Yστεροσκόπηση: Τι είναι και πώς γίνεται;

Όπως και ο όρος «ελάχιστα επεμβατικές» υποδηλώνει, πρόκειται για χειρουργικές επεμβάσεις, οι οποίες αποσκοπούν στην επίτευξη του μέγιστου αποτελέσματος με το μικρότερο όμως δυνατό τραυματισμό των ιστών.

Στις επεμβάσεις αυτές ο χειρουργός κατά κανόνα δεν έχει άμεση εικόνα των ιστών, επί των οποίων επεμβαίνει, αλλά ελέγχει τις κινήσεις των εργαλείων του μέσω μίας οθόνης τηλεόρασης.

Στις επεμβάσεις ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής εισάγεται μέσω μικρών οπών εντός της κοιλότητας του σώματος, που μας ενδιαφέρει, ειδική κάμερα, που είναι συνδεδεμένη με οπτική ίνα και μεταδίδει την εικόνα σε οθόνη. Δια οπών άλλωστε ο χειρουργός εισάγει εντός της κοιλότητας και ειδικά σχεδιασμένα χειρουργικά εργαλεία δια των οποίων επεμβαίνει στους ιστούς.

Στην περίπτωση της Υστεροσκόπησης η κοιλότητα, εντός της οποίας επεμβαίνουμε είναι η ενδομητρική κοιλότητα, ενώ η οπή, που χρησιμοποιούμε προκειμένου να εισάγουμε την κάμερα και τα ειδικά εργαλεία μας είναι το έξω τραχηλικό στόμιο.

Ολίγη από ιστορία

Η πρώτη απόπειρα Υστεροσκόπησης περιγράφηκε το 1869 από τον Pantaleoni. Βέβαια τα εργαλεία, που χρησιμοποιήθηκαν τότε ήταν μάλλον «πρωτόγονα». Η υστεροσκόπηση άρχισε να βρίσκει σταδιακά τη θέση της στην πάγια κλινική πρακτική κατά τη δεκαετία του 1970, ενώ η δημοφιλία της αυξήθηκε από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 και μετά.

Πού γίνεται η υστεροσκόπηση;

Η υστεροσκόπηση είναι μία επέμβαση, που θεωρείται «μετρίας βαρύτητας».

Υπάρχουν περιπτώσεις, που κάποιοι ιατροί επιλέγουν να εκτελέσουν την επέμβαση αυτή σε περιβάλλον ιατρείου. Εντούτοις, αφενός δεν είναι όλες οι γυναίκες «δεκτικές» στη διαδικασία αυτή, καθότι ενέχει και το στοιχείο του – περιορισμένου έστω – βαθμού άλγους, ενώ, αν κατά τον έλεγχο της ενδομητρικής κοιλότητας εντοπισθεί κάποιο μόρφωμα εντός αυτής, η αφαίρεσή του μπορεί να γίνει μόνον υπό νάρκωση.

Έτσι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων επιλέγεται η εκτέλεση της υστεροσκόπησης σε νοσοκομειακό περιβάλλον, ενώ η γυναίκα λαμβάνει συνήθως μία «ελαφρά» αναισθησία, την αποκαλούμενη και «μέθη».

Πώς πρέπει να προετοιμαστώ εν όψει της υποβολής μου σε υστεροσκόπηση;

Συνήθως δεν χρειάζεται καμία ουσιαστική προεγχειρητική προετοιμασία.

Φυσικά, θα πρέπει να προσέλθετε στο νοσοκομείο, όπου η επέμβαση θα λάβει χώρα κάποιες ώρες πριν την αναμενόμενη εισαγωγή σας στο χειρουργείο, προκειμένου να γίνει ο απαραίτητος προεγχειρητικός έλεγχός, ο οποίος κατά περίπτωση περιλαμβάνει τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού, ενδεχομένως κάποιες αιματολογικές εξετάσεις και την εξέτασή σας από καρδιολόγο.

Συνήθως, δεν χρειάζεται η λήψη προφυλακτική αντιβίωσης, εκτός αν εμφανίζετε σημεία φλεγμονής στον κόλπου σας.

Σε κάποιες περιπτώσεις δίδεται πριν την επέμβαση δισκίο, το οποίο περιέχει την ουσία Μισοπροστόλη, η οποία διευκολύνει τη διέλευση του υστεροσκοπίου (έτσι ονομάζεται η συσκευή, που εισάγει ο ιατρός στην ενδομητρική κοιλότητα) από τον τράχηλο. Η λήψη του δισκίου γίνεται είτε ενδοκολπικά, είτε από του στόματος.

Φυσικά, για τουλάχιστον 8 ώρες πριν την επέμβαση δεν θα πρέπει να έχετε φάει τίποτα, ενώ δεν πρέπει να έχετε πιει ούτε νερό, διότι θα λάβετε αναισθησία.

Προκειμένου να λάβετε την αναισθησία το στομάχι σας πρέπει να είναι άδειο. Σε αντίθετη περίπτωση αυξάνεται ο κίνδυνος αναγωγής (τροφή ανεβαίνει από το στομάχι προς τον οισοφάγο και ενδέχεται δια του λάρυγγος και της τραχείας να εισέλθει στους πνεύμονες, παρεμποδίζοντας την αναπνοή).

Τι να περιμένω μέσα στο χειρουργείο;

Θα τεθείτε στη θέση λιθοτομής (δηλαδή την θέση στην οποία λαμβάνουμε το test Παπανικολάου (βλ. εικόνα).

Η βοηθός αναισθησιολόγου θα θέσει φλεβοκαθετήρα, δια του οποίου θα λάβετε το αναισθητικό φάρμακο.

Πώς γίνεται η υστεροσκόπηση;

Το υστεροσκόπιο με μία ματιά…

Στην παρακάτω σχηματική απεικόνιση βλέπουμε ένα τυπικό υστεροσκόπιο.

Το υστεροσκόπιο είναι κατά βάσιν ένας μεταλλικός σωλήνας, πάνω στον οποίο συνδέουμε διάφορες συσκευές.

• Κάμερα (η οποία προβάλλει τη ληφθείσα εικόνα σε μία οθόνη τηλεόρασης)
• Μία εύκαμπτη οπτική ίνα, η οποία είναι συνδεδεμένη με πηγή φωτός (η οποία διοχετεύει φως εντός του σωλήνα, που εν συνεχεία εκπέμπεται στο άκρο του υστεροσκοπίου και στην ενδομητρική κοιλότητα)
• Δύο σωλήνες (ένας εισροής και ένας εκροής) υγρού (προκειμένου ο ιατρός να μπορέσει να δει σωστά την ενδομητρική κοιλότητα αυτή πρέπει να «φουσκώσει», για το λόγο αυτό διοχετεύεται εντός αυτής το «διατατικό μέσο» – ένα υγρό, που ρέει συνεχώς εντός της ενδομητρικής κοιλότητας)
• Μία ειδική οπή («τρύπα»), δια της οποίας εισάγονται εντός της ενδομητρικής κοιλότητας τα διάφορα ειδικά εύκαμπτα εργαλεία, που θα χρησιμοποιηθούν

Σε μερικές περιπτώσεις ο ιατρός ενδέχεται να αποφασίσει να προβεί και σε απόξεση του ενδομητρίου, αν αυτό κριθεί σκόπιμο.

Τι να περιμένω μετά την επέμβαση;

Μετά την επέμβαση θα μεταφερθείτε σε ένα ειδικό δωμάτιο, το οποίο ονομάζεται ανάνηψη. Εκεί θα παραμείνετε για κάποιο διάστημα (συνήθως όχι περισσότερο από μίαν ώρα), έως ότου αμβλυνθούν τα όποια συμπτώματα της αναισθησίας (υπνηλία, ζάλη, ναυτία).

Στη συνέχεια, ο ιατρός σας θα σας δώσει οδηγίες και φαρμακευτική αγωγή και μπορείτε να επιστρέψετε σπίτι σας.

Σε κάθε περίπτωση συνιστάται να μην οδηγήσετε για ένα εικοσιτετράωρο από την επέμβαση, αφού η επιρροή της αναισθησίας, έχει μεν περάσει, αλλά τα αντανακλαστικά σας παραμένουν επηρεασμένα.

Συνήθως, ήδη από την επομένη της επέμβασης μπορείτε να επιστρέψετε στις ασχολίες σας και στην εργασία σας.

Η φαρμακευτική αγωγή, που θα σας χορηγηθεί μετά την επέμβαση, περιλαμβάνει συνήθως ένα ολιγοήμερο σχήμα αντιβίωσης, καθώς και κάποιο ήπιο παυσίπονο.

Ενίοτε χορηγούνται και αντισυλληπτικά δισκία.

Είναι φυσιολογικό για κάποιες ημέρες μετά την επέμβαση να έχετε ήπια κολπική αιμόρροια καθώς και ήπιο άλγος χαμηλά στην κοιλιά, όπως είναι οι πόνοι περιόδου. Αν τα συμπτώματα αυτά γίνουν έντονα ή αν παρουσιαστεί πυρετός, θα πρέπει να ενημερωθεί ο θεράπων ιατρός.

Συνιστάται αποχή από τη σεξουαλική επαφή για κάποιο χρονικό διάστημα, το οποίο συνήθως φθάνει τις δέκα ημέρες από την επέμβαση.

Δεν μπορούμε να προβλέψουμε με ακρίβεια πότε θα έρθει η επόμενη περίοδος. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η έμμηνος ρύση εμφανίζεται εντός διαστήματος, το οποίο κυμαίνεται μεταξύ των τριών και των τεσσάρων εβδομάδων, χωρίς να αποκλείεται να εμφανιστεί και νωρίτερα. Σε μερικές περιπτώσεις η πρώτη αυτή έμμηνος ρύση «δεν μοιάζει» με τυπική έμμηνο ρύση, ως προς τη ροή του αίματος και τη διάρκεια.

Όσον αφορά γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, συνήθως προσπάθειες για κύηση μπορούν να ξεκινήσουν μετά από δύο κύκλους από την επέμβαση, δηλαδή κατά προσέγγισιν μετά τη παρέλευση διμήνου από αυτήν.

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr