Η Νευροεπιστήμη επιβεβαιώνει: Το παιχνίδι με κούκλες ωφελεί το παιδί – Ποια τα βασικά συμπεράσματα

Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα μεγάλης, πρωτοποριακής, επιστημονικής μελέτης του Πανεπιστημίου Κάρντιφ που είχε στόχο να αποτυπώσει τα πλεονεκτήματα του παιχνιδιού για το παιδί.

Οι ερευνητές από το τμήμα Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ με τη βοήθεια προηγμένων τεχνολογικών μεθόδων, διεξήγαγαν επί 18 μήνες μελέτες, από τις οποίες προέκυψαν εξαιρετικά ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε η νευροαπεικόνιση ως βάση για την εξερεύνηση των επιδράσεων του παιχνιδιού με κούκλες στον εγκέφαλο του παιδιού, με αποτέλεσμα πλέον, να είμαστε βέβαιοι για τις επιδράσεις του σε σχέση με την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης και των κοινωνικών δεξιοτήτων του.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε με τίτλο «Εξερευνώντας τα οφέλη του παιχνιδιού με κούκλες μέσω της νευροεπιστήμης» και διενεργήθηκε από τo Κέντρο Επιστήμης της Ανθρώπινης Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Κάρντιφ και την κούκλα Barbie. Στη μελέτη αξιοποιήθηκαν τα ευρήματα που προέκυψαν μέσω της παρακολούθησης της εγκεφαλικής δραστηριότητας 33 παιδιών, ηλικίας μεταξύ 4 και 8 ετών, καθώς έπαιζαν με μια σειρά από κούκλες Barbie. Με την τεχνική της νευροαπεικόνισης, οι ερευνητές κατέγραψαν πως η οπίσθια άνω κροταφική αύλακα (pSTS), μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με την επεξεργασία των κοινωνικών πληροφοριών όπως η ενσυναίσθηση, ενεργοποιήθηκε στις εξής περιπτώσεις:

-Όταν το παιδί έπαιζε με Barbie, μαζί με κάποιον από τους ερευνητές

-Όταν το παιδί έπαιζε με τάμπλετ, μαζί με κάποιον από τους ερευνητές

-Όταν το παιδί έπαιζε με Barbie μόνο του.

Αντίθετα, στην περίπτωση που το παιδί έπαιζε με τάμπλετ μόνο του, δεν καταγράφηκαν ανάλογες ενδείξεις.

Αξίζει να σημειωθεί πως τα οφέλη του παιχνιδιού με κούκλες καταγράφηκαν από τους επιστήμονες ως ίδια τόσο για τα αγόρια όσο και για τα κορίτσια που συμμετείχαν στη συγκεκριμένη μελέτη.

Η επιστημονική μελέτη

Στη συγκεκριμένη επιστημονική μελέτη, οι κούκλες που χρησιμοποιήθηκαν περιελάμβαναν ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών σειρών Barbie (οικογένεια, καριέρα, σπίτι και ζωάκια) με όλες τις κούκλες και τις σειρές Barbie να επιστρέφονται στις αρχικές τους θέσεις προτού κάθε παιδί ξεκινήσει τη δοκιμή του για να εξασφαλιστεί η συνοχή της εμπειρίας. Το παιχνίδι με tablet πραγματοποιήθηκε χρησιμοποιώντας παιχνίδια που επιτρέπουν στα παιδιά να αλληλεπιδρούν με το ελεύθερο και δημιουργικό παιχνίδι (αντί για παιχνίδια βάσει κανόνων ή στόχων) για να υπάρχει μια συγκριτική εμπειρία παιχνιδιού.

Για τη συλλογή των δεδομένων, η Dr Sarah Gerson και η ομάδα χρησιμοποίησαν μια νέα τεχνολογία νευροαπεικόνισης, τη Λειτουργική Φασματοσκοπία Εγγύς Υπερύθρου (fNIRS), η οποία καθιστά δυνατή τη σάρωση της δραστηριότητας του εγκεφάλου κατά την κίνηση των παιδιών. Η τεχνολογία περιλαμβάνει ένα καπέλο που φοριέται στο κεφάλι και επιτρέπει την ελευθερία κινήσεων. Οι δοκιμές διεξήχθησαν σε ελεγχόμενη αίθουσα δοκιμών. Το παιχνίδι των παιδιών χωρίστηκε σε διαφορετικά τμήματα, έτσι ώστε η ομάδα να καταγράψει τη δραστηριότητα του εγκεφάλου που σχετίζεται με κάθε διαφορετικό είδος παιχνιδιού ξεχωριστά.

Το παιχνίδι και η ενσυναίσθηση

Τα συμπεράσματα της επιστημονικής μελέτης του Πανεπιστημίου Κάρντιφ είναι σαφή: Το παιχνίδι με τις κούκλες έχει οφέλη για τα παιδιά, καθώς κατά τη διάρκειά του ενεργοποιείται η περιοχή του εγκεφάλου στην οποία αναπτύσσεται η ενσυναίσθηση και οι υπόλοιπες κοινωνικές δεξιότητες – ακόμα και όταν το παιδί παίζει μόνο του. Αυτό, πρακτικά σημαίνει πως όταν ένα παιδί ασχολείται με κούκλες, τότε καλλιεργεί τις κοινωνικές του δεξιότητες και την ενσυναίσθηση, ανεξαρτήτως εάν παίζει με παρέα ή μόνο του.

Αυτό που επίσης γίνεται σαφές από την έρευνα του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ είναι πως στην περίπτωση των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, δεν ισχύει κάτι ανάλογο. Όταν δηλαδή το παιδί παίζει με το τάμπλετ του αλλά και με κάποιον άλλον μαζί, τότε όντως, διεγείρεται αυτή η συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου. Στην περίπτωση όμως που το παιδί ασχολείται μόνο του με το τάμπλετ, τότε δεν συμβαίνει κάτι αντίστοιχο, ακόμα και όταν το παιχνίδι που παίζει θεωρείται «δημιουργικό».

Η επικεφαλής της ομάδας νευροεπιστημόνων που διεξήγαγαν τη μελέτη, η Dr Sarah Gerson δήλωσε σχετικά: «Πρόκειται για ένα εντελώς νέο εύρημα. Χρησιμοποιούμε αυτήν την περιοχή του εγκεφάλου όταν σκεφτόμαστε άλλους ανθρώπους, ειδικά όταν σκεφτόμαστε τις σκέψεις ή τα συναισθήματα ενός άλλου ατόμου. Το παιχνίδι με κούκλες ενθαρρύνει τα παιδιά να δημιουργήσουν τους δικούς τους φανταστικούς μικρόκοσμους. Το γεγονός ότι είδαμε την pSTS να είναι ενεργή στην επιστημονική μελέτη, μας δείχνει ότι το παιχνίδι με τις κούκλες τα βοηθάει να εξασκήσουν μερικές από τις κοινωνικές δεξιότητες που θα χρειαστούν στη μετέπειτα ζωή. Επειδή αυτή η περιοχή του εγκεφάλου έχει αποδειχθεί ότι παίζει παρόμοιο ρόλο στην υποστήριξη της ενσυναίσθησης και της επεξεργασίας κοινωνικών πληροφοριών σε έξι ηπείρους, τα ευρήματα αυτά είναι πιθανό να ισχύουν ανεξαρτήτως για κάθε χώρα».

Οι γονείς και η ενσυναίσθηση

Προκειμένου άλλωστε να αξιολογηθούν τα ευρήματα αυτής της πρωτοποριακής μελέτης, οι κατασκευαστές της κούκλας Barbie ανέθεσαν σε έναν ανεξάρτητο οργανισμό, την OnePoll, τη διεξαγωγή μιας παγκόσμιας δημοσκόπησης. Συνολικά 15.000 γονείς παιδιών 3 – 10 ετών, από 22 χώρες του κόσμου απάντησαν σε ερωτήματα σχετικά με την ανάπτυξη των παιδιών τους, την ενσυναίσθηση και το παιχνίδι. Το 91% των γονέων κατέταξε την ενσυναίσθηση ως βασική κοινωνική δεξιότητα που θα ήθελε να αναπτύξει το παιδί του, την ώρα που το 70% απάντησε πως ανησυχεί για το πώς η κοινωνική αποστασιοποίηση λόγω της πανδημίας μπορεί να επηρεάσει το παιδί του και το πώς αλληλεπιδρά με άλλους.

Είναι όμως χαρακτηριστικό πως μόλις το 26% απάντησε πως το παιχνίδι με κούκλες θα μπορούσε να βοηθήσει το παιδί του να αναπτύξει τις κοινωνικές του δεξιότητες και επομένως να το κατευθύνει σε αυτού του είδους το παιχνίδι - το 74% των γονέων απάντησε επίσης ότι είναι πιο πιθανό να ενθάρρυνε το παιδί του να παίξει με ένα παιχνίδι, αν γνώριζε ότι ήταν αποδεδειγμένο ότι αυτό το παιχνίδι συμβάλλει στην ανάπτυξη των κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων του παιδιού, όπως η ενσυναίσθηση.

Μία επιστημονική μελέτη που διεξήχθη με τη βοήθεια προηγμένης τεχνολογίας κατέγραψε για πρώτη φορά τα οφέλη του παιχνιδιού με κούκλες ως προς την ενσυναίσθηση. Τώρα, οι σύγχρονοι γονείς που θέλουν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αναπτυχθούν τόσο γνωστικά όσο και συναισθηματικά, έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν με τον πιο απλό και γλυκό τρόπο: Χαρίζοντάς του μία κούκλα!