Ποιος είναι ο ρόλος του πατέρα στην ανατροφή του παιδιού και ποια τα οφέλη της πατρικής παρουσίας;
Ο δεσμός με τη μητέρα είναι για την ψυχολογία η προϋπόθεση για την ομαλή ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού και του μετέπειτα ενηλίκου.
Ο πατέρας συμβολίζει την προστασία αυτού του δεσμού και παράλληλα την «αρχή της πραγματικότητας», δηλαδή την ικανότητα του μυαλού να αξιολογεί την πραγματικότητα του εξωτερικού κόσμου και να δρα αναλόγως. Αν και χρειάζεται περισσότερο καιρό για να δημιουργηθεί, ο πατρικός δεσμός παρέχει στο παιδί τη δυνατότητα να βιώσει μια σχέση διαφορετική από εκείνη με τη μητέρα του.
Η μητέρα λόγω της αυξημένης ενασχόλησής της με το μεγάλωμα των παιδιών αποκτά άθελά της τον άχαρο ρόλο της διαχείρισης των τελετουργιών της καθημερινότητας, των «πρέπει», των κανόνων και του προγράμματος. Ως αποτέλεσμα το παιδί συνδυάζει συχνότερα τον πατέρα του με το παιχνίδι, τον διάλογο και την ελευθερία από την πίεση της καθημερινότητας.
Ποια είναι τα ψυχικά οφέλη που προσφέρει η πατρική παρουσία και οι κίνδυνοι από την απουσία της;
Σημαντικές μελέτες που έχουν δημοσιευθεί σε καταξιωμένα διεθνή επιστημονικά περιοδικά έχουν δείξει ότι:
* Οι παρόντες μπαμπάδες μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την ευτυχία των παιδιών τους, ενώ οι απόντες μπορεί να τη βλάψουν.
* Οι έφηβες είναι πιθανότερο να αναπτύξουν πρώιμη σεξουαλική συμπεριφορά όταν βιώνουν μια μακροχρόνια πατρική απουσία.
* Τα παιδιά που νιώθουν αποδοχή από τον πατέρα (πέρα από αυτήν της μητέρας) είναι περισσότερο αυτόνομα, συναισθηματικά σταθερά, με μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση και με θετικότερη στάση απέναντι στη ζωή. Όσα νιώθουν απόρριψη, εγκλωβίζονται σε συναισθήματα θυμού, αστάθειας και αρνητικής στάσης απέναντι στη ζωή.
* Προγνωστικός δείκτης της δυνατότητας ενός παιδιού να αναπτύξει ενσυναίσθηση (empathy) ως ενήλικος είναι η ποιότητα του χρόνου που του αφιερώνει ο πατέρας του.
* Οι άντρες που έχουν θετικές αναμνήσεις από τη σχέση με τον πατέρα τους διαχειρίζονται αποτελεσματικότερα τα καθημερινά στρεσογόνα γεγονότα, ενώ άντρες και γυναίκες παρουσιάζουν εντονότερη διέγερση στα τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με την αγάπη όταν βλέπουν φωτογραφία του πατέρα τους.
Ας σημειωθεί ότι η ψυχική ανθεκτικότητα του παιδιού μπορεί να αντιστρέψει το έλλειμμα που προκαλεί η απουσία του πατέρα και να το οδηγήσει σε ακόμη πιο δυνατή και δημιουργική στάση απέναντι στη ζωή.