Ανάπτυξη παιδιού: Εσείς γνωρίζετε τι είναι η υπερλεξία;

Ο όρος υπερλεξία επινοήθηκε το 1967 και περιγράφει μία κατάσταση κατά την οποία το παιδί έχει προχωρημένες δεξιότητες ανάγνωσης, μπορεί δηλαδή να διαβάζει από πολύ μικρό σε ηλικία (συνήθως δύο με τριών), χωρίς διδαχή, παρουσιάζει μία έντονη προτίμηση στα γράμματα και τα βιβλία και η ικανότητά του αυτή συνοδεύεται από μία νευροαναπτυξιακή διαταραχή.

«Ο όρος αυτό άρχισε να χρησιμοποιείται στα τέλη της δεκαετίας του ’60 για να περιγράψει καταστάσεις όπου τα παιδιά είχαν νευροαναπτυξιακές διαταραχές και παράλληλα ιδιαίτερα ανεπτυγμένες δεξιότητες στην εκμάθηση και την ανάγνωση» εξηγεί η Laura Justice, καθηγήτρια της εκπαιδευτικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ohio. Χαρακτηριστικός επίσης της υπερλεξίας είναι ότι το παιδί, παρά την ικανότητά του να διαβάζει από μικρό σε ηλικία, δυσκολεύεται στην κατανόηση του προφορικού λόγου ή στο να κατανοήσει τι είναι αυτό που διαβάζει.

Υπερλεξία και αυτισμός

Τις τελευταίες δεκαετίες, η υπερλεξία έχει συνδεθεί με τον αυτισμό. «Τα παιδιά που παρουσιάζουν τόσο έντονο ενδιαφέρον στα γράμματα, απολαμβάνουν να διαβάζουν λέξεις, ωστόσο αντιμετωπίζουν προβλήματα στην κατανόησή τους» αναφέρει ο dr Robert Naseef, ψυχολόγος με εξειδίκευση στον αυτισμό. «Το χαρακτηριστικό αυτό είναι σύνηθες και στον αυτισμό. Τα παιδιά με αυτισμό συχνά αναγνωρίζουν τις λέξεις αλλά δυσκολεύονται να κατανοήσουν το νόημα του κειμένου ή μίας παραγράφου».

Σύμφωνα με έρευνες, το 84% των παιδιών που έχουν υπερλεξία έχουν διαγνωσθεί ότι βρίσκονται σε κάποιο φάσμα αυτισμού. Ωστόσο μόλις το 6-14% των παιδιών με αυτισμό έχουν υπερλεξία. Η υπερλεξία μπορεί να εμφανιστεί παράλληλα και με άλλες νευροαναπτυξιακές διαταραχές.

Συμπτώματα

Το παιδί που έχει υπερλεξία παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον για τα γράμματα από την πολύ μικρή του ηλικία και η ικανότητά του να διαβάζει λέξεις αναπτύσσεται από νωρίς.

«Μερικές φορές οι γονείς θα παρατηρήσουν ότι το παιδί τους γοητεύεται από τα γράμματα όπως άλλα παιδιά στην ηλικία του γοητεύονται από τρένα, φορτηγά, μπάλες κτλ.» αναφέρει ο dr Naseef. «Το ενδιαφέρον τους αυτό για τα γράμματα μπορεί να ξεκινήσει πριν καν μάθουν τους ήχους που αντιστοιχούν στο κάθε ένα».

Από τη στιγμή που θα μάθουν να διαβάζουν λέξεις, η ικανότητα ανάγνωσης των παιδιών με υπερλεξία αναπτύσσεται ραγδαία και παρόλο που μπορεί να είναι δεινοί αναγνώστες, δυσκολεύονται να απαντήσουν σε ερωτήσεις που αφορούν το νόημα ενός κειμένου.

Σύμφωνα με την ειδικό Diane Quimet τα παιδιά με δυσλεξία έλκονται από τα γράμματα, τις λέξεις και τα βιβλία εν μέρει λόγω της δομής και της προβλεψιμότητας του αλφάβητου. Για αυτά, η ανάγνωση είναι μία επαναλαμβανόμενη διαδικασία με πρωταρχικό στόχο την αποκωδικοποίηση και όχι την κατανόηση.

Πότε μπορεί ένα παιδί να διαγνωσθεί με υπερλεξία;

Τα πρώτα συμπτώματα μπορεί να φανούν ήδη από τη νηπιακή ηλικία, καθώς μερικά παιδιά μαθαίνουν να διαβάζουν ήδη από την ηλικία των δύο ετών. Επίσης, ο dr Naseef προτείνει εάν οι γονείς παρατηρήσουν ότι το παιδί τους έχει έντονο ενδιαφέρον με παιχνίδια με γράμματα για παράδειγμα μαγνητάκια και θέλει να παίζει μαζί του συνεχώς ή τα κοιτάζει επίμενα, να επικοινωνήσουν με τον παιδίατρο.

Αν και δεν υπάρχει συγκεκριμένο τεστ για την υπερλεξία, ένας νευροψυχολόγος ή ενδεχομένως και ο παιδίατρος μπορεί να είναι σε θέση να εντοπίσει χαρακτηριστικά της υπερλεξίας στο παιδί σας μιλώντας μαζί του.

^{Πηγή: verywellfamily.com}