Ποιο φύλο βλέπουν τα παιδιά πιο ισχυρό από μικρή ηλικία;

Οι ερευνητές ήθελαν να μάθουν πώς αλληλεπιδρούν οι αναπαραστάσεις της εξουσίας ανάλογα με το φύλο

Μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε πριν λίγες μέρες κατέληξε στο συμπέρασμα ότι από την ηλικία των 4 ετών ακόμα τα παιδιά αρχίζουν να συσχετίζουν την εξουσία με την αρρενωπότητα. Αυτή όμως η συσχέτιση δύναμης-ανδρισμού, φαίνεται να εκδηλώνεται περισσότερο στα αγόρια και όχι τόσο στα κορίτσια.

Γνωρίζουμε ελάχιστα στην πρώιμη παιδική ηλικία. Οι ερευνητές ήθελαν να μάθουν πώς αλληλεπιδρούν οι αναπαραστάσεις της εξουσίας ανάλογα με το φύλο και αν τα παιδιά ηλικίας 3-6 ετών αποδίδουν περισσότερη δύναμη στην αρσενική φιγούρα από ότι στη θηλυκή.

Η μελέτη έγινε με τρία πειράματα:

1. Στο πρώτο, έδειξαν στα παιδιά μια εικόνα με δύο άτομα χωρίς φύλο, όπου το είχε μια πιο κυρίαρχη φυσική στάση και το άλλο πιο υποδεέστερη. Ρώτησαν τα παιδιά ποιο είναι το αγόρι και ποιο το κορίτσι και ποιο από τα δύο άτομα άσκησε εξουσία πάνω από το άλλο. Φάνηκε πως ακόμα και από την ηλικία των 4 ετών, τα περισσότερα παιδιά – και αγόρια και κορίτσια - θεωρούν πιο κυρίαρχο το αγόρι.
2. Στο δεύτερο πείραμα, παιδιά ηλικίας 4-5 ετών, έπρεπε να φανταστούν τον εαυτό τους στη θέση του ενός ατόμου και το άλλο πρόσωπο ως αγόρι ή κορίτσι. Στο ρόλο του ισχυρού και με το άλλο άτομο να ανήκει στο ίδιο φύλο με εκείνα, και τα δύο φύλα ταυτίστηκαν σε μεγάλο βαθμό με τον κυρίαρχο χαρακτήρα. Όταν όμως το άλλο άτομο ανήκε στο αντίθετο φύλο από εκείνα, τα αγόρια και πάλι ταυτίζονταν με τον ισχυρό χαρακτήρα ενώ τα κορίτσια δεν έδειχνα ιδιαίτερη ταύτιση με κάποιον από τους δύο χαρακτήρες.
3. Τέλος, στο τρίτο πείραμα, τα παιδιά ηλικίας 4-5 ετών παρακολούθησαν δύο μαριονέτες, υποθετικά ένα αγόρι και ένα κορίτσι, όπου μόνο όμως άκουγαν τις φωνές τους και πίσω από παραβάν – κάτι σαν το δικό μας τον καραγκιόζη, φαντάζομαι. Οι μαριονέτες "μιλούσαν" με την ίδια φωνή, ώστε τα παιδιά μπορούσαν να ξεχωρίσουν τα φύλα από τη φωνή τους. Στη μια περίπτωση, οι μαριονέτες έπαιζαν μαζί ενώ το παιδί άκουγε κάποιον να επιβάλλεται επιβλητικά και στην άλλη, η μια μαριονέτα είχε περισσότερα χρήματα για να αγοράσει παγωτό. Τα περισσότερα από τα αγόρια σκέφτηκαν ότι η «ισχυρή» μαριονέτα ή εκείνη με τα περισσότερα χρήματα ήταν το αγόρι. Ωστόσο, τα κορίτσια και πάλι δεν απέδωσαν κατά προτίμηση κυρίαρχη ή «ισχυρή» θέση στο ένα ή το άλλο φύλο.

Βέβαια, ερωτηματικά που μου γεννώνται είναι πως ήδη στην ηλικία των 4 ετών τα παιδιά έχουν πάρει ήδη τα πρώτα μηνύματα για το αρσενικό και το θηλυκό, μέσα από την οικογένεια, από τα αδελφάκια τους – αν έχουν, από τα παραμύθια που τους διαβάζουν οι γονείς ή στο παιδικό σταθμό, από τα παιχνίδια που τους προσφέρονται με βάση το φύλο, κλπ.

Μπορείτε και εσείς να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα για τα δικά σας παιδιά και να αναρωτηθείτε με αφορμή τη συγκεκριμένη έρευνα τον τρόπο που περνάτε τα κοινωνικά στερεότυπα στα μικρά σας, ποιο φύλο θεωρείτε πιο ισχυρό, γιατί και πως αυτό το περνάτε στα παιδιά σας από την πολύ μικρή ηλικία…

Μαρίνα Μόσχα
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας