα πόδια σας ψηλά και να κάνετε συχνές περιστροφές στους αστραγάλους για να κυκλοφορεί το αίμα.
• Προσέξτε τον τρόπο που σκύβετε. Φροντίστε όταν το κάνετε να λυγίζετε τα γόνατά σας αποφεύγοντας να σηκώνετε βάρη. Μην διστάζετε να ζητάτε βοήθεια από τους συναδέλφους όταν τη χρειάζεστε.
• Συζητήστε με τον εργοδότη σχετικά με την άδεια μητρότητας. Είναι σημαντικό να μην φύγετε μέσα σε κλίμα αβεβαιότητας. Ο εργοδότης σας και οι συνάδελφοί σας σίγουρα θα το εκτιμήσουν αν είστε ειλικρινής και τους ενημερώσετε εγκαίρως για το πότε σκοπεύετε να φύγετε και πότε να επιστρέψετε. Φροντίστε να είστε επαρκώς ενημερωμένη για τα δικαιώματά σας ώστε να μην υπάρχει πρόβλημα στις διαπραγματεύσεις σας.
• Αφήστε ανοικτό το ενδεχόμενο στον αντικαταστάτη σας να επικοινωνείτε τηλεφωνικώς ή μέσω Διαδικτύου όταν θα είστε σπίτι με το μωρό. Μην ξεχνάτε όμως ότι με το μωρό στο σπίτι θα έχετε ανάγκη από ηρεμία και ξεκούραση.

Πότε εγκυμοσύνη και εργασία δεν συμβαδίζουν

Πιθανόν ο γιατρός να μην σας επιστρέψει να δουλέψετε αν:
• Υπήρχε στο παρελθόν αποβολή ή έχετε ιστορικό πολλών αποβολών.
• Η εγκυμοσύνη ήρθε έπειτα από χρόνια υπογονιμότητας.
• Εχετε υποβληθεί στο παρελθόν σε πολλές γυναικολογικές επεμβάσεις (π.χ. αποξέσεις ή αφαίρεση ινομυωμάτων).
• Εχουν προηγηθεί δύο καισαρικές τομές.
• Είχατε προηγούμενο πρόωρο τοκετό.
• Εχετε δίδυμη ή πολύδυμη κύηση.
• Εχει γίνει πρόσφατη αμνιοπαρακέντηση.
• Εχει γίνει περίδεση τραχήλου.
• Εχετε αιμορραγία (έστω και περιστασιακά).
• Εχετε πόνους στην κοιλιά ή τη μέση.

Τα εργασιακά σας δικαιώματα

• Η συνολική άδεια μητρότητας στον ιδιωτικό τομέα ανέρχεται στις 17 εβδομάδες από τις οποίες συνήθως οι 8 χορηγούνται προ τοκετού (άδεια τοκετού) και οι υπόλοιπες μετά τον τοκετό (άδεια λοχείας).
• Σε περίπτωση που γεννήσετε νωρίτερα από το αναμενόμενο, το υπόλοιπο της αδείας θα χορηγείται υποχρεωτικά µετά τον τοκετό, ώστε να εξασφαλίζεται χρόνος συνολικής άδειας 17 εβδομάδων.
• Για 30 μήνες από την ημέρα του τοκετού, η εργαζόμενη μπορεί να μειώσει το ωράριο εργασίας κατά μία ώρα την ημέρα και να πληρώνεται κανονικά ή να έρθει σε συμφωνία με τον εργοδότη να απουσιάζει δύο ώρες την ημέρα για διάστημα ενός έτους και άλλη μία ώρα τους επόμενους 6 μήνες. H εργαζόμενη μπορεί να ζητήσει εναλλακτικά ως συνεχόμενη ισόχρονη άδεια με αποδοχές, εντός της χρονικής περιόδου κατά την οποία δικαιούται μειωμένου ωραρίου για τη φροντίδα του παιδιού.
• Στο δημόσιο τομέα η άδεια κύησης και λοχείας είναι 5 μήνες (2+3). Επίσης υπάρχει η άδεια οικογενειακών διευκολύνσεων διάρκειας 9 μηνών όταν η μητέρα δεν θέλει να εφαρμόσει το μειωμένο ωράριο κατά την επιστροφή της στην εργασία.
• Εκτός από την άδεια μητρότητας, αν η έγκυος έχει ανάγκη από ειδική θεραπεία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή η εγκυμοσύνη της απειλείται, δικαιούται αναρρωτική άδεια από τον ασφαλιστικό της φορέα. Στο δημόσιο τομέα μπορεί να χορηγηθεί ειδική άδεια επ' απειλούμενης αποβολής για την οποία απαιτείται βεβαίωση από δημόσιο νοσοκομείο.
• Απαγορεύεται η απόλυση εργαζόμενης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και ένα χρόνο μετά τον τοκετό.
• Αν η έγκυος ψάχνει για δουλειά, ο εργοδότης δεν έχει το δικαίωμα να προβάλλει ως αιτία μη πρόσληψης την εγκυμοσύνη.
• Την άδεια απουσίας για λόγους φροντίδας παιδιού μπορεί εναλλακτικά να ζητήσει και ο πατέρας, εφόσον δεν κάνει χρήση η εργαζόμενη μητέρα.