Σεξουαλική ικανοποίηση: Ποιοι παράγοντες την επηρεάζουν

Τι δεν είναι η σεξουαλική ικανοποίηση;

Αν και η σεξουαλική ικανοποίηση είναι εκ των βασικοτέρων συστατικών μίας συντροφικής σχέσης, δύσκολα αυτή μπορεί να οριστεί επ’ ακριβώς.

Σε πολλές περιπτώσεις η σεξουαλική ικανοποίηση ταυτίζεται κατ’ ουσίαν με την απουσία «δυσλειτουργιών» και προβλημάτων εν γένει, που αφορούν τη σεξουαλική διάσταση της συγκεκριμένης σχέσης.

Όπως όμως η απουσία συναισθηματικής ανεπαρκείας ή κατάθλιψης δεν συνεπάγεται αυτόματα και ψυχική υγεία ή και ευτυχία ακόμα, έτσι και η απουσία δυσλειτουργιών στην ερωτική ζωή του ζευγαριού δεν συνεπάγεται και σεξουαλική ικανοποίηση για τους συντρόφους.

Τι είναι η σεξουαλική ικανοποίηση;

Σχηματικά θα ήταν δυνατόν η σεξουαλική ικανοποίηση να αντιμετωπισθεί ως μία κλίμακα. Στο ένα άκρο της κλίμακας αυτής θα τοποθετήσουμε την «απόλυτη σεξουαλική δυσλειτουργία» και στο άλλο άκρο την «απόλυτη σεξουαλική ικανοποίηση».

Ποια είναι τα στοιχεία της σεξουαλικής ικανοποίησης;

Στο ερώτημα αυτό αποπειράθηκαν να απαντήσουν τη δεκαετία του 1990 οι Kelly-Ann Lawrance και E. Sandra Byers, οι οποίες και ανέπτυξαν τη «θεωρία της διαπροσωπικής ανταλλαγής σεξουαλικής ικανοποίησης» (The Interpersonal Exchange Model of Sexual Satisfaction).

Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή έκαστος εκ των συντρόφων σε ένα ζευγάρι προσδίδει στα διάφορα στοιχεία, τα οποία συνθέτουν την ερωτική σχέση «θετικό» ή «αρνητικό» πρόσημο.

Όποια στοιχεία της σχέσης εγείρουν θετική διάθεση, έχουν την έννοια της ανταμοιβής (reward). Αντίθετα, στα στοιχεία, που εγείρουν αρνητικά συναισθήματα, αποδίδεται η έννοια της ζημίας (cost).

Καθείς έχει προσωπική άποψη ως προς το τι συνιστά ανταμοιβή και τι συνιστά ζημία μέσα σε μία σχέση ερωτικής φύσεως και αποπειράται – εν μέρει ενστικτωδώς και ασυναίσθητα – να μεγιστοποιήσει τις ανταμοιβές, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τις ζημίες.

Πώς θα μπορούσαμε να ορίσουμε τις «ανταμοιβές» και τις «ζημίες» εντός μίας ερωτικής σχέσης;

Σε γενικές γραμμές ως ανταμοιβές εκλαμβάνονται από κάποιον τα στοιχεία αυτά της ερωτικής σχέσης, τα οποία επιφέρουν ευχαρίστηση και ικανοποίηση στο άτομο.

Τουναντίον, ως ζημιές εκλαμβάνονται τα στοιχεία της σχέσης, τα οποία συνδέονται με την πρόκληση σωματικού πόνου, αμηχανίας, ντροπής, συναισθηματικής πίεσης ή απαιτούν προσπάθεια.

Οι ανταμοιβές, αλλά και οι ζημίες ενδέχεται να είναι τόσο σωματικής, όσο και συναισθηματικής φύσης ή να σχετίζονται με συγκεκριμένες συμπεριφορές του ετέρου μέλους του ζευγαριού.

Οι Lawrance και Byers παρατήρησαν, πως είναι πιθανότερο οι γυναίκες να εκλάβουν τα συναισθηματικά στοιχεία μίας σχέσης ως ανταμοιβές. Για παράδειγμα μία γυναίκα ίσως κάνει την ενδόμυχη σκέψη: «με αγαπάει και έτσι με κάνει να αισθάνομαι σημαντική». Αντίθετα, σωματικά στοιχεία της σχέση ή συγκεκριμένες συμπεριφορές δεν αποκλείεται να εκληφθούν από μία γυναίκα ως ζημίες: «αναγκάζομαι στη σεξουαλική μας επαφή να κάνω πράγματα, που δεν αρέσουν σε εμένα, αλλά αρέσουν σε αυτόν».

Μπορούμε να «μετρήσουμε» τη σεξουαλική ικανοποίηση;

Έχει διατυπωθεί η άποψη, πως ο «βαθμός» σεξουαλική ικανοποίησης, που έκαστος εκ των συντρόφων απολαμβάνει μέσα από μία ερωτική σχέση, εξαρτάται από την επίτευξη ισορροπίας σε τέσσερα επίπεδα της σχέσης αυτής.

Σε πρώτο επίπεδο ο βαθμός σεξουαλικής ικανοποίησης αυξάνεται, όσο βαθαίνει ο συναισθηματικός δεσμός μεταξύ των συντρόφων.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο ο βαθμός σεξουαλικής ικανοποίησης συνδέεται με τη μεγιστοποίηση των ανταμοιβών και την ελαχιστοποίηση των ζημιών, όπως αυτές γίνονται αντιληπτές από τους συντρόφους.

Σε ένα τρίτο επίπεδο ο βαθμός σεξουαλικής ικανοποίησης αυξάνεται, όσο πιο κοντά είναι το επίπεδο των ανταμοιβών και των ζημιών στις προσδοκίες, που ο καθένας έχει πλάσει για την ερωτική του σχέση. Σημαντικό είναι οι προσδοκίες αυτές να αξιολογούνται εντός του πλαισίου της σχέσης κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να παραμένουν ρεαλιστικές.

Το τέταρτο επίπεδο της σχέσης, από το οποίοι εξαρτάται η αίσθηση της σεξουαλικής ικανοποίησης, σχετίζεται με την εμπέδωση μίας αίσθησης ισότητας και ισοτιμίας μεταξύ των συντρόφων. Ο βαθμός σεξουαλικής ικανοποίησης μεγιστοποιείται, όταν αμφότερα τα μέλη του ζευγαριού αισθάνονται, ότι απολαμβάνουν την ίδια ή τουλάχιστον παραπλήσια ισορροπία ανταμοιβών και ζημιών εν σχέση με το έτερο μέλος.

Πόσο σημαντική είναι η «ιστορία» του ζεύγους στην επίτευξη σεξουαλικής ικανοποίησης;

Η «σύντομη» απάντηση στην ερώτηση αυτή είναι, πως «η ιστορία του ζεύγους είναι ιδιαίτερα σημαντική σε ό,τι αφορά την επίτευξη σεξουαλικής ικανοποίησης».

Σύμφωνα με τη θεωρία της διαπροσωπικής ανταλλαγής σεξουαλικής ικανοποίησης ο βαθμός σεξουαλικής ικανοποίησης δεν εξαρτάται τόσο από την εικόνα, που παρουσιάζεται σε καθένα από τα προαναφερθέντα επίπεδα της σχέσης σε μία δεδομένη χρονική στιγμή, αλλά κατά κύριο λόγο από την ιστορία του ζευγαριού.

Αμφότερα τα μέλη του ζευγαριού υποσυνείδητα ανατρέχουν σε παρελθούσες περιόδους της σχέσης και ο βαθμός σεξουαλικής ικανοποίησης, που τελικά έκαστο εξ αυτών απολαμβάνει, εξαρτάται εν πολλοίς από την υποκειμενική εικόνα, την οποία έχει σχηματίσει με βάση τις αναμνήσεις του από τη σχέση.

Συνεπώς, αν επί παραδείγματι ένας εκ των συντρόφων αισθάνεται, ότι για μεγάλο διάστημα εντός της σχέσης αντιμετώπιζε περισσότερες ζημίες από ανταμοιβές, είναι μάλλον απίθανο οι αρνητικές αναμνήσεις να «αντισταθμιστούν» από μία σύντομη περίοδο αυξημένων ανταμοιβών και να βελτιωθεί ο βαθμός σεξουαλικής ικανοποίησης, που το συγκεκριμένο άτομο αισθάνεται.

Συμπερασματικά…

Κάνοντας μία απόπειρα να συνοψίσουμε τους παράγοντες, από τους οποίους εξαρτάται η επίτευξη σεξουαλικής ικανοποίησης μέσα σε μία σχέση, θα μπορούσαμε με κίνδυνο να τους «υπεραπλουστεύσουμε», να πούμε, ότι αυτοί είναι οι εξής:

• η προσπάθεια αμοιβαίας κάλυψης των συναισθηματικών αναγκών των συντρόφων
• η κατά το δυνατόν επίτευξη επωφελούς ισορροπίας μεταξύ των ανταμοιβών και των ζημιών, όπως αυτές γίνονται αντιληπτές από το κάθε σύντροφο ξεχωριστά
• η κατά το δυνατόν ικανοποίηση των όποιων προσδοκιών έχουν τα μέλη της σχέσης για την ερωτική τους ζωή
• η εμπέδωση του αισθήματος ισότητας και ισοτιμίας μεταξύ των συντρόφων

Δείτε ΕΔΩ πώς μπορείτε να βελτιώσετε τη σεξουαλική σας ζωή, χάρη στους υπερήχους HIFU

Δείτε ΕΔΩ πώς μπορείτε να βελτιώσετε τη σεξουαλική σας ζωή, χάρη στην έγχυση υαλουρονικού οξέος!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr