Δυσπραξία: Πώς καταλαβαίνουμε ότι ένα παιδί είναι δυσπραξικό

Μερικά παιδιά με δυσπραξία, φτάνουν σε όρια φυσικής ανάπτυξης αργότερα από άλλα, ορισμένα έχουν καταφέρει να αναπτύξουν βασικές κινητικές δεξιότητες αλλά υπολείπονται στην ευχέρεια, στην πολυπλοκότητα, και στην προσαρμοστικότητα. Σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Γονέων Παιδιών με Δυσλεξία και Μαθησιακές Δυσκολίες, σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να συνυπάρχουν και δυσκολίες κοινωνικών δεξιοτήτων.

Ένα παιδί μπορεί να έχει δυσκολία στο να:
- σχεδιάσει μια φυσική δραστηριότητα,
- να έχει αμφιβολίες στο να την αρχίσει,
- να ξεχνά τι ακολουθεί μετά σε μια αλληλουχία κινήσεων μέσα σε μια συγκεκριμένη δράση.
- να χρησιμοποιήσουν κινητικές δεξιότητες σε διαφορετικό πλαίσιο από αυτό στο οποίο τις έχουν μάθει

Λόγω τoυ ότι συνυπάρχουν πολλών ειδών δυσκολίες, μπορεί να συναντήσετε ένα αριθμό διαφορετικών ορισμών που περιλαμβάνουν για παράδειγμα:
1. «Αδέξιος ή περίεργος» - αυτοί οι όροι, έχουν συχνά χρησιμοποιηθεί για να περιγράψουν άτομα που έχουν κινητικές δυσκολίες. Παρόλα αυτά, μας λένε πολύ λίγα, σχετικά με την φύση των δυσκολιών και δεν ωφελεί κανέναν να χαρακτηρίσουμε ένα παιδί με αυτόν τον τρόπο.
2. «Δυσπραξία»- μια αναπηρία ή μια ανωριμότητα στην οργάνωση της κίνησης. Είναι μιά ανωριμότητα στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζετε την πληροφορία και έχει σαν αποτέλεσμα, να μην μεταδίδονται σωστά τα μηνύματα.
3. «Αναπτυξιακή διαταραχή συντονισμού» ή DCD – αυτός ο ορισμός χρησιμοποιείται συχνά, όταν ο κινητικός συντονισμός του παιδιού, υπολείπεται από αυτό που θα περιμέναμε ανάλογα με την βιολογική του λειτουργία και την ικανότητά του. Η DCD μπορεί να έχει επιπτώσεις τόσο στις ακαδημαϊκές επιδόσεις όσο και σε καθημερινές δραστηριότητες.

Η «Αναπτυξιακή διαταραχή συντονισμού» έχει οριστεί από τηνAmericanPsychiatric Association in their Diagnostic and Statistical Manual of MentalDisorders IV − Text Revision (2000) με τα εξής 4 κριτήρια:
- Να υπολείπεται κατά πολύ από την βιολογική του ηλικία και το νοητικό του επίπεδο, η εκτέλεση δραστηριοτήτων που εμπεριέχουν κινητικό συντονισμό
- Οι δυσκολίες αυτές εμποδίζουν σημαντικά ακαδημαϊκές επιδόσεις αλλά και καθημερινές συνήθειες
- Οι δυσκολίες αυτές δεν οφείλονται σε γενικούς ιατρικούς λόγους όπως, cerebral palsy και
- Το άτομο δεν πάσχει από οποιαδήποτε νοητική καθυστέρηση ή μαθησιακή δυσκολία, δηλαδή η διάγνωση της «αναπτυξιακής διαταραχής συντονισμού»δεν μπορεί να δοθεί σε άτομα που έχουν IQ κάτω από 70.

Πού οφείλεται η δυσπραξία
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι αδύνατο να εντοπιστεί η ακριβής αιτία της δυσπραξίας. Τα διαθέσιμα ερευνητικά δεδομένα υποδεικνύουν πως είναι αποτέλεσμα ελλιπούς ανάπτυξης των νευρώνων του εγκεφάλου και όχι εγκεφαλικής βλάβης. Η δυσπραξία μπορεί να εκδηλωθεί μεμονωμένα, συχνά όμως συνυπάρχει με άλλες διαταραχές, όπως η ΔΕΠΥ ή η δυσλεξία.

Οι πρώτες ενδείξεις για την ύπαρξη δυσπραξίας εμφανίζονται στην προσχολική ή τη σχολική ηλικία. Το παιδί παρουσιάζει:

- Καθυστέρηση στην επίτευξη τυπικών ορόσημων, όπως η ομιλία ή το περπάτημα
- Ελλιπής ανάπτυξη τυπικών δεξιοτήτων –όπως το τρέξιμο, το παιχνίδι με μπάλα, τα άλματα– που έχουν αναπτύξει πλήρως συνομήλικα παιδιά
- Δυσκολία να κάνει φίλους, δεν γνωρίζει πώς πρέπει να φερθεί όταν βρίσκεται με άλλα παιδιά
- Δυσκολία αντίληψης του χώρου –τι σημαίνει «μέσα», «πάνω», «μπροστά από» κ.λπ.
- Δυσκολία στη χρήση σκάλας
- Δυσκολία να ντυθεί
- Βραδύτητα ή δισταγμός στην κίνηση
- Συχνές πτώσεις
- Αδυναμία λαβής (π.χ. δυσκολεύεται να κρατήσει ένα μολύβι)
- Δυσκολία διάκρισης σχημάτων (π.χ. δεν μπορεί να φτιάξει παζλ, δεν μπορεί να παίξει με τουβλάκια)
- Νευρικότητα, δυσκολία συγκέντρωσης