Τα έθιμα των Χριστουγέννων σε διάφορα μέρη της Ελλάδας

Χριστούγεννα και από άκρη σε άκρη της χώρας, στις μέρες μας συνεχίζουν να τηρούνται αρκετά από τα έθιμα των εορτών. Την παραμονή των Χριστουγέννων, σε πόλεις και χωριά, τα παιδιά τριγυρνούν από σπίτι σε σπίτι και λένε τα κάλαντα. «Καλήν εσπέραν άρχοντες…».

Ωστόσο, κάθε περιοχή έχει κάποια δικά της έθιμα. Στη Νεμέα υπήρχε το έθιμο της ψυχοκόρης, δηλαδή το πρωί των Χριστουγέννων όταν γύριζαν από την εκκλησία, η έφηβη κόρη του σπιτιού, τους περίμενε έχοντας βάλει πάνω στην πιατέλα όλα τα παραδοσιακά εδέσματα της περιοχής: κουραμπιέδες, δίπλες, μελομακάρονα, τηγανόψωμα, ξεροτήγανα και γλυκά του κουταλιού. Εκτός από αυτά προσέφεραν και στον άντρα της οικογένειας λικέρ.
Στη Σάμο, τα Χριστούγεννα τα ζώα μέχρι να μεσημεριάσει δεν τα έβγαζαν έξω, διότι πίστευαν ότι αν τα δει η Πούλια θα τους αφήσει ένα σημαδιακό αστέρι που αν έχει 6 γωνίες θα πεθάνουν και αν έχει 4 θα αρρωστήσουν.

Αναλλοίωτο παραμένει το έθιμο του Χριστόψωμου, όπου κάθε Χριστούγεννα οι νοικοκυρές φτιάχνουν ένα ψωμί που είναι σταυρωτά κεντημένο και την ημέρα των Χριστουγέννων το κυλούν πάνω στο τραπέζι. Αν πέσει από την ανάποδη μεριά του, η χρονιά θα πάει άσχημα ενώ αν πέσει από την καλή, θα πάει καλά.

Στα χωριά της βόρειας Ελλάδας, από τις παραμονές των εορτών, ο νοικοκύρης ψάχνει στα χωράφια και διαλέγει το πιο όμορφο, το πιο χοντρό ξύλο από πεύκο ή ελιά και το πάει σπίτι του. Αυτό ονομάζεται Χριστόξυλο και είναι το ξύλο που θα καίει για όλο το δωδεκαήμερο των εορτών (από τα Χριστούγεννα μέχρι και τα Φώτα) στο τζάκι του σπιτιού. Πριν ο νοικοκύρης φέρει το Χριστόξυλο, κάθε νοικοκυρά φροντίζει να έχει καθαρίσει το σπίτι και με ιδιαίτερη προσοχή το τζάκι , ώστε να μη μείνει ούτε ίχνος από την παλιά στάχτη. Καθαρίζουν ακόμη και την καπνοδόχο , για να μη βρίσκουν πατήματα να κατέβουν οι καλικάντζαροι, τα κακά δαιμόνια, όπως λένε στα παραδοσιακά χριστουγεννιάτικα παραμύθια. Έτσι, το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων , όταν όλη η οικογένεια θα είναι μαζεμένη γύρω από το τζάκι, ο νοικοκύρης του σπιτιού ανάβει την καινούρια φωτιά και μπαίνει στην πυροστιά το Χριστόξυλο. Ο λαός λέει ότι καθώς καίγεται το Χριστόξυλο, ζεσταίνεται ο Χριστός, εκεί στην κρύα σπηλιά της Βηθλεέμ.

Στην Ήπειρο και κυρίως σε χωριά της Άρτας, όποιος πάει στο σπίτι του γείτονα, για να πει τα χρόνια πολλά, κρατά ένα κλαρί πουρνάρι, ή ό,τι άλλο δεντρικό, που καίει. Σύμφωνα με μια παλιά παράδοση, όταν γεννήθηκε ο Χριστός και πήγαν οι βοσκοί να προσκυνήσουν, ήτανε νύχτα σκοτεινή. Τότε, βρήκαν κάπου ένα ξερό πουρνάρι κι έκοψαν τα κλαδιά του. Πήρε ο καθένας από ένα κλαδί στο χέρι, του έβαλε φωτιά και γέμισε το σκοτεινό βουνό χαρούμενες φωτιές και τριξίματα και κρότους.

Διαβάστε επίσης

Χριστούγεννα: Οι οικογενειακές παραδόσεις που μεγαλώσαμε και θα λατρέψουν τα παιδιά μας