Τι σημαίνει να είσαι «καλός» μπαμπάς;

Ωστόσο, υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά τα οποία μπορούμε να πούμε ότι συστήνουν τον «καλό» πατέρα, στα πλαίσια της συμβολής που έχει στη ζωή ενός παιδιού που θέλουμε να εξελιχθεί σε υγιή ενήλικα. Αν μπορούμε λοιπόν να μιλήσουμε για τα επιθυμητά χαρακτηριστικά του «καλού» μπαμπά, τότε σίγουρα πρέπει να αναφερθούμε στο πολυδιάστατο του ρόλου.

Τα παιδιά έχουν ανάγκη, φροντίδα και δομή αλλά είναι εύκολο για τους γονείς να μοιράζουν τη δουλειά αντί να τα κάνουν και οι δύο. Καλό θα ήταν να ισορροπεί μεταξύ των δύο. Αν ως μπαμπάς είστε πάντα ο στρατηγός, τα παιδιά θα καταλήξουν να βλέπουν μόνο αυτό – το σκληρό, άκαμπτο και ίσως εκφοβιστικό κομμάτι της προσωπικότητάς σας. Κι ενώ εσείς μπορεί να λειτουργείτε έτσι επειδή νοιάζεστε και ανησυχείτε, αυτό που τα παιδιά βλέπουν είναι ο άντρας που μονίμως βρίσκεται εκεί για να τους επικρίνει, να τους διορθώνει και να δημιουργεί ένταση. Αυτή η εντύπωση θα αποτυπωθεί στα παιδιά και το πιο πιθανό είναι να το περάσουν και στα δικά τους παιδιά. Προσφέρετε στα παιδιά σας κάτι περισσότερο από αυτό το μονοδιάστατο της πατρότητας. Δώστε φροντίδα και γίνεται πιο σοβαρός (και όχι αυστηρός) όταν απαιτείται. Και ο καλός μπαμπάς, βοηθάει την μαμά των παιδιών να κάνει ακριβώς το ίδιο.

Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η επίγνωση του ρόλου που είχε ο δικός σας πατέρας στη ζωή σας, βοηθάει να κατανοήσετε καλύτερα τον εαυτό σας. Είναι θετικό στοιχείο στον πατρικό σας ρόλο, να θέλετε να γνωρίζουν τα παιδιά σας την προσωπικότητά σας, γι` αυτό είναι απαραίτητο να κινηθείτε μακριά από το μονοδιάστατο του δικού σας πατέρα, κάτι που πιθανώς να ήταν η εικόνα η οποία σας ακολουθούσε μετά τα παιδικά χρόνια. Η αναδιαμόρφωση της εικόνας αυτής, θα βοηθήσει στην εικόνα του εαυτού σας και αυτό θα μειώσει το φόβο μην τυχόν κάνετε λάθη. Αυτό απαιτεί να έρθετε πιο κοντά με τον δικό σας πατέρα και πέραν του καιρού, του αυτοκινήτου και της δουλειάς να τον ρωτήσετε για τα δικά του δύσκολα βιώματα, για τους φόβους του και τα πάθη της ζωής του, ώστε να μπορέσετε να αμφισβητήσετε παλιά σας συμπεράσματα και να ανακαλύψετε τί τον έκανε π.χ. αυταρχικό, απών, ουδέτερο, κλπ. Σε περίπτωση που δεν έχετε καμία επικοινωνία μαζί του ή έχει φύγει από τη ζωή, βρείτε χρόνο να σκεφτείτε το παρελθόν. Κάποιοι βρίσκουν βοηθητικό να γράψουν ένα γράμμα λέγοντας όσα θα ήθελαν να του πουν και εν συνεχεία ένα γράμμα από εκείνον προς αυτούς λέγοντας όσα θα ήθελαν να έχει ο πατέρας τους. Σίγουρα είναι συναισθηματικά δύσκολο αλλά συχνά μια τέτοια διαδικασία βοηθάει στην επούλωση παλιών πληγών και επιτρέπει να προχωρήσουν ώστε να γίνουν ο μπαμπάς που θέλουν να είναι.

Ένα ακόμα θετικό στοιχείο είναι να γνωρίζετε ως μπαμπάς τη διαφορετικότητα των φύλων, όπως το ότι παραδοσιακά οι άνδρες και οι γυναίκες συχνά προσεγγίζουν τα προβλήματα διαφορετικά. Οι γυναίκες επεξεργάζονται και εν τέλει κατανοούν τα συναισθήματα και τα προβλήματα μιλώντας για αυτά. Οι άνδρες μπαίνουν στην σπηλιά τους και κλείνονται για πολύ καιρό. Αναλύουν τα πάντα στο μυαλό τους και εν τέλει βγαίνουν και δίνουν γροθιά στο κόκκαλο – θέλω να κάνω αυτό, πρέπει να κάνουμε το άλλο – συχνά παρακάμπτοντας την τρόπο συμπεριφοράς τους, κάτι αρκετά εκνευριστικό για τις συντρόφους τους. Ο «καλός» μπαμπάς έχει ευαισθησία στο γεγονός ότι το παιδί σας μπορεί να μην καταλάβει τί κάνετε. Μπορεί να πάρει προσωπικά την σιωπή και αποστασιοποίησή σας, να παρερμηνεύσει την συμπεριφορά σας ως κάτι που τον αφορά ή να τον κάνει να ανησυχεί για εσάς. Αν έχετε την ανάγκη να απομονωθείτε, πείτε του (και στην υπόλοιπη οικογένεια) τί συμβαίνει – «Είμαι καλά και δεν έχει σχέση με σένα. Απλά έχω ανάγκη να ξεδιαλύνω κάποια πράγματα στο μυαλό μου».

Επίσης σημαντικό είναι ο μπαμπάς να διδάσκει στα παιδιά μέσω των διαδικασιών επίλυσης των προβλημάτων. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να λέτε ακριβώς τί θα θέλατε να κάνει για να σας βοηθήσει ενώ γίνεστε ο ίδιος το πρότυπο. Έτσι θα έχει την ευκαιρία να μάθει κάτι σχετικά με τη διαχείριση συγκεκριμένων προβλημάτων που εμφανίζονται στη ζωή, και είναι βέβαιο ότι πάντα θα υπάρχουν τέτοιες ευκαιρίες. Ο τρόπος που προσεγγίζετε το πρόβλημα είναι πιο σημαντικό από τί ακριβώς κάνετε. Βοηθήστε τα να καταλάβουν τον τρόπο σκέψης σας, την προσέγγιση στην εμφάνιση προβλημάτων, δυσκολιών στη ζωή και ανατροπών, τον τρόπο αντίδρασή σας όταν κάποιος μπαίνει μπροστά σας ενώ οδηγείτε, όταν κάποιος δίνει λάθος ρέστα, όταν είστε νευριασμένος με κάτι επαγγελματικό και δεν ξέρετε τί να κάνετε. Πώς να ορθώνει ανάστημα και να διεκδικεί τα σημαντικά για εκείνο, πώς να αναρρώνει όταν απογοητεύεται ή πώς να δρα και να λύνει προβλήματα όταν είναι συναισθηματικά φορτισμένο. Πείτε του ιστορίες δικών σας δυσκολιών, όταν είχατε δεύτερες σκέψεις και αμφιβολίες, όταν κάνατε κάτι με ρίσκο. Βοηθήστε το να μάθει πώς να στρίβει το τιμόνι της ζωής του αφήνοντάς τον να δει πώς στρίβετε το δικό σας.

Ο χρόνος είναι απαραίτητο εφόδιο στην ημέρα του «καλού» μπαμπά. Αν το καλοσκεφτείτε είναι το μόνο που μπορείτε πραγματικά να ελέγξετε και να δώσετε. Τα χρήματα μπορεί να χαθούν αλλά ο χρόνος χάνετε μόνο αν το επιτρέψετε. Δεν χρειάζεται ποσότητα αλλά ποιότητα – χρόνο που να είστε αφοσιωμένος στα παιδιά και μόνο σε αυτά. Συστήνουμε να βρίσκετε συγκεκριμένο χρόνο κάθε μέρα (15 λεπτά, μισή ώρα, μία ώρα) εσείς με το παιδί και να το αφήσετε εκείνο να αποφασίσει τί θα κάνετε μαζί. Μπορεί να παίξετε ένα video game, να πάτε έναν περίπατο, να δείτε τηλεόραση, να φτιάξετε ένα γλυκό. Δεν είναι πρόβλημα το τί θα κάνετε. Πρέπει να έχει την αμέριστη προσοχή σας, κι έτσι τόσο εκείνο θα νοιώθει ότι έχει τον έλεγχο όσο κι εσείς θα ανακαλύψετε την εσωτερική ζωή του παιδιού σας. Κάντε το κάθε μέρα, και μην το ακυρώσετε ως τιμωρία. Είναι δικό του άνευ όρων. Και θα εκπλαγείτε με τη διαφορά που θα δείτε στο παιδί και σε εσάς.

Ο «καλός» μπαμπάς μιλάει θετικά. Σίγουρα έχετε κάποια δεδομένα που ίσως να θέλατε να πληρούν τα παιδιά σας αλλά θα τα φθάσουν μόνο αν τα ενθαρρύνετε με πίστη και αισιοδοξία. Δείξτε του ότι είστε υπερήφανος – όχι για το γκολ που έβαλε στον αγώνα αλλά για αυτό που είναι. Αντικρούστε τα βιώματά σας με τον δικό σας πατέρα και εστιάστε πρώτα στα μαθήματα που πήγε καλά στο τρίμηνο, και μετά στα προβλήματα. Κάθε φορά που έχει συμπεριφορές του ανθρώπου που θαυμάζετε – υπεύθυνο, συμπονετικό, σεβάσμιο, κλπ - δείξτε το του. Χωρίς το δικό σας θετικό σχολιασμό οι προσπάθειές του είναι πιθανό να υποτιμηθούν και να εκλείψουν.

Όταν ο «καλός» μπαμπάς έχει γιο, του διδάσκει τα ανδρικά. Μπορεί να καλύψει οποιαδήποτε απορία του στο Google και το YouTube αλλά η σημαντική πληροφορία έρχεται από αυτό που περνάει από τον πατέρα στο γιο. Εσείς είστε η είσοδός του στον κόσμο του άνδρα. Διδάξτε τον για τα πάθη σας – αυτοκίνητα, ρούχα, ενδιαφέροντα. Δείξτε του πώς να δένει μια γραβάτα, μιλήστε του για τις σχέσεις με τις γυναίκες, βοηθήστε τον να καταλάβει την αξία και την σημασία της δουλειάς. Δεν θα κρατήσει όλα όσα του πείτε – μπορεί να μην τον ενδιαφέρουν τα αυτοκίνητα, και το μπάσκετ να μην του ταιριάζει – αλλά δεν είναι αυτό το θέμα. Το θέμα είναι η σχέση. Έχετε την ευκαιρία να είστε ο καλύτερός του δάσκαλος. Μην χάσετε την ευκαιρία!

Η συγνώμη, έχει κύρια θέση στη ζωή του «καλού» μπαμπά. Αν δεν σας είναι εύκολο, εξασκηθείτε. Είναι κάτι που μερικοί άνθρωποι δεν το κάνουν πολύ καλά – μπορεί να είναι αλαζόνες, να κατηγορούν άλλους για τα προβλήματά τους και τα συναισθήματά τους. Θεωρούν την απολογία ως αποτυχία, όπου ο ίδιος χάνει και ο άλλος κερδίζει. Το να ζητήσετε συγνώμη από το παιδί σας για κάποια υπερβολική αντίδραση, που δεν θέλατε να τον πληγώσετε, με παραδοχή του λάθους σας, θα κάνει καλό στην επιδιόρθωση της σχέσης αλλά και στο να του διδάξετε ένα πολύτιμο μάθημα σχετικά με την υπευθυνότητα και την ταπεινότητα. Του μαθαίνετε ότι είναι απαραίτητο να γνωρίζετε την επιρροή του στους άλλους, και όταν προκαλεί πόνο άθελά του, πρέπει να βγαίνει και να το λέει. Γιατί τότε ζητάει συγνώμη για να διορθώσει κάτι.

Και βέβαια ο «καλός» μπαμπάς αγαπάει τη σύντροφό του. Είναι σαφές ότι μια δυνατή σχέση με την σύντροφό σας, παρέχει σταθερά θεμέλια για την ανάπτυξη των παιδιών αλλά αυτό που έχει μεγαλύτερη ανάγκη είναι το πώς φθάσατε εκεί και πώς το διατηρείτε. Είστε το μοντέλο τους, και συνήθως το μοναδικό μοντέλο, για να δείξετε στο παιδί σας (ιδίως στο γιο) πώς λειτουργούν οι στενές σχέσεις – η διαχείριση των διαφορών, η εκδήλωση τρυφερότητας και σεβασμού, και η διαχείριση των δικών σας συναισθημάτων. Δεν χρειάζεται να είστε τέλειος, αλλά να είστε παρών και ενεργός. Δεν χρειάζεται πάντα να είστε ήρεμος, αλλά ξεκάθαρος και με ευαισθησίες. Αφήστε στην άκρη τα κηρύγματα και αντιθέτως εστιάστε στην καθημερινή ακεραιότητά σας. Κάντε δηλαδή αυτό που λέτε και αυτό που πραγματικά πιστεύετε.

Για πολλούς μπαμπάδες μπορεί όλα αυτά να μοιάζουν πολύ δύσκολα. Να προκαλούν φόρτιση. Δεν χρειάζεται να ανησυχείτε γιατί έχετε άπλετο χρόνο και χώρο για να κάνετε λάθη. Τα παιδιά συγχωρούν. Αν δεν ξέρετε πώς τα πάτε ως μπαμπάς, απλά βρείτε λίγο χρόνο να αναρωτηθείτε…… Έχει το παιδί σας τη δυνατότητα να σας πλησιάσει για τα προβλήματά του ; Μπορεί να σεβαστεί την συμβουλή σας ; Αν ναι, είστε μια σημαντική σταθερά του. Αν και οι δύο παλεύετε σε αυτή την σχέση – το παιδί σας αποτραβιέται, υποτιμάει όσα του λέτε, φοβάται να πλησιάσει – είναι στο χέρι σας να αλλάξετε τον χορό και να σπάσετε κάποιες συνήθειες. Πλησιάστε ακόμα κι αν τραβιέται. Μιλήστε, ακόμα και αν παραμένει σιωπηρό. Περάστε χρόνο μαζί του, και δώστε τα εύσημα. Μην υποτιμάτε επουδενεί την επιρροή σας.

Στην τελική, είστε ο μπαμπάς του. Και γιατί όχι ….. ο δικός του «καλός» μπαμπάς!!

Ιωάννα Θεοδωρακόπουλου, PsyD, MSc
Συμβουλευτικός ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος υπογονιμότητας
Επικεφαλής επιστημονικών υπηρεσιών του www.feelwelltoday.com
e-mail: ioanna.thps@gmail.com / itheodorakopoulou@feelwelltoday.com