Πότε οι εφηβικές αντιδράσεις είναι ανησυχητικές;

Βιώνει ότι μπορεί να ζει μόνος του για λίγο, μακριά από το βλέμμα και την καθοδήγηση των γονέων του, νιώθει ότι μπορεί να αυτονομηθεί και να ανεξαρτητοποιηθεί. Στάδιο ανάπτυξης που είναι πολύ σημαντικό για την υγιή συναισθηματική του πορεία. Η επιθυμία του να ζήσει μπορεί να το αναστατώσει συναισθηματικά, να τον απομακρύνει από την οικογένεια και να τον κάνει αλλόκοτο και δύσκολο. Την ιδιαίτερη περίοδο της εφηβείας, οι γονείς θα πρέπει να βρίσκονται συνεχώς σε εγρήγορση.

Αυτό γιατί μπορεί να προκύψουν καταστάσεις όπως:

• Έντονη κυκλοθυμία- εναντιωματική διάθεση
Οι δυσκολίες που βιώνει στις σχέσεις με τους φίλους, τις παρέες αλλά και στις επιδιώξεις του, μπορεί να είναι η αιτία για ξεσπάσματα θυμού, απόμακρη συμπεριφορά και εναντιωματικές ενέργειες μέσα στην οικογένεια. Ο έφηβος πότε θα εκφράζει μία θετική στάση και πότε αρνητική με έντονες εναλλαγές.

• Τάσεις για απομόνωση και μυστικοπάθεια
Ο έφηβος θα θελήσει να περνά αρκετές ώρες στο δωμάτιο του και δεν θα έχει διάθεση για παρέα ή συζητήσεις. Γίνεται λιγομίλητος, θέλει να έχει μυστικά όχι απαραίτητα πάντα κάτι σημαντικό, αλλά αρκείται σε μια μυστικοπάθεια. Σε μια απλή ερώτηση ποια παιδιά ήταν στο σινεμά μπορεί να αντιδράσει και να μην θέλει να απαντήσει, θεωρώντας ότι είναι κάτι προσωπικό

• Υπερβολικές δίαιτες: συνήθως από τα κορίτσια γυμναστήριο και χτίσιμο σώματος για τα αγόρια
Η ανασφάλεια για το σώμα και η εικόνα σώματος που επιβάλουν τα ΜΜΕ μπορεί να οδηγήσουν τον έφηβο να καταφύγει σε επιλογές συνηθειών τρόπου ζωής που μπορεί να είναι επιβλαβή για την υγεία.
Τα κορίτσια μπορεί να αρχίσουν μακρόχρονες δίαιτες οι όποιες να αποδειχτούν επικίνδυνες για την υγεία τους την σωματική αλλά και την ψυχική. Τα αγόρια αρχίζουν το γυμναστήριο όπου θέλουν να κτίσουν το σώμα τους. Στην προσπάθεια αυτή συχνά ανακαλύπτουν τα συμπληρώματα διατροφής, εμπλουτισμένα σε πρωτεΐνες και άλλες ουσίες όπου η χρήση τους σε αυτή την ηλικία μπορεί να είναι επιβλαβής

• Η δοκιμή και o πειραματισμός ουσιών
Ο έφηβος θέλει να δοκιμάσει ή είναι πιο ευάλωτος στο να δοκιμάσει αλκοόλ- τσιγάρο και γιατί όχι και χασίς ή άλλες ουσίες. Συνήθως δοκιμάζει γιατί θέλει να έχει νέες εμπειρίες και γιατί είναι ο τρόπος που διασκεδάζει η παρέα του. Η χρήση των ουσιών τις περισσότερες φορές ξεκινά από μια επιπολαιότητα και με την αίσθηση του εφήβου ότι δεν θα εθιστεί και τη βεβαιότητα ότι μπορεί να ελέγχει την χρήση αυτών των ουσιών. Η περιστασιακή χρήση μπορεί σε συνδυασμό με ένα ευάλωτο χαρακτήρα ο οποίος διακατέχεται από εφηβικά άγχη και ανασφάλειες μπορεί να τον οδηγήσουν μελλοντικά στην αναζήτηση χαλάρωσης και μείωση του άγχους, βρίσκοντας την ανακούφιση των προβλημάτων του σε ουσίες όπως είναι τα ναρκωτικά, το τσιγάρο, το αλκοόλ κλπ.

• Πτώση των σχολικών επιδόσεων- άρνηση να πάει στο σχολείο
Ο έφηβος αρχίζει να αμφισβητεί την κοινωνία και την δομή της, με πρώτο από όλα το σχολείο, τους καθηγητές και όλο το σύστημα εκπαίδευσης. Συχνά υποστηρίζει ότι το σχολείο είναι για τους σπασίκλες και τα φυτά. Αρνείται να διαβάσει, να προσπαθήσει και οι επιδόσεις του μειώνονται χρόνο με το χρόνο. Ο έφηβος που έχει αρχίσει το γυμνάσιο και παρουσιάζει μαθησιακές ελλείψεις, από τις προηγούμενες σχολικές χρονιές συνήθως δυσκολεύεται να επεξεργαστεί την σχολική ύλη και συχνά αποτυγχάνει. Έχει περισσότερες πιθανότητες να θέλει να εγκαταλείψει το σχολείο σε συνδυασμό με χαμηλά κίνητρα για μάθηση αφού συνήθως δεν έχει στόχους και όραμα για τον εαυτό και το μέλλον του.

Είναι μύθος ότι οι γονείς μπορεί να είναι φίλοι με το έφηβο παιδί τους

Ο ρόλος τους είναι να είναι γονείς όπου θα επιβλέπουν και θα επιβάλουν όρια και περιορισμούς στις απαιτήσεις του παιδιού τους αυτή η αρμοδιότητα είναι ασυμβίβαστη με την έννοια της φιλίας και του φίλου όπου σε μια φιλική σχέση επικρατεί ισοτιμία μεταξύ των μελών. Οι γονείς θα πρέπει να διευκολύνουν το παιδί τους στην αναζήτηση της ανεξαρτησίας δίνοντας του προνόμια ελευθερίας με όρια αλλά και υποχρεώσεις «θα βγεις έξω το βράδυ αλλά θα έχει ολοκληρώσει τα μαθήματα σου»

Η συμβουλή του ειδικού
Τα τελευταία χρόνια όμως αυτή η πορεία ανεξαρτησίας εγκυμονεί αρκετές προκλήσεις και κινδύνους, αφού το παιδί μας λόγω της τεχνολογίας, μπορεί να επικοινωνεί και να επηρεάζεται από γεγονότα και ανθρώπους που είναι άγνωστοι για το περιβάλλον της οικογενείας. Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη περίοδο, χρειάζεται ο γονιός να προσθέσει στο παιδί του μια σημαντική δραστηριότητα που είναι να το γράψει σε ένα πρόγραμμα ατομικό ή ομαδικό συμβουλευτικής έφηβων, ώστε να υπάρχει ένας άνθρωπος ειδικός που θα τον καθοδήγει.