Το παιδί περπατάει στις μύτες των ποδιών - Τι να ξέρουν οι γονείς

Τα παιδιά που περπατούν στις μύτες των ποδιών τους, χαρακτηρίζονται ως «Ιδιοπαθείς Δακτυλοβάμονες» και η κατάσταση αυτή που αποτελεί μια διαταραχή, είναι γνωστή ως «tip toe walking». Ουσιαστικά, είναι η δυσκολία της πτέρνας να έρθει σε επαφή με το έδαφος, κατά την έναρξη της φάσης της βάδισης.

Αρχικά, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα βρέφη αρχίζουν σταδιακά να προσπαθούν να περπατήσουν, γύρω στον πρώτο χρόνο της ζωής τους, συνήθως από τον 10^ο μήνα και μετά. Φυσικά, η διαδικασία εξέλιξης της βάδισης διαφέρει από βρέφος σε βρέφος και δεν τελειοποιείται εξαρχής, παρά ακολουθεί μια εξελικτική πορεία προσπάθειας μέχρι να τελειοποιηθεί. Τα περισσότερα βρέφη, σε αυτή τους την προσπάθεια αρχίζουν να περπατούν στις μύτες των ποδιών τους, πριν κλείσουν το 2^ο έτος τους και μέχρι την ηλικία των 3 ετών, βαδίζουν περιστασιακά στις μύτες.

Από αυτό το σημείο και μετά, εγκαταλείπουν το περπάτημα στις μύτες των ποδιών τους, καθώς τα κουράζει, και αρχίζουν να περπατούν φυσιολογικά, πατώντας στο έδαφος ολόκληρο το πέλμα τους. Ένα ποσοστό των βρεφών όμως, θα συνεχίσει τη βάδιση στις μύτες των ποδιών του, όπου έχουμε πλέον ένα παθολογικό πρότυπο βάδισης. Άλλωστε γι΄ αυτό χαρακτηρίζεται η διαταραχή αυτή ως ιδιοπαθής, καθώς δεν υπάρχει συγκεκριμένη αιτιολογία. Προκειμένου να θεωρηθεί ιδιοπαθής, το ιατρικό ιστορικό του παιδιού θα πρέπει να είναι καθαρό από τυχόν νευρολογικές, ορθοπεδικές ή νευροψυχιατρικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων άλλων ανωμαλιών στη βάδιση.

Τι να κάνουν οι γονείς;

Θα πρέπει λοιπόν οι γονείς, για να αποκλείσουν την ύπαρξη κάποιου προβλήματος, να απευθυνθούν σε κάποιο ειδικό, για να βεβαιωθούν ότι δεν συνυπάρχει κάποιου είδους σοβαρή νευρολογική κινητική διαταραχή ή αυτισμός, κάποια εγκεφαλική βλάβη, ανώτερου κινητικού νευρώνα, κάποια βλάβη στην σπονδυλική στήλη, περιφερική νευροπάθεια, κάποια μυϊκή δυστροφία, κάποια αναπτυξιακή διαταραχή, βραχύς Αχίλλειος τένοντας/μυς ή δυσπλασία γαστροκνήμιου μυ.

Σύμφωνα με μελέτες έχουμε τα εξής ποσοστά:

• 4,9% για τους ιδιοπαθείς δακτυλοβάμονες
• 2,1% για την εμμένουσα βάδιση στις μύτες
• 41,2% για τα παιδιά με νευροψυχιατρική διάγνωση ή αναπτυξιακή καθυστέρηση

Παρατηρούμε λοιπόν, ότι η βάδιση στις μύτες συνδέεται με ΔΑΔ, γλωσσικές ή αισθητηριακές διαταραχές. Το επίμονο περπάτημα στα δάχτυλα των ποδιών στα παιδιά έχει αναγνωριστεί ως πιθανό πρώιμο σημάδι αυτισμού.

Σε μια πρόσφατη μελέτη, το 68% των παιδιών στο φάσμα του αυτισμού αναφέρουν ότι αντιμετωπίζουν μια ανωμαλία στο περπάτημα.

Παρατηρούνται λοιπόν δυο κατηγορίες, οι ήπιες περιπτώσεις και οι πιο βαριές.

Στις ήπιες περιπτώσεις, το παιδί βαδίζει περιστασιακά στις μύτες των ποδιών μέχρι την εφηβεία, χωρίς να παρατηρείται ιδιαίτερη επιβάρυνση στην κινητική του ανάπτυξη . Στις πιο βαριές όμως περιπτώσεις, παρατηρείται μια μόνιμη ιπποποδία.

Ιπποποδία είναι μία μόνιμη παραμόρφωση του άκρου ποδός σε πελματιαία κάμψη, όπου κατά την ενεργητική ή παθητική ραχιαία κάμψη της ποδοκνημικής άρθρωσης, ο άκρος πόδας είναι αδύνατον να επανέλθει σε ουδέτερη θέση. Στην όρθια θέση το άτομο στηρίζεται μόνο στα μετατάρσια και στις φάλαγγες, ενώ η πτέρνα δεν εφάπτεται στο έδαφος. Η κατάσταση αυτή είναι ιδιαίτερα κουραστική για τον οργανισμό και επιβαρυντική για τα κάτω άκρα.

Έτσι, εξηγείται το γεγονός ότι τα παιδιά αυτά κουράζονται εύκολα κατά το περπάτημα ή στις αθλητικές τους δραστηριότητες. Μάλιστα, αν το παιδί πλέον καθιερώσει αυτό τον τρόπο βάδισης, σαν αποτέλεσμα μετατοπίζεται το κέντρο βάρους του σώματος του, χάνοντας ευκολά ακόμη και την ισορροπία του. Συχνά τα παιδιά αυτά εκδηλώνουν πόνο σε διάφορες αρθρώσεις, όπως στα γόνατα, στις ποδοκνημικές ή ακόμη και στην πλάτη. Σ αυτό το σημείο αξίζει να γίνει και αναφορά στο κοινωνικό στίγμα, μιας και ο διαφορετικός τρόπος βάδισης και το χάσιμο της ισορροπίας μπορεί να γίνει αιτία κοινωνικού και σχολικού εκφοβισμού (bullying) με συνέπεια βαθύ αντίκτυπο στην ψυχική υγεία του θύματος και της οικογένειας του.

Αυτό που έχει σημασία, είναι να γίνει σωστή διάγνωση νωρίς, έτσι ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό θεραπευτικό αποτέλεσμα. Υπάρχουν πολλοί επαγγελματίες υγείας που αξιολογούν και θεραπεύουν το περπάτημα στα δάχτυλα, όπως οικογενειακοί ιατροί, νευρολόγοι, ορθοπεδικοί χειρουργοί, παιδίατροι, φυσιοθεραπευτές και φυσιοθεραπευτές. Η θεραπεία θα εξαρτηθεί από την αιτία της πάθησης. Για το ιδιοπαθές περπάτημα των ποδιών στα μικρά παιδιά, οι επαγγελματίες υγείας μπορεί να προτιμούν να παρακολουθούν και να περιμένουν: καθώς το παιδί μπορεί να «ξεπεράσει» το δάχτυλο του ποδιού περπατώντας με τον καιρό.

Η διαδικασία θεραπείας στους ιδιοπαθείς δακτυλοβάμονες, είναι κυρίως συντηρητική και περιλαμβάνει:

• Υπενθύμιση για σωστή βάδιση.
• Φυσικοθεραπεία με εφαρμογή συγκεκριμένων τεχνικών έτσι ώστε το παιδί να εμπεδώσει το φυσιολογικό τρόπο βάδισης και να βελτιωθεί λειτουργικά. Σημαντικό ρόλο παίζει η εκτέλεση βασικών ασκήσεων στο σπίτι με τη βοήθεια των γονέων, με σχεδιασμό στρατηγικής βάδισης (με τη βοήθεια φυσικοθεραπευτή).
• Ναρθηκοποίηση. Έχει υψηλά ποσοστά επιτυχίας, όμως απαιτείται συνεργασία του ασθενούς.
• Εγχύσεις botox. Πολύ σημαντική είναι η συμβολή της βοτουλινικής τοξίνης (botox) στη θεραπεία των δακτυλοβαμώνων. Διενεργείται με υπερηχογραφική καθοδήγηση.

Σε σπάνιες περιπτώσεις θα χρειαστεί χειρουργική αποκατάσταση με επιμήκυνση του συμπλέγματος του γαστροκνημίου-υποκνημιδίου μυός και ναρθηκοποίηση. Είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί ότι στη μεγάλη πλειοψηφία τους τα περιστατικά αντιμετωπίζονται συντηρητικά. Οι χειρουργικές επεμβάσεις για ασθενείς με μόνιμες συσπάσεις ή που δεν ανταποκρίνονται στη συντηρητική θεραπεία θα πρέπει να προταθούν, από έναν επαγγελματία υγείας που έχει εμπειρία στην αξιολόγηση του περπατήματος των παιδιών.

Το κλειδί της επιτυχίας σε κάθε περίπτωση, είναι η σωστή συνεργασία ιατρού-ασθενούς-γονέων.

Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις διερευνήθηκε οικογενειακό ιστορικό βάδισης στα δάχτυλα και βρέθηκε ότι κάποιο μέλος της οικογένειας περπατούσε στα δάχτυλα των ποδιών, χωρίς ιατρικό λόγο. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχει γενετική σύνδεση με το ιδιοπαθές περπάτημα στα δάχτυλα. Το ιδιοπαθές περπάτημα στα δάχτυλα του ποδιού εξαφανίζεται αυθόρμητα με τα χρόνια στην πλειονότητα των περιπτώσεων και τις περισσότερες φορές δεν σχετίζεται με κινητικό ή γνωστικό πρόβλημα.

Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε κάθε περίπτωση, η επίσκεψη σε ειδικό Ποδολόγο, κρίνεται απαραίτητη καθώς οι πιέσεις που ασκούνται στα μπροστινό τμήμα του ποδιού, έχουν σαν αποτέλεσμα τραυματισμούς στα νύχια και εμφάνιση σκληρύνσεων ή κάλων σε διάφορα σημεία του πέλματος και των δακτύλων. Η συμβολή του θα είναι ιδιαίτερα ανακουφιστική και θα αποφευχθούν επιπλέον προβλήματα στα κάτω άκρα.

ΤΑΣΙΟΥ ΧΡΥΣΟΥΛΑ
Πιστοποιημένη Ποδολόγος-Ειδικός Ορθονυχιστής
Ιδιοκτήτρια Ποδολογικού κέντρου «Therapy Feet Center»
210 7782058
Βασ.Σοφίας 82 & Λούρου Κ.1
EMAIL: info@therapyfeetcenter.gr
Insta :@therapyfeetcenter
F:Therapy Feet Center
www.therapyfeetcenter.gr