Κύστεις στις ωοθήκες: Ρήξη κύστεως ωχρού σωματίου - Αντιμετώπιση

Το ωχρό σωμάτιο είναι ένα προσωρινό όργανο, που σχηματίζεται επί της ωοθήκης στα μέσα του κύκλου, το οποίο παράγει ορμόνες και συγκεκριμένα κατά κύριο λόγο προγεστερόνη.

Το σωμάτιο αυτό εμφανίζεται περί τα μέσα του κύκλου και αν δεν επέλθει γονιμοποίηση, απορροφάται μετά από 14 ημέρες. Αν όμως το ωάριο γονιμοποιηθεί και αρχίσει κύηση, τότε αυτό παραμένει μέχρι τις 14 εβδομάδες της κύησης περίπου.

Σε κάποιες περιπτώσεις το ωχρό σωμάτιο δεν απορροφάται και «μετασχηματίζεται» σε κυστικό μόρφωμα της ωοθήκης. Το κυστικό αυτό μόρφωμα ενδέχεται να ραγεί («σπάσει»), συχνά μετά από σεξουαλική επαφή.

Τότε προκαλείται έντονο κοιλιακό άλγος, το οποίο οδηγεί τη γυναίκα στην αναζήτηση ιατρικής βοηθείας.

Πώς αντιμετωπίζουμε συνήθως τη ρήξη κύστεως ωχρού σωματίου;

Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η ρήξη κύστεως ωχρού σωματίου δεν απαιτεί χειρουργική αντιμετώπιση, αλλά απλή παρακολούθηση της γυναίκας για διάστημα ολίγων ημερών και τη χορήγηση συνήθων αναλγητικών.

Η παρακολούθηση αυτή μάλιστα δεν προϋποθέτει πάντα τη νοσηλεία. Είναι δυνατόν, αφού τεθεί η διάγνωση ρήξης ωχρού σωματίου, να συστηθεί απλά στη γυναίκα να επισκεφθεί τον ιατρό της κάποιες φορές στο ιατρείο, όπου θα υποβληθεί σε κλινική εξέταση και υπερηχογράφημα, ενώ θα εκτιμηθούν και τα αποτελέσματα αιματολογικών εξετάσεων, που ενδεχομένως ο ιατρός θα έχει εκ των προτέρων ζητήσει.

Υπάρχει πιθανότητα να χρειαστεί χειρουργείο;

Ο ιατρός επιλέγει ή όχι την καταφυγή στη – συνήθως λαπαροσκοπική – χειρουργική επέμβαση, ανάλογα με την κλινική κατάσταση της ασθενούς.

Ο κατάλογος με τους λόγους, για τους οποίους ο ιατρός ενδέχεται να συστήσει χειρουργική επέμβαση περιλαμβάνει:

• Την αιμοδυναμική αστάθεια: Η ασθενής φαίνεται να έχει χάσει πολύ αίμα.
• Τη διάγνωση οξείας κοιλίας: Το άλγος, που σχετίζεται με την οξεία κοιλία έχει συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά με κυριώτερο την «αντίσταση», την οποία οι κοιλιακοί μύες προβάλλουν κατά την ψηλάφηση, δηλαδή η κοιλιά είναι «σκληρή», όταν πιεστεί από τον ιατρό.
• Τα επίπεδα β – χοριακής, που υποδηλώνουν κύηση. Στην περίπτωση αυτήν πρέπει να αποκλεισθεί η πιθανότητα εξωμήτριας κύησης. Βέβαια επί θετικής δοκιμασίας (test) κύησης, δεν αποκλείεται και το ενδεχόμενο να βρισκόμαστε ενώπιον μίας αποβολής, η οποία ενδέχεται επίσης να συνδέεται με οξύ κοιλιακό άλγος.

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε, πως η διαθεσιμότητα τη σήμερον ημέραν τόσο εργαστηριακών, όσο και απεικονιστικών εξετάσεων έχει οδηγήσει σε ακριβέστερη διάγνωση κλινικών καταστάσεων, όπως η ρήξη κύστεως ωχρού σωματίου, οι οποίες συνήθως δεν συνδέονται με σημαντικό κίνδυνο για την υγεία της γυναίκας.

Χάρη στις διευρυμένες αυτές διαγνωστικές δυνατότητες, το ποσοστό των γυναικών, οι οποίες τελικά υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση λόγω ρήξης κύστεως ωχρού σωματίου, δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό. Φυσικά, το ποσοστό αυτό δεν είναι επ’ ουδενί μηδενικό, αφού δεν είναι σπάνια η καταγραφή τέτοιων περιστατικών, που χρειάστηκε να διαβούν τη θύρα του χειρουργείου, προκειμένου να προστατευθεί η υγεία της γυναίκας.

Τουναντίον, όπως φαίνεται και από σχετική μελέτη του 1951 (1), οι ιατροί την εποχή εκείνη δυσκολεύονταν να διαγνώσουν την κλινική αυτή κατάσταση με ακρίβεια ελλείψει διαθεσίμων εργαστηριακών δοκιμασιών. Έτσι κατέφευγαν συχνότατα σε χειρουργική επέμβαση, προκειμένου να προστατεύουν τις ασθενείς τους, αφού επεδίωκαν δια αυτής να αποκλείσουν άλλες εν δυνάμει επικίνδυνες για την υγεία της γυναίκας καταστάσεις, όπως είναι η σκωληκοειδίτιδα ή η εξωμήτρια κύηση.

Τι γίνεται, αν ο ιατρός επιλέξει να καταφύγει σε λαπαροσκοπική εξέταση και εγώ είμαι έγκυος;

Ρήξη ωχρού σωματίου δεν αποκλείεται να συμβεί και στα πρώτα στάδια μίας κύησης, η οποία έχει εμφυτευθεί κανονικά μέσα στη μήτρα. Μία τέτοια κύηση υφίστανται όλες οι προϋποθέσεις να εξελιχθεί κανονικά.

Η επιλογή της λαπαροσκοπικής επέμβασης επί τιμών β- χοριακής υποδηλούντων κύηση σε συνδυασμό με υπερηχογραφικό έλεγχο, ο οποίος καταδεικνύει μήτρα χωρίς εμφανή εμβρυϊκά στοιχεία (αυτό είναι συχνό εύρημα και σε αρχόμενη ενδομήτρια κύηση) και παρουσία ελεύθερου αίματος εντός της κοιλιάς, είναι συχνά αναγκαία, προκειμένου να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο εξωμήτριας κύησης, η οποία, αν δεν αντιμετωπισθεί, πιθανόν να έχει αρνητικότητες συνέπειες για την υγεία της γυναίκας.

Φαίνεται, όπως καταδεικνύει και δημοσιευθείσα σχετική κλινική εμπειρία (2), πως η εκτέλεση λαπαροσκοπικής επέμβασης, προκειμένου να αποκλεισθεί η εξωμήτρια κύηση, δεν αποκλείει την ομαλή εξέλιξη της κύησης, αν τελικά αποδειχθεί, πως το έμβρυο είχε εμφυτευθεί κανονικά εντός της μήτρας.

Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας

_{Ενδεικτική βιβλιογραφία:
(1) Tokuso Taniguchi, M.D.; George S. Kilkenny, M.D., "RUPTURE OF CORPUS LUTEUM WITH PRODUCTION OF HEMOPERITONEUMREPORT OF NINETEEN CASES", JAMA. 1951;147(15):1420-1424
(2) Bauman R, Horvat G. "MANAGEMENT OF RUPTURED CORPUS LUTEUM WITH HEMOPERITONEUM IN EARLY PREGNANCY - A CASE REPORT". Acta Clin Croat. 2018;57(4):785‐788. doi:10.20471/acc.2018.57.04.24}