Η απόξεση ενδομητρίου είναι μία από τις πιο συνηθισμένες γυναικολογικές επεμβάσεις. Δια αυτής ο ιατρός αφαιρεί από την ενδομητρική κοιλότητα (έτσι ονομάζεται η κοιλότητα της μήτρας, εντός της οποίας μεγαλώνει το μωρό) ιστό, που συνήθως αποστέλλεται εν συνεχεία στο παθολογοανατομικό εργαστήριο, προκειμένου να ελεγχθεί κάτω από το μικροσκόπιο.
Ποιες είναι οι ενδεχόμενες επιπλοκές της απόξεσης ενδομητρίου;
Επειδή η απόξεση ενδομητρίου κατά κανόνα δεν απαιτεί νοσηλεία, έχει δημιουργηθεί η παρανόηση, πως πρόκειται για μία «επέμβαση ρουτίνας». Όμως «επεμβάσεις ρουτίνας» κατ’ ουσίαν δεν υπάρχουν, αλλά όλες οι επεμβάσεις έχουν τις τεχνικές δυσκολίες και τις επιπλοκές τους. Έτσι και μία μέτριας βαρύτητας επέμβαση, όπως είναι η απόξεση του ενδομητρίου, έχει και αυτή τις ενδεχόμενες επιπλοκές της.
Ο κατάλογος με τις επιπλοκές αυτές περιλαμβάνει:
- την αιμορραγία
- τη φλεγμονή
- τη διάτρηση της μήτρας
- τον τραυματισμό του τραχήλου
- το Σύνδρομο Asherman
- τις επιπλοκές λόγω της αναισθησίας
- την ατελή κένωση της ενδομητρικής κοιλότητας
Λίγα λόγια για την αιμορραγία
Η αιμορραγία από τον κόλπο είναι ένα εκ των «φυσικών επακολούθων» της απόξεσης του ενδομητρίου. Εντούτοις, αυτή κατά κανόνα είναι περιορισμένη και δεν διαρκεί παρά λίγες ημέρες από την επέμβαση. Σε κάποιες περιπτώσεις όμως η αιμόρροια αυτή παρατείνεται αρκετά, οπότε και θα χρειαστεί να αναζητηθούν τα ενδεχόμενα αίτια του φαινομένου και να αντιμετωπισθούν αναλόγως.
Σπανίως υφίσταται η πιθανότητα εντός της ενδομητρικής κοιλότητος να εντοπίζεται κάποιο ινομύωμα. Τα ινομυώματα του ενδομητρίου είναι συχνά δύσκολο να εντοπισθούν με τον υπερηχογραφικό έλεγχο, ενώ η αφαίρεσή τους δεν είναι δυνατή με την απλή απόξεση του ενδομητρίου (χρειάζεται ενός άλλου είδους επέμβαση, που ονομάζεται επεμβατική υστεροσκόπηση). Αν υφίσταται εντός της ενδομητρικής κοιλότητας ινομύωμα, τότε αυτό υπάρχει η πιθανότητα να «τραυματισθεί» κατά την απόξεση.
Ο τραυματισμός του ινομυώματος ενδεχομένως να προκαλέσει κολπική αιμόρροια μετά από την απόξεση. Εντούτοις, η αιμόρροια αυτή είναι κατά κανόνα περιορισμένη και δεν θέτει σε κίνδυνο την υγεία της γυναίκας. Σε κάθε όμως περίπτωση δεν αποκλείεται ο ιατρός να συστήσει εν τοιαύτη περιπτώσει τη διενέργεια υστεροσκόπησης.
Λίγα λόγια για τη φλεγμονή
Ο κίνδυνος επιμόλυνσης της περιοχής του σώματος, στην οποία ο ιατρός επενέβη χειρουργικά, υφίσταται για όλες τις χειρουργικές επεμβάσεις. Ομοίως υφίσταται και για την ενδομητρική κοιλότητα μετά από απόξεση.
Για το λόγο αυτό συνήθως μετά από μία τέτοια επέμβαση ο ιατρός συστήνει τη λήψη αντιβίωσης. Η αντιβιοτική αγωγή καταπολεμά τους παθογόνους μικροοργανισμούς, οι οποίοι ενδέχεται να προκαλέσουν φλεγμονή στην ενδομητρική κοιλότητα μετά από την απόξεση. Τοιουτοτρόπως, η πιθανότητα εκδήλωσης μόλυνσης στην ενδομητρική κοιλότητα (ονομάζεται ενδομητρίτιδα) ελαχιστοποιούνται.
Παρά όμως τη χορήγηση αντιβιοτικής αγωγής μετεγχειρητικά, οι πιθανότητες ενδομητρίτιδας δεν εκμηδενίζονται. Σε πολύ λίγες περιπτώσεις ενδομητρίτιδα εμφανίζεται μετά από απόξεση του ενδομητρίου καίτοι χορηγήθηκε αντιβίωση.
Ο κατάλογος με τα συμπτώματα, δια των οποίων εκδηλώνεται η επιπλοκή αυτή, περιλαμβάνει:
- πυρετό
- πόνο χαμηλά στην κοιλιά
- κολπική αιμόρροια
- δύσοσμες κολπικές εκκρίσεις
- αίσθημα κακουχίας
Η κατά κανόνα σχετικά ασυνήθης αυτή επιπλοκή αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με τη χορήγηση «επιθετικότερης» αντιβιοτικής αγωγής.
Έχουν καταγραφεί και περιπτώσεις σοβαρής ενδομητρίτιδας, στις οποίες εμφανίστηκε εμπύημα στην περιοχή των σαλπίγγων. Πρόκειται για μία σπάνια επιπλοκή, η οποία ενδέχεται να εκδηλωθεί εντός δεκαημέρου από την επέμβαση και απαιτεί πλέον της χορήγησης αντιβιοτικών και χειρουργικό καθαρισμό της περιοχής.
Λίγα λόγια για τη διάτρηση της μήτρας
Η απόξεση του ενδομητρίου είναι μία «τυφλή» επέμβαση. Δεν είναι συχνές οι περιπτώσεις, αλλά κατά καιρούς συμβαίνει κατά την απόξεση του ενδομητρίου να τρωθεί (τραυματισθεί, «τρυπήσει») το τοίχωμα της μήτρας από τα χρησιμοποιούμενα εργαλεία (συνήθως τα κηρία).
Παράγοντες, που συνδέονται με σχετική αύξηση των πιθανοτήτων διάτρησης της μήτρας είναι:
- μετεμμηνοπαυσιακή ηλικία της γυναίκας
- ενδομητρίτιδα
- προηγούμενη υποβολή της γυναίκας σε περισσότερες αποξέσεις του ενδομητρίου
- επεμβάσεις επί του τραχήλου της μήτρας (μετά από τέτοιες επεμβάσεις καθίσταται η διαστολή του δυσκολότερη)
Σπανιότατα η τρώση της μήτρας κατά τη διάρκεια της απόξεσης συνδέεται με τραυματισμό οργάνων, που βρίσκονται πλησίον αυτής: του εντέρου ή της ουροδόχου κύστεως, οπότε και απαιτείται χειρουργική αποκατάσταση των όποιων τραυμάτων των οργάνων αυτών.
Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων των λίγων γυναικών, που υπέστησαν διάτρηση του τοιχώματος της μήτρας τους κατά την απόξεση ενδομητρίου, η όποια οπή επί του τοιχώματος αυτού κλείνει αυτόματα χωρίς να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Η μόνη σύσταση είναι αυτή της παραμονής της γυναίκας στο νοσοκομείο για ένα βράδυ για απλή παρακολούθηση.
Λίγα λόγια για τον τραυματισμό του τραχήλου
Κατά την απόξεση ενδομητρίου υφίσταται το ενδεχόμενο ο τράχηλος της μήτρας να υποστεί τραυματισμό κατά την ακινητοποίησή του με τις μονοδοντωτές λαβίδες ή κατά τη διαστολή του. Τα όποια τέτοιου είδους τραύματα αντιμετωπίζονται στη συντριπτική τους πλειοψηφία με επιπωματισμό του τραχήλου για μισή με μία ώρα μετά την επέμβαση (δηλαδή απλά βάζουμε στον κόλπο μία γάζα, που ασκεί πίεση στον τράχηλο, την οποία αφαιρούμε εντός μισής με μίας ώρας). Η γάζα αφαιρείται και η γυναίκα μπορεί να πάρει εξιτήριο από το νοσοκομείο.
Δεν αποκλείεται, αν η εκ του τραύματος αιμορραγία δεν περιορισθεί ικανοποιητικά με τον απλό επιπωματισμό του τραχήλου, να χρειαστεί να συρράψει ο ιατρός το τραύμα αυτό. Η μικρή αυτή επέμβαση εκτελείται, όσο η γυναίκα είναι ακόμα υπό νάρκωση, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της απόξεσης, χωρίς να απαιτηθεί παραμονή της στο νοσοκομείο.
Λίγα λόγια για το Σύνδρομο Asherman
Το σύνδρομο Asherman χαρακτηρίζεται από τη δημιουργία συμφύσεων στο εσωτερικό της ενδομητρικής κοιλότητας, μετά από απόξεση του ενδομητρίου.
Με τον όρο συμφύσεις αναφερόμαστε σε κάποιες μεμβράνες, οι οποίες δεν διατρέχονται από αγγεία και εμφανίζονται σε διάφορα μέρη της ενδομητρικής κοιλότητας.
Σε ορισμένες περιπτώσεις η εμφάνιση των συμφύσεων αυτών συνδέεται με την εκδήλωση υπογονιμότητας.
Στοιχεία από μελέτες έχουν καταδείξει, πως η συχνότητα εμφάνισης του Συνδρόμου Asherman στο γενικό πληθυσμό ανέρχεται περίπου στο 1,5%.
Δεν μπορούμε να προβλέψουμε ποιες γυναίκες είναι πιθανότερο να εκδηλώσουν το σύνδρομο αυτό, αλλά φαίνεται, πως οι πιθανότητες εκδήλωσής του αυξάνονται, όσο αυξάνεται ο αριθμός των αποξέσεων, στις οποίες υποβλήθηκε μία γυναίκα.
Η υπογονιμότητα, που συνδέεται με το σύνδρομο Asherman αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με υστεροσκόπηση.
Λίγα λόγια για τις επιπλοκές λόγω αναισθησίας
Η αναισθησία έχει καταστεί πλέον ασφαλής για τους ασθενείς. Εντούτοις, δεν υπάρχει φάρμακο χωρίς κάποιες επιπλοκές. Κατά τη διάρκεια της απόξεσης του ενδομητρίου η γυναίκα λαμβάνει μια «ελαφρά» μεν αναισθησία, που καλείται «μέθη», αλλά – όπως συμβαίνει και με όλα τα είδη αναισθησίας – δεν είναι απολύτως «ελεύθερη επιπλοκών».
Οι επιπλοκές αυτές είναι συνηθέστερες σε άτομα, που αντιμετωπίζουν καρδιολογικά και αναπνευστικά κυρίως προβλήματα ή σε άτομα, που εμφάνισαν επιπλοκές κατά τη λήψη αναισθησίας σε παλαιότερες επεμβάσεις. Για το λόγο αυτό, σε τέτοιες περιπτώσεις λαμβάνεται ειδική μέριμνα από τους καρδιολόγους και τους αναισθησιολόγους.
Σε κάθε όμως περίπτωση η απόξεση του ενδομητρίου γίνεται σε νοσοκομειακό περιβάλλον, ώστε οι επιβλέποντες καρδιολόγοι και αναισθησιολόγοι να μπορούν να επέμβουν άμεσα και αποτελεσματικά, ώστε να μην κινδυνεύσει η υγεία της ασθενούς, από τα όποια προβλήματα ενδεχομένως προκύψουν.
Λίγα λόγια για την ατελή κένωση της ενδομητρικής κοιλότητας
Όταν η απόξεση του ενδομητρίου εκτελείται προκειμένου να «καθαριστεί» η ενδομητρική κοιλότητα από τα προϊόντα αποβολής, υφίσταται η πιθανότητα η κένωσή της να μην είναι πλήρης και νεκρωτικός ιστός να παραμείνει εντός αυτής. Σε μία τέτοια περίπτωση ενδέχεται να παραταθεί η κολπική αιμόρροια και να χρειαστεί να επαναληφθεί η απόξεση.
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
