Έρευνα του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» για το Bullying

Σύμφωνα με την Έρευνα:

• 1 στα 3 παιδιά (32,4%), σε σύνολο Γεωγραφικών Περιφερειών και Σχολικών Βαθμίδων σε όλη την Ελλάδα, δέχεται εκφοβισμό
• 1 στα 2 παιδιά (48,8%) στην Περιφέρεια της Πελοποννήσου, δέχεται σχολικό εκφοβισμό
• 1 στα 6 παιδιά σε όλη τη χώρα, σε σύνολο Γεωγραφικών Περιφερειών και Σχολικών Βαθμίδων, δηλώνουν ότι αισθάνονται πώς το σχολείο τους δεν τους μαθαίνει να μην εκφοβίζουν τους συμμαθητές τους

100% των παιδιών που θα προτιμούσε να απευθυνθεί για βοήθεια σε τηλεφωνική γραμμή, σημειώνει την Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή SOS 1056 του Οργανισμού

«Το Χαμόγελο του Παιδιού» στο πλαίσιο, της Πανελλαδικής Σχολικής Εκστρατείας Ευαισθητοποίησης του με τίτλο «Μίλα Τώρα», για το φαινόμενο της Ενδοσχολικής Βίας και του Εκφοβισμού, που έχει λάβει δραματικές διαστάσεις στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, και με αφορμή την Πανελλήνια Ημέρα κατά του Bullying πραγματοποίησε μια έρευνα προσπαθώντας να προσδιορίσει τον τρόπο που διαμορφώνεται το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού στη χώρα μας λαμβάνοντας υπόψη την παιδική ευημερία.

Όσον αφορά το μεθοδολογικό πλαίσιο, πρόκειται για μια Πανελλήνια έρευνα του σχολικού έτους που διανύουμε, 2022-2023, και πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 2.293 παιδιών από όλες τις σχολικές βαθμίδες. Τα δείγματα που λήφθηκαν ήταν ποικίλα -ανά σχολική κατηγορία, ανά φύλο, κ.α.- και σε πολλαπλά επίπεδα -ανά περιφέρεια, κ.α.- ενώ παράλληλα το μοντέλο που εφαρμόστηκε συμπεριλαμβάνει έξι (6) Διαστάσεις και πολλούς Απλούς Δείκτες. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων πραγματοποιήθηκε με τη χρήση κατωφλιών και τα ευρήματα χαρτογραφήθηκαν με βάση τη Γεωγραφική Περιφέρεια. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ορθότητα του Θεωρητικού και Μεθοδολογικού Πλαισίου επιβεβαιώθηκε από την εκπόνηση μιας Πολλαπλής, Παραγοντικής Ανάλυσης Αντιστοιχιών (ΜCA).

Τα αποτελέσματα έδειξαν πώς ενώ μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών που δέχεται σχολικό εκφοβισμό ανήκει στη σχολική κατηγορία του Γυμνασίου (ηλικία 13-14 ετών), πάραυτα καθότι δεν προκύπτει στατιστική σημαντικότητα ανά σχολική κατηγορία, το μοντέλο μας δείχνει πώς είναι λάθος να απομονώσουμε και να εξετάσουμε μόνο μια σχολική κατηγορία, π.χ. του Γυμνασίου -ήτοι μόνο μια ηλικιακή κατηγορία 13-14 ετών-, αλλά πρέπει να εξεταστεί το φαινόμενο σε σύνολο σχολικών κατηγοριών, αλλιώς τα απομονωμένα αποτελέσματα σε μια μόνο ηλικία θα είναι παραπλανητικά. Τα αποτελέσματα επίσης έδειξαν πώς μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών, ειδικότερα 1 στα 2 παιδιά (48,8%) δέχεται σχολικό εκφοβισμό, με υψηλή στατιστική σημαντικότητα, στην Περιφέρεια της Πελοποννήσου. Όμοια, περίπου 1 στα 2 παιδιά (42,1%) δέχεται σχολικό εκφοβισμό στην Περιφέρεια της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, με υψηλή στατιστική σημαντικότητα ανά Γεωγραφική Περιφέρεια.

Η Ειρήνη Λεριού, ερευνήτρια και Συντονίστρια του Εθνικού Παρατηρητηρίου Παιδικής Ευημερίας του Οργανισμού, παρουσίασε ευρήματα της έρευνας και υπογραμμίζει:

• Η έρευνα έγινε σε 2.293 παιδιά σε όλη την Ελλάδα για το τρέχον σχολικό έτος 2022-2023
• 1 στα 3 παιδιά, δηλαδή το 32,4%, σε όλη τη χώρα, σε σύνολο Γεωγραφικών Περιφερειών και Σχολικών Βαθμίδων, δηλώνουν πώς έχουν δεχτεί σχολικό εκφοβισμό
• 1 στα 6 παιδιά σε όλη την Ελλάδα, σε σύνολο Γεωγραφικών Περιφερειών και Σχολικών Βαθμίδων, δηλώνουν ότι αισθάνονται πώς το σχολείο τους δεν τους μαθαίνει να μην εκφοβίζουν τους συμμαθητές τους
• 100% των παιδιών που θα προτιμούσε να απευθυνθεί για βοήθεια σε τηλεφωνική γραμμή, σημειώνει την Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή SOS 1056 του Οργανισμού
• Ο σχολικός εκφοβισμός, είναι φυλετικός, ενώ, εκδηλώνεται περισσότερο σε κορίτσια και σε φτωχά παιδιά.

Τα παιδιά που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να καταστούν θύματα εκφοβισμού από συμμαθητές τους είναι κατά κύριο λόγο, τα παιδιά που έχουν μεταναστεύσει στην Ελλάδα από άλλες χώρες, τα κορίτσια, τα παιδιά που βιώνουν υλική στέρηση και τα παιδιά που διαβιούν σε μονογονεϊκό νοικοκυριό με μητέρα.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως δεν έχει πραγματοποιηθεί παρόμοια έρευνα, που να συνδέει το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού με την ευημερία των παιδιών και να σκιαγραφεί το προφίλ των παιδιών που δέχονται Bullying.

Είναι συγκλονιστικό πώς ο σχολικός εκφοβισμός ακολουθεί τα παιδιά με δύσκολες συνθήκες διαβίωσης, τα παιδιά δηλαδή όπου εξαιτίας της δύσκολης και σκληρής καθημερινότητας που αντιμετωπίζουν, μοιάζουν πιο ευάλωτα κι αδύναμα στα μάτια των συμμαθητών τους. Λαμβάνοντας πολιτικές για τη μεγέθυνση της παιδικής ευημερίας, ουσιαστικά μέσω αυτών των πολιτικών εξαλείφεται κι ο σχολικός εκφοβισμός. Αυτό είναι το σημαντικότερο εύρημα αυτής της έρευνας.

Οι αρμόδιοι λήπτες αποφάσεων, οφείλουν να εντοπίζουν τα παιδιά που αποτελούν μελλοντικά, πιθανά θύματα σχολικού εκφοβισμού, βάσει των προαναφερθέντων χαρακτηριστικών και να λαμβάνουν μέτρα Πρόληψης για την προστασία τους.

Προτάσεις για καταπολέμηση του Bullying από μαθητές-εθελοντές, του Ευρωπαϊκού Μαθητικού Εθελοντικού Δικτύου “YouSmile:

e

Σε κάθε παιδί που δέχεται Bullying:

• Ποτέ δεν φταις εσύ
• Καταλαβαίνουμε ότι μπορεί να ντρέπεσαι για αυτό που συμβαίνει
• Όμως ό, τι και αν έχει συμβεί, δεν αξίζει σε κανέναν
• Μίλα σε κάποιον που εμπιστεύεσαι
• Δεν μπορεί να είναι φίλος κάποιος που σε κάνει να νιώθεις άσχημα
• Δεν χρειάζεται να πανικοβάλλεσαι
• Πάντα υπάρχει λύση

Αν το bullying που σου ασκείται είναι διαδικτυακό:

• Report και Block
• Ιδιωτικό προφίλ
• Κάλεσε SOS 1056 για βοήθεια

Σε κάθε παιδί που βλέπει Bullying:

• Καταλαβαίνω ότι μπορεί να φοβάσαι να μοιραστείς αυτό που είδες, αλλά
  μπες στη θέση του άλλου, σκέψου πώς μπορεί να νιώθει και
  κινητοποιήσου για να βοηθήσεις
• Βοήθησε αυτόν που ασκεί bullying να καταλάβει ότι κάνει λάθος, φιλικά με
  ευγένεια και όρια
• Μίλα σε κάποιον που να μπορεί να βοηθήσει, ζητώντας εχεμύθεια και
  λεπτότητα. Δεν είσαι καρφί αν καταγγείλεις κάτι άδικο.
• Μίλα στο παιδί που υφίσταται bullying δείχνοντας ότι νοιάζεσαι
  Σε κάθε παιδί που ασκεί Bullying:
• Το bullying δεν είναι πλάκα, πρέπει να ξέρουμε πώς να διαχωρίζουμε αυτά
  τα δύο
• Οφείλουμε να δείχνουμε επαφή και κατανόηση προς τους άλλους, ακόμα
  κι αν έχει συμβεί κάτι τέτοιο, να αναρωτηθούμε πώς θα αλλάξουμε την
  κατάσταση επανορθώνοντας.
• Πάντα υπάρχει περιθώριο να επανορθώσεις
• Προσέγγισε το άλλο παιδί με θετικότητα

Στους Εκπαιδευτικούς:

• Είναι σημαντικό να ενημερώνεστε για το φαινόμενο: τι είναι, πώς το αναγνωρίζουμε και πώς αντιμετωπίζεται
• Να δείχνετε ενδιαφέρον και να παρατηρείτε τις συμπεριφορές των παιδιών
  και τις μεταξύ τους σχέσεις εκτός τάξης
• Να ενημερώνεστε για τρόπους αντιμετώπισης και διαχείρισης/πλαισίωσης
  περιστατικών bullying
• Να θυμάστε πως δεν υπάρχουν «κακά παιδιά», μόνο «κακές πράξεις»

Στους γονείς/ κηδεμόνες των παιδιών:

• Να δείχνετε υποστήριξη και ενθάρρυνση προς τα παιδιά, να είστε βοηθητικοί απέναντι στο πρόβλημα
• Να συναισθάνεστε τα παιδιά
• Να είστε σωστά πρότυπα για τα παιδιά, γιατί μιμούνται συμπεριφορές
• Να τους παρέχετε ένα ήρεμο και ασφαλές περιβάλλον
• Να βοηθάτε τα παιδιά να δομήσουν τις προσωπικότητες τους, να θέτουν
  όρια ως προς το τι είναι σωστό και τι λάθος
• Να τα μάθετε να προστατεύουν τους εαυτούς τους να εκφράζουν τις
  ανάγκες τους
• Παραμείνετε ψύχραιμοι
• Ζητήστε βοήθεια ψυχολόγου

Στην Πολιτεία:

• Για κάθε σχολείο, είναι απαραίτητη η παρουσία ψυχολόγου εξειδικευμένου
  στον ενδοσχολικό εκφοβισμό
• Τακτική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών πάνω στο θέμα
• Ενημέρωση των παιδιών στο πλαίσιο πιστοποιημένου προγράμματος και
  κατάλληλα διαμορφωμένου προς κάθε ηλικιακή ομάδα

«Το Χαμόγελο του Παιδιού» αναφορικά με τις περιπτώσεις εκφοβισμού που διαχειρίστηκε το 2022:

• Διαχειριζόταν 1 κλήση την ήμερα στην Εθνική Γραμμή SOS 1056 για ψυχολογική υποστήριξη σε φαινόμενα Ενδοσχολικής Βίας κι Εκφοβισμού
• Πραγματοποιούσε 2 παρεμβάσεις πρόληψης ανά σχολική ημέρα για την Ενδοσχολική Βία και τον Εκφοβισμό
• Σημείωσε αύξηση 174% σε Παρεμβάσεις πρόληψης για την Ενδοσχολική Βία και τον Εκφοβισμό σε 22.340 μαθητές/μαθήτριες και 3.467 εκπαιδευτικούς και 1.848 γονείς.